Veel heel oude gebouwen in Utrecht hebben een monumentale status, maar voor panden die nog als ‘jong’ betiteld kunnen worden, geldt dat predicaat vaak niet. Terwijl de monumentale panden goed in kaart zijn gebracht en beschermd worden, moest er voor ‘jong erfgoed’ nog een inventarisatie gemaakt worden. De gemeente is met dit onderzoek bezig maar ook vereniging Oud-Utrecht ging ermee aan de slag. Die laatste heeft nu een lijst van 72 potentiële erfgoedlocaties in beeld gebracht, allemaal gebouwd na 1965.
Enkele namen op de lijst; het glazen kantoorgebouw van de Rabobank langs de Croeselaan, het Universiteitsmuseum aan de Lange Nieuwstraat, het IK-gebouw aan de Herman Gorterstraat, het bijzondere woonhuis aan de Kromme Nieuwegracht, het gebouw van de rechtbank in Utrecht maar ook meerdere op het eerste oog gewone appartementsgebouwen, zoals in de Veeartsenijstraat en het gebouw van Capgemini in Leidsche Rijn.
Tekst gaat verder onder afbeelding
Het zijn allemaal objecten die de afgelopen decennia gebouwd zijn en die iets zeggen over de toenmalige tijdsgeest. De Commissie Cultureel Erfgoed van de Historische Vereniging Oud-Utrecht is het afgelopen jaar druk geweest met het samenstellen van de lijst. Er zijn 72 objecten gevonden, verspreid over de wijken van de stad. De objecten zijn uitgekozen op basis van architectuurhistorische, stedenbouwkundige en cultuurhistorische criteria.
Tekst loopt door onder de foto
Belang
Het belang van het beschermen van jong erfgoed werd volgens de initiatiefnemers zichtbaar toen het Universiteitsmuseum in 2018 besloot om te gaan verbouwen. In het rapport is te lezen: “In dat jaar werd ternauwernood een te ingrijpende verbouwing van het Universiteitsmuseum in de Lange Nieuwstraat verijdeld. De net nieuw geïnstalleerde gemeenteraad gaf vervolgens de opdracht om jong erfgoed in beeld te brengen. En dat onderzoek past inmiddels helemaal in deze tijd van groeiende waardering voor jonge monumenten.”
Tekst loopt door onder de foto
Het rapport kan als een advies gezien worden aan de gemeente Utrecht die dus met een eigen inventarisatie bezig is. De gemeente focust zich op bouwwerken gemaakt tussen 1970 en 2008. Wil je het rapport met alle 72 objecten bekijken? Dat kan hier.
Arjan den Boer schreef voor DUIC ook uitgebreid over ‘nieuwe monumenten’, deze verhalen zijn hier allemaal terug te lezen.
DUIC is natuurlijk ook nieuwsgierig naar de mening van onze lezers. Welke gebouwen van de lijst zijn het behouden waard, en welke mogen wel vervangen worden?
11 Reacties
ReagerenHet zal je maar gebeuren, dat een paar ambtenaren besluiten dat je jaren 70 gebouw ineens erfgoed is en je vervolgens beperkt wordt in wat te doen met je eigendom
Wat een mooie rapportage. Ik ben lid geworden van oud utrecht. Ik dacht dat die enkel over de Dom en oude gebouwen deden. Mijn interesse is gewekt.
Wow! Wat hebben we toch een bijzondere stad. Het hele rapport bekijken is echt een aanrader.
De woningen in Voordorp uit dit artikel:
https://www.duic.nl/cultuur/nieuwe-monumenten-19702000-gepleisterde-woningen-in-voordorp/
Ze staan gelukkig op de lijst en verdienen wat mij betreft zeker het predicaat monument.
Wat mij betreft zijn er maar weinig panden uit die periode de moeite waard. Vooral de jaren 70 zijn berucht vanwegen hun lelijke architectuur. Totaal geen gevoel voor de menselijke maat, geen gevoel voor menselijke behoefte en geen gevoel voor schoonheid. Wegwerparchitectuur die meestal werd neergezet als een fallussymbool voor het ego van de architect.
Wat mij betreft mag het allemaal tegen de vlakte, maar als ik de architectuurnerds toch wat zou gunnen, dan zijn er hier 3 panden die de moeite waard zijn:
1999 – Educatorium – Rem Koolhaas
2005 – Universiteitsbibliotheek- Wiel Arets
2011 – Rabotoren -Kraaijvanger
Na 1999 trok de architectuur gelukkig weer een beetje bij. Sinds 2005 zworden er regelmatig prachtige gebouwen gerealiseerd.
Het is toch op zijn zachtst gezegd opmerkelijk dat een stad waar volgens de bestuurders kunst en cultuur zo ongeveer halszaak is, werkelijk niets dan totale pulp op architectonisch gebied produceert…Bittere armoe als dit de opties zijn.
Ik zou nog zelf wat werken van zecc architecten selecteren die heeft toch ook mooie pareltjes toegevoegd aan deze stad. o.a. sidewall(k) en appartementen complex op meysters buiten.
Top dat Oud Utrecht ook bijdraagt aan het debat over jong erfgoed. Ik vrees alleen dat Leidsche Rijn vergeten is als onderdeel van Utrecht. Kom eens kijken in Langerak. Als eerste wijk van Leidsche Rijn moest dit een voorbeeld zijn. Het staat vol met bijzondere architectuur van bekende en minder bekende architecten bij elkaar gebracht in het stedenbouwkundig plan van Kees Christiaanse.
Beste Marko,
Gevoel voor de menselijke maat en gevoel voor de menselijke behoefte, dat zijn zo ongeveer de lijfspreuken voor de jaren ’70 architectuur.
Verdiep je is in de ideeën van Aldo van Eyck of Herman Hertzberger .
@Scherpschutter, je schiet weer eens mis met je losse flodders. Hoe kun je nu huizen die 30 jaar geleden koppelen aan huidige bestuurders?
Verlaat je zolderkamer, maak een fietstochtje en ga eens wat rondkijken hoe de wereld er in het echt uitziet.
Als je artikelen uit de jaren vijftig leest dan lees je precies hetzelfde sentiment over de fin-de-siecle architectuur als dat Marko over jaren 70 architectuur heeft. Niet voor niets werd de stationswijk in Utrecht rucksichtlos gesloopt. Zelfs de Inktpot werd als een duistere SS bunker gezien die maar beter plaats kon maken voor een licht en modern kantoorgebouw. Kijken met een objectieve blik en de heersende mode overstijgen is best lastig en heeft geleid tot de vernietiging van nogal wat (achteraf) waardevolle gebouwen.