Vanaf 1962 waren tientallen scholen in serie gebouwd volgens het MUWI-systeem, die allemaal een H-vormige plattegrond hadden. Ook in de nieuwe wijk Overvecht verschenen veel van zulke ‘gele scholen’, zelfs drie naast elkaar aan de Charlotte van Bourbondreef. Voor de vijfde serie MUWI-scholen koos de gemeente echter voor een nieuw ontwerp, zoals in 1970 bij de Mahatma Gandhischool aan de Beiroetdreef (later OBO De Klopvaart). Hoewel er dus identieke gebouwen verrezen, konden scholen zich onderscheiden met hun naam, een gevelkunstwerk en een eigen aanpak. Zo kon je op de Gandhischool niet blijven zitten.

De vijfde serie MUWI-scholen naar ontwerp van gemeente-architect Nijs Spronk waren rechthoekig met twee verdiepingen en één lagere hoek voor de entree. Ze bevatten zeven lokalen en een gemeenschapsruimte (aula). De gebouwen kregen kenmerkende witte daklijsten, waarop ook de naam stond. Met dit systeemontwerp dat in drie weken kon worden opgeleverd, ontstond rond 1970 niet alleen de Gandhischool maar bijvoorbeeld ook de katholieke Marcusschool aan de Mayadreef en de openbare Prins Willem-Alexanderschool aan de Agavedreef.

Volgens de percentageregeling voor beeldende kunst kreeg elke school een kunstwerk. Bij de Prins Willem-Alexanderschool was dat een driedelig speelplastiek, ontworpen door de beeldhouwer Jos Wong. Aan de Beiroetdreef kwam bij de ingang een mozaïekwand, gebaseerd op het leesplankje en ander lesmateriaal. Het was een speelse collage van letters, cijfers en plaatjes. De ontwerper van deze chamotteklei-tegels is helaas onbekend.

Tekst loopt door onder de afbeeldingen

Vernieuwingsschool

De openbare school aan de Beiroetdreef werd vernoemd naar Mahatma Gandhi, de geweldloze strijder voor de onafhankelijkheid van India. Misschien had deze keuze ook te maken met de ligging van de school nabij de Indusdreef en Gangesdreef, of in ieder geval met de ‘mondiale’ straatnamen in de wijk. Of met het ‘gemengd publiek’ van de school, zoals een krant het destijds noemde. Op 17 juni 1970 werd de Mahatma Gandhischool officieel geopend. De Indiase ambassadeur in Nederland, Jagan Nath Dhamija, woonde deze gebeurtenis bij.

Als een van vier landelijk aangewezen ‘modelscholen’ kende de Gandhischool geen jaarklassen op leeftijd, zodat leerlingen niet konden blijven zitten. ‘De modelscholen zullen een apart lokaal inrichten met de meest moderne audio-visuele hulpmiddelen gericht op individuele verwerking van de leerstof. Bovendien zullen er instructielokalen komen voor het leren in niveaugroepen, waarbij de onderwijzer als leerstofbegeleider bijvoorbeeld goede leerlingen, minder vlotte kinderen kan laten helpen en het lesprogramma zal aanpassen aan de ontplooiingsmogelijkheden van de scholieren.’ Ook werd er gewerkt aan het samengaan van kleuter- en lager onderwijs, wat uiteindelijk zou uitmonden in de basisschool. Het jaarloze systeem werd echter niet doorgevoerd.

In 1972 werkten de leerlingen mee aan de wekelijkse ‘Kinderkrant‘ van studenten van de Utrechtse School voor de Journalistiek. ‘Wij vinden de Kinderkrant belangrijk omdat we meer van de wereld te weten komen. Want in de gewone krant is alles zo ingewikkeld. Als er geen Kinderkrant was dan leerden we niet hoe we met een krant moeten omgaan. Het is heel erg leuk dat te leren’, volgens de Gandhischool-leerlingen Eric en Jules.

Nog in 1992, na de landelijke invoering van de basisschool, was de Mahatma Gandhischool bezig met geïndividualiseerd onderwijs. ‘Een weloverwogen chaos’, noemde een Volkskrant-verslaggever het. ‘De één is bezig met taal, de ander met geschiedenis, weer een ander oefent in breuken. Op de gang is een jongetje bezig met een dictee. “Lineaal… materiaal”, klinkt blikkerig uit een cassetterecorder. IJverig schrijft hij de woorden op. Een andere jongen doet aardrijkskunde op de computer: op een blinde kaart geeft hij de hoofdsteden van Europa aan. “Nul fout! Nul fout!”, stormt hij even later juichend het klaslokaal in. Een penetrante etenslucht begeleidt al die vormen van zelfstudie. In een hoekje van de gang staan drie meisjes te “keukelen”, ze maken een pot hachee klaar voor hun klasgenoten.’

OBO De Klopvaart

In 1995 fuseerden vier scholen in de wijk tot Openbare Basisschool Overvecht (OBO). Van een mondiale benaming kreeg de schoollocatie aan de Beiroetdreef juist een erg lokale naam: OBO De Klopvaart, naar het nabijgelegen inundatiekanaal dat uitkomt bij het Fort aan de Klop. De andere OBO-locaties heten De Gagel, De Watertoren en Spoorzicht.

Na de eeuwwisseling raakten de snel gebouwde MUWI-scholen in slechte staat. Paula Swieringa, eindredacteur van het wijkblad Dreefnieuws, bezocht in 2011 de school aan de Beiroetdreef waarop ze in de jaren zeventig zelf had gezeten. ‘Ik schrok van wat ik zag. De muren, de deuren, de vloeren… echt alles was oud, versleten en vlekkerig. Alsof ik nog niet overtuigd was, prikten de kinderen demonstratief hun vingers door de verrotte kozijnen naar buiten toe.’ De aula was opgeofferd voor de kleutergroep, de remedial-teacher zat in het toiletblok en de directeur in de bezemkast.

‘Ik zou er geen traan om laten als dit gebouw plat ging’, dacht Swieringa toen. Dat gebeurde toch toen het enkele jaren later echt zover was. De gemeente had in 2007 besloten om alle (!) basisscholen in Overvecht te vervangen door nieuwbouw en na acht jaar was de helft van die klus geklaard. Het tijdperk waarin alle scholen op elkaar leken, was voorbij. Zo kreeg OBO De Watertoren een opvallende ronde vorm.

In 2017 kwam de nieuwe school aan de Eufraatdreef/Beiroetdreef gereed, een twee-onder-een-kapgebouw voor OBO De Klopvaart en de katholieke basisschool Johannes, ontworpen door architect Ron Verduijn. Helaas kon het tegelkunstwerk niet worden herplaatst, want dat was bij een eerdere verbouwing al verdwenen.

Piet van Thiel, schoolhoofd van 1968 tot 1997, laat nog weten: ‘De chamotteklei-tegels waren heel kwetsbaar, na een jaar zaten er al barsten in en brokkelde er van alles af, ook “geholpen” door er tegenaan vallende fietsen en experimenten van jeugdigen. Eén van de tegels had de vorm een krijtbakje naast een schoolbord, links naast de wijzende hand; een ideale plek om vuurwerk in te laten ontploffen of een fikkie in te stoken. Na een paar jaar hebben we geprobeerd het mozaïek te verwijderen en te herplaatsen, maar dat lukte niet.’