Eindelijk weer eens een tentoonstelling die er toe doet in het Utrechts Centraal Museum. De Franse schilder André Breton is de grondlegger van het surrealisme. In 1924 publiceert hij zijn ‘Manifeste du Surréalisme’ en zet het tijdschrift ‘La Révolution Surréaliste’op. Het surrealisme verbreidt zich daarna snel over Europa. Het duurt nog wel een paar jaar voor de Utrechtse kunstenaars kennismaken met deze nieuwe revolutionaire stroming. De kennismaking is te danken aan de kunstschilder Willem Wagenaar (1909-1999) die in 1927 in de Vinkenburgstraat zijn kunst- annex boekhandel NORD opent. Hij verkoopt er buitenlandse kunsttijdschriften waarin ook de surrealistische revolutie breed wordt beschreven.

De tentoonstelling in het Centraal Museum wil laten zien hoe het surrealisme in Utrecht, dat in 1930 begint, tot op heden heeft doorgewerkt. In  Utrecht begint het surrealisme als de dan nog piepjonge Utrechtse schilders Joop Moesman(1909-1988) en Gerrit van ’t Net(1910-1971) via kunsthandel NORD kennismaken met het surrealisme. Al snel na deze kennismaking schilderen zij hun eerste surrealistische schilderijen. Daarna woedt het surrealisme als een virus door de Utrechtse kunstwereld en het is nog steeds niet uitgewoed. Dit blijkt uit de aanwezigheid van recente droomtekeningen van Paul Klemann(*1960) die op deze tentoonstelling te zien zijn.

Naast een groot aantal schilderijen van Moesman zijn er werken te zien van zijn tijdgenoten Van ’t Net,Wagenaar en Pyke Koch. Werk van latere generaties wordt ook getoond, van Alain Teister(1932-1979) bijvoorbeeld, van wie een aantal intrigerende wandsculpturen te zien is. Helaas ontbreken namen als Boetak Hoiting(1948-1979) en Nol Manten(1944-1991) die best een plaats op deze tentoonstelling verdienen.

De tentoonstelling laat wel werk van een reeks buitenlandse kunstenaars zien. Van André Breton natuurlijk maar ook van Marcel Duchamp(1887-1968) en een uitgebreide collectie foto’s, schilderijen en sculpturen van Man Ray(1890-1976)

Ook de generatie van na de Tweede Wereldoorlog krijgt de nodige aandacht, de Cobrabeweging is sterk door het surrealisme beïnvloed en is vertegenwoordigd met schilderijen van Karel Appel(1921-2006). Verder een keur aan modern surrealisme van diverse kunstenaars.

Het Centraal Museum geeft de bezoeker ook de ruimte om zijn eigen surrealistische wereld te beleven, om verder te kijken dan de werkelijkheid. Op een van de wandborden lees ik; ‘Duik in je eigen droomwereld, geef je over aan de vrije associatie en ervaar hoe absurd de gewone werkelijkheid kan zijn’.

Het is een mooie tentoonstelling waar veel te zien is. Een catalogus is niet uitgegeven en dat is dan weer onbegrijpelijk!

De tentoonstelling is jl vrijdag geopend en duurt tot 9 juni 2014

Openingstijden: dinsdag t/m zondag 11.00 uur tot 17.00 uur

Marcel Gieling