Tentoonstelling Face Value in Utrecht: ‘Gezichtsherkenning komt steeds meer in ons leven’ Tentoonstelling Face Value in Utrecht: ‘Gezichtsherkenning komt steeds meer in ons leven’

Tentoonstelling Face Value in Utrecht: ‘Gezichtsherkenning komt steeds meer in ons leven’

Tentoonstelling Face Value in Utrecht: ‘Gezichtsherkenning komt steeds meer in ons leven’
Videobellen met je oma, selfies delen op je sociale media en online vergaderen zorgen ervoor dat je gezicht steeds vaker op jouw eigen en andere schermen verschijnt. Ondertussen speelt gezichtsherkenning op steeds meer manieren een rol in ons dagelijks leven. Dit is het onderwerp van de tentoonstelling Face Value, die van 18 september tot en met 10 oktober te bezoeken is.

Videobellen met je oma, selfies delen op je sociale media en online vergaderen zorgen ervoor dat je gezicht steeds vaker op jouw eigen en andere schermen verschijnt. Ondertussen speelt gezichtsherkenning op steeds meer manieren een rol in ons dagelijks leven. Dit is het onderwerp van de tentoonstelling Face Value, die van 18 september tot en met 10 oktober te bezoeken is.

“Heb je een iPhone? Dan gebruik je gezichtsherkenning om je telefoon te ontsluiten”, zegt Arjon Dunnewind, directeur van het IMPAKT Centrum voor Mediacultuur in Utrecht. “Gezichtsherkenning komt steeds meer in ons leven, maar wat gebeurt er met die gegevens? Hoe wordt die nieuwe technologie ingezet? Het is technologie die zich ontzettend snel ontwikkelt. Daarom is het belangrijk om kritisch te blijven kijken naar de manieren waarop die gegevens worden gebruikt.”

Onze gezichten kunnen worden geanalyseerd en herkend, en de gegevens opgeslagen. Deze ‘biometrische persoonsgegevens’ zijn voor iedereen uniek. Voorbeelden van andere biometrische persoonsgegevens zijn de vingerafdruk en de irisscan. Bij uitstek de gegevens van iemands gezicht kunnen ongemerkt verzameld worden, op afstand en onzichtbaar. Precies wat het gevaarlijk maakt. We zijn ons waarschijnlijk maar nauwelijks bewust zijn van de hoeveelheid informatie die van ons gezicht wordt afgelezen en wat daarmee gebeurt, zegt Dunnewind. “Kan Apple jouw gegevens over gezichtsherkenning bijvoorbeeld delen met andere partijen? En weet jij hoe overheden en bedrijven gezichtsherkenning gebruiken?”

Risico’s

Dunnewind: “Zeker in tijden zoals deze, waarin we de helft van de dag doorbrengen in videocalls, is het belangrijk om bij te houden hoe de technologie zich ontwikkelt.” Niet alleen privacy van de gebruiker speelt hierbij een belangrijke rol. Ook het ‘gedrag’ van de technologie zou iets zijn om goed in de gaten te houden. Omdat de technologie in westerse landen wordt gemaakt en getest, blijkt die goed te zijn in het herkennen van witte gezichten. De technologie loopt dus nog achter in het herkennen van andere huidskleuren. “De ontwikkeling biedt dus veel kansen, maar er kleven ook risico’s aan. Wat mogen we verwachten van deze technologie? Daarin moeten we inzicht zien te krijgen. Dat onderzoeken we aan de hand van deze tentoonstelling.”

Bezoekers van de tentoonstelling worden aan het denken gezet over relevante vragen op het gebied van privacy en surveillance. Gezichten, stemmen en emoties worden voortdurend digitaal gescand, herkend en geprofileerd. Hoe beïnvloedt dit de manier waarop we naar gezichten kijken? Welke sociaal-politieke gevolgen heeft het als een algoritme je gezicht reduceert tot een digitale barcode, en op basis van je uiterlijk aannames maakt over je identiteit? Is het tijd om onze gezichten terug te eisen? Vier kunstenaars en een kunstenaarsduo kijken met een kritische blik naar de technologische ontwikkelingen en wat de mogelijke consequenties daarvan zijn.

Panel

“Aan de tentoonstelling hebben kunstenaars met diverse achtergronden meegewerkt”, gaat Dunnewind verder. “Zij onderzoeken op welke manier het verzamelen van biometrische gegevens, het lezen van gezichten, kansen biedt maar ook risico’s heeft. Daarmee openen ze de discussie op dit gebied.” Bezoekers kunnen deelnemen aan de discussie aan de hand van de werken in de tentoonstelling. “In samenwerking met het Nederlands Film Festival voeren we de discussie met een aantal deskundigen op het gebied van biometrische gegevens. Mensen kunnen het panelgesprek online bijwonen, maar ook in de Blauwe Zaal van de Stadsschouwburg.”

Een van de kunstenaars is de Nederlandse Martine Stig. Zij levert een bijzondere, interactieve bijdrage aan de tentoonstelling. Haar installatie met de naam We all go moet de bezoekers een idee gaan geven van hoe een machine jou als persoon ziet. “Je kan via de installatie met elkaar in gesprek gaan – of een gesprek tussen de kunstenares en curator Wevers bekijken. In gesprek zie je dan niet elkaars gezicht, maar alleen de gezichtsherkenningspunten. Dat zijn een stuk of twintig herkenbare punten op het gezicht, zoals rond je lippen en je ooghoeken. Samen zijn die goed voor een unieke identificatie.”

Surveillance

Rosa Wevers is de curator van de tentoonstelling Face Value. Gezichtsherkenning en surveillance vallen binnen haar onderwerp van promoveren, dat doet ze bij de Universiteit Utrecht. Vanuit de Nederlandse Organisatie voor Wetenschappelijk Onderzoek (NWO) ontving zij financiering voor het project ‘Facing Surveillance: Artistic Strategies in Times of Control’, een project waarvoor ze tentoonstellingen over het thema surveillance analyseert. Het concept voor de tentoonstelling Face Value is ontwikkeld binnen het Full Spectrum Curatorship-programma, het trainingsprogramma van IMPAKT voor opkomende curatoren met een specifieke interesse in mediakunst en de relatie tussen technologie en de samenleving.

Face Value is geopend vanaf 18 september tot en met 10 oktober, bij IMPAKT aan de Lange Nieuwstraat. De IMPAKT-tentoonstelling is onderdeel van het programma Digitale Cultuur van het Nederlands Film Festival. Als onderdeel van dit programma kunnen geïnteresseerden ook de tentoonstelling StorySpace bezoeken bij de Bibliotheek Neude, van 24 september tot en met 1 oktober. Tijdens het Nederlands Film Festival zijn beide tentoonstellingen vrij toegankelijk. Daarnaast wordt op maandag 27 september het online panel “Face Value: The politics of facial recognition” georganiseerd. Dit maakt onderdeel uit van het professionalsprogramma van het Nederlands Film Festival.

geen Reacties

Reageren

Er zijn nog geen reacties geplaatst.

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).