Varen op de Romeinse Rijn | De Utrechtse Internet Courant Varen op de Romeinse Rijn | De Utrechtse Internet Courant

Varen op de Romeinse Rijn

Varen op de Romeinse Rijn
In mijn eerste column voor DUIC vertelde ik over de boomgaard bij Fort Vechten, en de plannen om daar een landschapspark te maken waarin het Romeinse fort zou worden gevisualiseerd. Eerlijk gezegd verwachtte ik niet daar ooit meer iets van te horen. Maar wat schetst mijn verbazing toen ik herfst vorig jaar via Fort Vechten terug fietste naar huis. Boomgaard weg en een kale vlakte op een verhoging staarde mij aan. Helemaal kaal was het er bij nadere inspectie niet. Een stenen rand bleek de contouren van het Romeinse fort weer te geven. Twee kaarsrechte wegen kruisten elkaar in het midden van het terrein. En op diverse plekken waren de contouren van gebouwen aangegeven. Het plan van toen was uitgevoerd! Hoewel ik de boomgaard net iets spannender vond, heeft de Romeinse limes in Nederland er nu een duidelijk zichtbaar monument bij.

In mijn eerste column voor DUIC vertelde ik over de boomgaard bij Fort Vechten, en de plannen om daar een landschapspark te maken waarin het Romeinse fort zou worden gevisualiseerd. Eerlijk gezegd verwachtte ik niet daar ooit meer iets van te horen. Maar wat schetst mijn verbazing toen ik herfst vorig jaar via Fort Vechten terug fietste naar huis. Boomgaard weg en een kale vlakte op een verhoging staarde mij aan. Helemaal kaal was het er bij nadere inspectie niet. Een stenen rand bleek de contouren van het Romeinse fort weer te geven. Twee kaarsrechte wegen kruisten elkaar in het midden van het terrein. En op diverse plekken waren de contouren van gebouwen aangegeven. Het plan van toen was uitgevoerd! Hoewel ik de boomgaard net iets spannender vond, heeft de Romeinse limes in Nederland er nu een duidelijk zichtbaar monument bij.

Hoge Woerd
Niet alleen oostelijk van de stad is recent een Romeins fort zichtbaar gemaakt. In Leidsche Rijn verrees Castellum Hoge Woerd, op de plaats waar in de eerste eeuwen na het begin van onze jaartelling eveneens een Romeins fort lag. Het is een opvallend gebouw. Stevige muren van lichtbruinkleurig hout, met torens en kantelen die contrasteren met de moderne architectuur. Rondom groen: een kinderboerderij, een boomgaard, de contouren van het Romeinse badhuis en aan de westkant een brede greppel die de oude loop van de Rijn symboliseert. Langs de greppel zelfs een houten kade. Het geconserveerde schip De Meern 1 zou er zo kunnen aanleggen. Voor dat schip moet je echter naar binnen, naar het nieuwe museum annex bezoekerscentrum. Het schip kan van alle kanten bekeken worden. In moderne vitrines zijn bovendien de vele gebruiksvoorwerpen tentoongesteld die in het schip zijn gevonden. Zij geven een uniek beeld van het leven aan boord van een binnenvaartschip dat actief was op de Rijn in de bloeitijd van het Romeinse Rijk.

VarenopdeRomeinseRijnVrachtschepen
Nu we die twee forten hebben, plus daartussenin, in Domunder, een glimp van nog een derde legerplaats, heb ik me wel afgevraagd hoe dat werkte, met die schepen. Hoe werden die ingezet tussen de verschillende forten? Waar kwamen ze vandaag, waar werden ze gebouwd, wat vervoerden ze? Gelukkig werd ik vorige week op mijn wenken bediend. Archeoloog Tom Hazenberg schreef samen met Paul van der Heijden een informatief publieksboekje over Varen op de Romeinse Rijn. De aandacht in het boekje gaat vooral naar de Romeinse schepen die in Zwammerdam (Zuid-Holland) zijn gevonden. De Romeinse vrachtschepen uit Woerden en De Meern zijn echter min of meer van hetzelfde type en zullen op dezelfde manier gebruikt zijn. Sommige schepen blijken hier gebouwd, ergens langs de limes, van inheems hout. Het waren hoofdzakelijk platbodems, eventueel met een mast voor een zeil. De schepen vervoerden graan en olie, wijn misschien ook en in ieder geval dakpannen, bestemd voor de gebouwen van de diverse forten. Het groot aantal gevonden schepen toont aan dat de Rijn een belangrijke verkeersader was. Niet alleen voor de bevoorrading van de forten langs de grens – die samenviel met de Rijn – maar ook voor transport van en naar Brittannië. De Romeinen haalden overzee vooral grondstoffen: goud, zilver, koper, ijzer, lood.

Wie meer wil weten over de functie en het belang van de schepen die de afgelopen decennia uit de bodem van onze provincie tevoorschijn zijn gekomen, heeft als startpunt veel aan Varen op de Romeinse Rijn. Vooral de sfeervolle visualisaties van Mikko Kriek doen veel om je een goed beeld te geven hoe het zou kunnen zijn geweest.

Varen op de Romeinse Rijn. De schepen van Zwammerdam en de limes is voor
€ 12,50 te verkrijgen via www.hazenbergarcheologiepublicaties.nl

Geïnteresseerd in Romeins erfgoed? Mis dan de aanstaande Romeinenweek niet, van 30 april tot 8 mei. Ook in Castellum Hoge Woerd zullen dan veel activiteiten georganiseerd worden.

geen Reacties

Reageren

Er zijn nog geen reacties geplaatst.

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).