Verdwenen winkels: White Noise aan de Choorstraat Verdwenen winkels: White Noise aan de Choorstraat

Verdwenen winkels: White Noise aan de Choorstraat

Verdwenen winkels: White Noise aan de Choorstraat
Choorstraat 6, voorheen White Noise
De Grammophoonwinkel aan de Oudegracht is het meest recente voorbeeld van een verdwenen platenzaak, nadat grote namen als Staffhorst en Free Record Shop veel eerder al het loodje legden. Internet heeft deze branche gedecimeerd. In Utrecht houden Plato en de Plaatboef nog dapper stand. Een legendarische platenzaak met eigen import was White Noise aan de Choorstraat. Deze winkel was in de jaren zeventig aan het Oudkerkhof begonnen, of eigenlijk in Hilversum.

De Grammophoonwinkel aan de Oudegracht is het meest recente voorbeeld van een verdwenen platenzaak, nadat grote namen als Staffhorst en Free Record Shop veel eerder al het loodje legden. Internet heeft deze branche gedecimeerd. In Utrecht houden Plato en de Plaatboef nog dapper stand. Een legendarische platenzaak met eigen import was White Noise aan de Choorstraat. Deze winkel was in de jaren zeventig aan het Oudkerkhof begonnen, of eigenlijk in Hilversum.

In 1969 begon Eddy de Heus (1946) uit Loosdrecht als steward bij de KLM. Na enige tijd vloog hij regelmatig op New York. In de buurt van Times Square kocht hij dan platen die in Nederland nog niet verschenen waren. Daar kreeg Eddy ook de Get Back-sessions van The Beatles in handen, de bootleg van Let it be. De plaat zou twee maanden later pas verschijnen.

De Heus herinnert zich: “Ik ging vanaf Schiphol in uniform rechtsreeks naar Radio Veronica. De plaat werd met een bootje naar het radioschip gebracht. De volgende dag hadden Lex Harding en Tineke de Nooij de primeur.”

De platenmaatschappij kreeg er lucht van dat de opname van een KLM’er kwam, maar Harding en De Nooij beschermden hun bron, anders was De Heus wellicht ontslagen. Zo begon zijn decennialange strijd tegen de monopoliepositie van platenmaatschappijen en distributeurs.

Oudkerkhof en Choorstraat

Twee jaar later vertrok Eddy zelf bij de KLM om fulltime muziekhandelaar te worden. Als importeur leverde hij lp’s en singles aan winkels in het Gooi en aan de platenzaak van Lex Harding in Gouda.

Een afnemer in Hilversum kwam in 1973 in betaalproblemen, waarna De Heus die platenwinkel aan de Leeuwenstraat overnam (nu ‘t Oor). Hij koos voor de naam White Noise, genoemd naar de elektronische muziekgroep die in 1969 het album An Electric Storm had uitgebracht.

De winkel trok liefhebbers met uit de VS geïmporteerde singles die in Nederland niet zouden verschijnen. Enkele jaren later opende White Noise op het Oudkerkhof 5 in Utrecht, een pand met een fraaie winkelpui in art deco-stijl.

Tekst loopt door onder de foto.

White Noise in 1983 (Het Utrechts Archief)

De Heus leverde ook platen aan de firma Elpee. Die wilde een vestiging beginnen aan de Choorstraat 6, maar Eddy vreesde concurrentie op 50 meter afstand van White Noise en ging dwarsliggen. In het al aangekochte pand (‘Het huis van ouds St. Maarten’, volgens het tegeltableau uit 1896) begon hij toen zelf een tweede winkel.

De zaak aan de Choorstraat kreeg aanvankelijk een andere naam: King Karol, naar een bekende platenwinkel in New York. Twee zaken vlak bij elkaar bleek echter niet praktisch. Omstreeks 1981 sloot De Heus de winkel aan het Oudkerkhof en gaf die aan de Choorstraat de naam White Noise. Hier zou de zaak definitief gevestigd blijven. (Soms wordt ook een vestiging aan de Biltstraat 1b genoemd, maar dat is onjuist: daar zat Outlaw Platen.)

Eddy de Heus was zelf vooral druk met import en inkoop, in de winkel was Martien Methorst sinds 1978 de muziekkenner. De sfeer in de platenzaak werd door sommigen gekenschetst als ‘een donker hol’. Eind jaren tachtig bracht de omschakeling van lp’s naar cd’s een tijdelijke opbloei van de muziekhandel. White Noise ontwikkelde zich tot ‘thuishonk van de metal-minnende Utrechtse cd-koper’, volgens 3voor12.

Parallel-import

Ongeveer de helft van het aanbod van White Noise was eigen import tegen lagere prijzen. De grote distributeurs vonden dat ‘slimme jongens’ met parallel-import profiteerden van hun promotie-activiteiten en een hogere winstmarge pakten dan ‘eerlijke’ winkeliers. Dat laatste gold als import-cd’s alsnog tegen adviesprijs werden verkocht; bij White Noise kwam het verschil aan de consument ten goede. In 1994 werd de Wet op de Naburige Rechten ingevoerd, waarna parallel-importeurs moesten gaan bijbetalen aan Buma/Stemra.

Toen een uit Duitsland geïmporteerde cd-box van Bruce Springsteen (nog niet verkrijgbaar in Nederland) in de etalage lag bij White Noise, seinde concurrent Staffhorst de platenmaatschappij in, die dreigde De Heus’ reguliere inkoopkorting in te trekken.

Ondertussen ontstond er politiek-maatschappelijk meer alertheid op prijsafspraken en kartelvorming. In een stuk in NRC Handelsblad deed De Heus in 2002 een boekje open over de zogeheten Utrecht Groep: ‘een aantal grote detaillisten die elkaar niet in de weg willen zitten’. Het artikel leidde tot kamervragen en onderzoek van de Nederlandse Mededingingsautoriteit naar een mogelijk ‘cd-kartel‘.

Tekst loopt door onder de foto.

Opheffingsuitverkoop, 2004 (Eddy de Heus, Facebook)

Begin 2004 kwam Eddy de Heus opnieuw in het nieuws — zelfs op het NOS-journaal — met zijn aankondiging te stoppen met White Noise. Boosdoener was nu niet de platenindustrie, maar grote winkelketens als MediaMarkt die cd’s onder de kostprijs verkochten om klanten te lokken.

“De sport om op een creatieve manier partijen goedkoop in te kopen voor de klant is voorbij.” De situatie werd verergerd door toenemende internet-downloads en de introductie van Apple’s iTunes.

Gevraagd of hij nog verder ging in de muziek, zei De Heus: “Nee, dat nooit meer. Deze handel is zo arrogant en zo ziek. Ik blijf gewoon eigenaar van dit pand en zal het gaan verhuren aan een schoenenwinkel of zo, daar valt nog wel geld mee te verdienen.” En zo geschiedde.

In de (besloten) Facebookgroep White Noise Utrecht houden oud-klanten en -medewerkers contact met elkaar.

Leeggeruimde winkel, 2004 (Eddy de Heus, Facebook)

Gekoppelde berichten

Arjan den Boer

Arjan den Boer

Arjan den Boer is publicist over geschiedenis, design, monumenten en architectuur. Voor DUIC schrijft hij dit jaar over verdwenen villa's in Utrecht.

Profiel

8 Reacties

Reageren
  1. Rob H.

    Leuke winkel, goed aanbod. Ze verkochten ook concertkaartjes voor Tivoli, o.a.

    Maar de muziek stond er altijd zo belachelijk hard…

  2. BdV

    Leuk artikel. Bevestigt de reputatie van de muziekindustrie.
    White Noise, de naam zit in een zeer mistig deel van mijn geheugen, ik weet niet of ik er ooit binnen ben geweest, maar de naam zou zeker mijn interesse hebben gewekt, dus het zou wel bijna moeten.

  3. Claire Obscur

    Doe eens een lijstje van alle verdwenen winkels de afgelopen paar jaar? Dat is geen lijstje meer maar een aardige lijst.

  4. Fred

    Dit artikel stond een week of 3 geleden toch al in de duic-krant..?

  5. Koel Hoofd

    Bedankt Arjan voor de zoveelste goede herinnering.

    Er zijn al zoveel pareltjes in Utrecht gesneuveld in naam der progressie.
    Nog niet zo heel lang geleden was Utrecht vol diversiteit en creativiteit, toen vol van dezelfde ketens en vervlakte die creativiteit, nu loopt het komen er geleidelijk steeds meer filialen van Amerikaanse ketens en kan je toch echt gerede vraagtekens gaan stellen bij de creativiteit wat tegenwoordig de norm schijnt te zijn. Zelfs de studenten zien er intussen ook allemaal hetzelfde uit, ongeacht waar ze vandaan komen.

  6. Erik

    Plato, Plaatboef, White Noise, cd-verhuur Verlaine en zelfs ‘t Oor in Hilversum hoorden tot een jaar of 15 geleden bij mijn vaste rondje muziekinkoop.
    Het was de sport om zoveel mogelijk schijfjes voor fl. 12,50-15,00 of €10,- per stuk te scoren.

    ‘t Is nostalgie.
    Maar eigenlijk was het allemaal zo krom als wat. De muziekindustrie stonk aan alle kanten, hoezo 40-45 gulden/20-22 gulden voor een schijfje muziek?

    Maar het alternatief deugde ook niet.
    Bijna alle leuke platenzaken (en de hypercommerciele Free-record-shop) deden aan parallelimport.

    De laatste keer dat ik een schijfje in een winkel kocht zal zo’n 10 jaar geleden zijn. Bij de merchandizing van concerten en festivals nog steeds wel. Maar het is eigenlijk ontzettend achterhaald.

  7. Katja

    Had trouwens ook een puik reggae-collectie. Ook Kareltje en Da Capo schieten me te binnen, allebei (samen met De Grammophoonwinkel) op dezelfde rij op de Oudegracht.

  8. Cico

    Ik heb hier m’n allereerste CD ooit gehaald, van Nirvana (Nevermind). Woonde zelf niet in Utrecht en moest het doen met CD-winkels die top40 meuk verkocht, geen alternatief. Dus toen ik in White Noise aankwam, had ik als puber het gevoel ook echt in een Nirvana te zijn

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).