Rondleiders van Gilde Utrecht vertellen over verborgen en onbekende plekken in de stad.

Er is een verrassend stukje architectuur langs de Jutfaseweg te zien ter hoogte van nummer 137: twee cirkelvormige kozijnen omlijsten twee ingangen van een schoolgebouw, dat zelf van veel latere datum lijkt.

De basisschool heeft vorig jaar een nieuwe naam gekregen: De Wereldwijzer, maar de kleine christelijke buurtschool in de Rivierenwijk gaat terug tot 1858. Hier, bij die Jugendstil-achtige ingang, speelt een interessant stuk Utrechtse onderwijsgeschiedenis dat sterk verbonden is met de in 1963 overleden schoolmeester en schrijver W.G. van de Hulst.

Het Schrale End

Het gebied waar de school in staat langs de Vaartsche Rijn werd ‘Het Schrale End’ genoemd, want de huisjes van de de arbeiders in de steenfabrieken waren een armoedig teken van schraal leven. Ons land kende nog geen leerplicht en om te voorkomen dat de arbeiderskinderen geen onderwijs zouden krijgen, werd aan het eind van de Jutfaseweg, vlak voor de Socrateslaan, een diaconieschool gebouwd.

Deze omgeving behoorde nog tot de gemeente Jutfaas maar kerkelijk bij Utrecht. Het werd het eerste christelijke schooltje buiten de singels met één lokaal met 66 leerlingen. Er was alleen in de winter les en ’s zomers werkten de kinderen mee in de steenovens. Toen W.G. van de Hulst in 1898 hier zijn loopbaan als onderwijzer begon, was er een lokaal bijgekomen en een gang met kapstokken en klompenbanken, zodat natte jassen en modder niet meer de lucht in de klas konden verpesten.

Steenhouwer

Willem Gerrit van de Hulst, geboren aan de Gansstraat als zoon van een steenhouwer, werd toen hij zes jaar was leerling van de Nederlandsch Hervormde Tusschenschool aan de Springweg – nu nummer 93. Hoofd van deze school was de baanbrekende schrijver en pedagoog H.J. van Lummel, ook bekend van zijn schoolplaten. Toen vader Van de Hulst stierf was er geen geld meer en kwam de kleine Willem Gerrit op de Eerste Diaconieschool aan de Oudegracht. Daar zag men zijn talent voor meer dan de steenhouwerij.

Uiteindelijk werd Van de Hulst Hoofd-der-school in het schooltje aan de Jutfaseweg in 1913 en bleef daar tot zijn pensionering. Ter gelegenheid van zijn tachtigste verjaardag werd de school naar hem vernoemd.

Rivierenwijk

Toen in 1981 het zeventig jaar oude gebouw gesloopt werd, besloot men het middendeel met de ronde kozijnen te behouden. De nieuwe school, met de ingang aan de Lingestraat, werd een aanwinst voor Rivierenwijk. Dit was geen klompenschooltje meer, maar een school die middenstandskinderen opleidde voor voortgezet onderwijs.

Van de Hulst besteedde al zijn vrije tijd aan het schrijven van kinderboeken. Of die nu nog op De Wereldwijzer worden gelezen is de vraag, maar in de vorige eeuw waren kinderboeken met titels als Het huisje in de sneeuw, Peerke en zijn kameraden of Ouwe Bram populair. Zo verschenen er een kleine honderd titels in een oplage van vele miljoenen. De meeste werden geïllustreerd door zijn zoon W.G. van de Hulst jr, later zelfstandig schrijver en beeldend kunstenaar. Nog steeds staan die fraaie deuren aan de Jutfaseweg, een blijvende herinnering aan een waarachtige Utrechtse schoolmeester.