‘Bezit is diefstal’ is een uitspraak van de bekende filosoof Proudhon. Inmiddels zou die vervangen moeten worden door ‘bezit is ouderwets’. Alom wordt de zogenoemde deeleconomie bejubeld. Auto’s staan vooral stil en kunnen dus prima gedeeld worden. Datzelfde geldt voor woningen. Sterker, het zogenoemde ‘couchsurfing’ was de allereerste en meest zuivere vorm van de deeleconomie. Bij deze voorloper van Airbnb stond het idealistische nog voorop. Deelnemers wilden de toerist een geheel andere en meer authentieke vakantie-ervaring geven en boden daarvoor, vaak letterlijk, hun bank aan. Meestal hoefde daarvoor niet betaald te worden.
Inmiddels heeft de deeleconomie, zeker bij woningen, een hoge vlucht genomen. Met name het tijdelijk delen van woonruimte, bijvoorbeeld via platforms als Airbnb is enorm gegroeid. Aanvankelijk stond eigenlijk iedereen positief tegenover het fenomeen. Het was innovatief, een voorbeeld van zelfredzaamheid en het gaf de lokale economie een impuls. Gaandeweg kwamen er toch wat bezwaren. Zo komt 12% van elke transactie bij Airbnb in Silicon Valley terecht en is haar omgang met belastingen en nationale wetgeving ook niet optimaal. Ook kwam er oppositie binnen steden. Berlijn en New York besloten het fenomeen zelfs aan banden te leggen en ook in Amsterdam ontstond er steeds meer weerstand. Ratelende rolkoffers op straat en lawaaiige toeristen in naburige huizen maakten het voor buurtbewoners niet bepaald tot een pretje. Bovendien ontstond de discussie waarom sociale huurwoningen niet en koopwoningen wel mochten worden verhuurd. Dit alles brengt mij bij de vraag ‘Hoe zit het nu met Airbnb in ons eigen Utrecht? Egbert van der Zee, universitair docent/onderzoeker geografie aan de UU, zocht het uit.
In Utrecht is het aanbod van woningen voor tijdelijk vakantieverhuur sterk gegroeid. Analyses van het aanbod en gebruik van woningen via Airbnb* laat zien dat er tussen juni 2011 en augustus 2016 2582 kamers en hele woningen werden aangeboden. Een sterke piek in de groei van het aanbod was te zien rondom de ‘Grand Départ’ van de Tour de France. In de periode augustus 2015 tot augustus 2016 werd overigens maar de helft van het aantal accommodaties (1202) aangeboden op Airbnb en werden er in totaal 41.000 nachten geboekt. Dit is naar schatting goed voor zo’n 10% van de totale toeristische overnachtingen in Utrecht. Zo’n 15% van de aangeboden accommodaties ligt in de binnenstad van Utrecht, binnen de singels. Voor een overzicht zie het bijgaande kaartje.
Het grootste deel van de actieve Airbnb aanbieders, zo’n 83%, verhuurde de accommodatie in de onderzochte periode minder dan 60 nachten, de grens die recent in Amsterdam gesteld is aan tijdelijke vakantieverhuur via Airbnb. De 199 aanbieders die meer dan 60 nachten verhuurden, nemen echter wel meer dan de helft van het totaal aantal overnachtingen voor hun rekening, en verhuurden hun accommodatie gemiddeld 107 nachten. Dit levert de zeer actieve Airbnbs meer dan 8500 euro per jaar op. Het gemiddelde ligt overigens rond de 3000 euro, en bij de meeste aanbieders blijft de opbrengst beperkt tot 1000 euro.
Het gebruik van Airbnb in Utrecht is dus duidelijk geclusterd bij een beperkt aantal aanbieders, waarvan 20% zich in de binnenstad bevindt. Het lijkt er dus op dat een klein deel van de verhuurders als een soort van pseudo-hotel functioneert en zo hun bezit ten gelde maakt en wellicht menig hoteleigenaar tot aanhanger van Proudhon maakt.
*Op basis van data van Airdna.
4 Reacties
ReagerenOkee, prima, so far so good.
Maar dit is een column.
Dus wat is de strekking, de klacht, de clou..?!
Inderdaad Ton,
Dit is een nieuwsbericht en geen opinie. Het zou als een opinie te interpreteren zijn, als je suggereren wilt dat een beperkt aantal verhuurders het grootste deel van de Utrechtse toeristische Airbnb voor hun rekening nemen.
Terecht concludeer je dat niet. Niet alle Airbnb overnachtingen betreffen toeristische overnachtingen. Een groot deel van de lange verhuur wordt geboekt door mensen die tijdelijk in Utrecht komen studeren, of die, in het buitenland wonen en tijdelijk in Utrecht werken. Pas bij omzetting van een tijdelijk in een vast contract laten die ook hun familie overkomen.
Collega Egbert van der Zee heeft hiermee een niet wetenschappelijk onderzoek verricht. Er zijn geen valide conclusies op te baseren. Politiek Utrecht moet dit schrijfsel maar heel snel vergeten.
Antonie de Man ·
Lang voordat de laatste crisis als zodanig geduid werd verkochten woningcorporaties leegkomende huurwoningen voor onwaarschijnlijke bedragen. De chaos op de huur- en koopmarkt is een direct gevolg van een zich terugtrekkende overheid, midden jaren ’90. Het succes van het Airbnb bedrijfsmodel kan niet los gezien worden van het beperkte toezicht van de overheid op deze sector. Dit oneigenlijke verdienmodel speelt de vastgoedmaffia in de hand. Het is tijd dat de overheid haar taak als de beschermer van grondrechten, i.c. wonen, serieus gaat nemen.
Goed schijnsel van Ton van Rietbergen.
Er is dus een kleine groep van vastgoedbezitters (en deze zullen vast niet arm zijn), die panden gebruiken om bestaande hotelwetgeving te omzeilen en slapend rijk te worden. Hiermee veroorzaken ze ook vaak overlast voor de buurt, zoals de Tegenlicht aflevering over Air BnB in Amsterdam goed liet zien. Lijkt me dat deze groep met nieuw in te voeren plaatselijke verordeningen gewoon aangepakt kan worden.
De conclusie van Toine Goosens (de regaarder/ reaguurder/ troll, amateur-expert-in-van-alles-en-nog-wat en dus iemand die te veel tijd heeft en vaak maar wat roept; hier dus dat Air BenB-adressen voor een deel aan buitenlandse studenten en expats verhuurd worden) komt in bijna geen enkel onderzoek over ‘Air BnB’ praktijken naar voren en is dus zeer ongefundeerd te noemen.
Dankjewel Ton. Hopelijk gaan Utrechtse politici een plan van aanpak bedenken, waardoor sommigen mensen niet een deelplatform misbruiken om een oneigenlijke concurrentiestrijd te voeren met onder andere het Bed-and-Breakfast en Hotel-wezen. En belangrijk aanbod voor een stad die een stad wil zijn.