Is het berekenen van de uitslag van de gemeenteraadsverkiezingen wel transparant? Sijmen Ruwhof, professioneel hacker, vindt van niet. Hij wil graag aanwezig zijn bij het totaliseren van de stemtotalen, maar de gemeente Utrecht liet hem weten dat dit niet openbaar is. Ruwhof beklaagde zich erover en er zijn inmiddels raadsvragen gesteld.
Ruwhof deed onderzoek naar de software die bij het stemmen wordt gebruikt, deze software is volgens hem zo lek als een mandje. Wettelijk gezien mag je als burger aanwezig zijn bij de telling op de stembureaus op de verkiezingsdag in Utrecht. De uiteindelijke uitslag wordt echter berekend op het centraal stembureau. Hier worden de resultaten van de stembureaus opgeteld. Ruwhof: “Het optellen van alle stemmen gebeurt in het geheim in een achterkamertje. Daar mag je niet bij aanwezig zijn. Ik heb het gevraagd aan de gemeente Utrecht, maar dit is mij geweigerd.” Ruwhof noemt het een ‘maas in de wet’ dat de gemeente belangstellenden mag weigeren.
En iedereen vertrouwt die uitslag maar
De uitslag wordt bij de stembureaus, in bijvoorbeeld Utrecht, op een papiertje gezet met een handtekening. “Vervolgens is er een administrateur die de gegevens op het gemeentehuis invoert in een computerprogramma en op enter drukt aan het einde van de dag. Daar komt een uitslag uitrollen. En iedereen vertrouwt dat. Ik vind het bizar dat dit proces de laatste tien jaar zo ontransparant is uitgevoerd”, zegt Ruwhof.
“Ik ben nu de eerste die geconstateerd heeft dat dit op een niet-transparante manier gebeurt”, vervolgt Ruwhof. “Als niemand meekijkt dan maakt niemand er een probleem van. Dan vertrouwt iedereen de uitslag, is nu de gedachte. Maar als iemand mag meekijken dan wordt opeens duidelijk hoe schimmig en onveilig het proces is. En als er dan herrie over gemaakt wordt dan is de verkiezing ineens geen feestje meer voor de gemeente. Ik vind deze houding van de gemeente Utrecht heel vreemd.”
Gemeente Utrecht wil in een achterkamertje de verkiezingsuitslag berekenen met slecht beveiligde software. Bezorgde burgers mogen niet meekijken of alles wel democratisch en integer verloopt. Bizar! pic.twitter.com/JOYvwVxwE2
— Sijmen Ruwhof (@sruwhof) 13 March 2018
Stemmachines blijken onveilig
In oktober 2007 verbood toenmalig staatssecretaris Bijleveld-Schouten het gebruik van stemmachines vanwege twijfels over beveiliging. Ruwhof stelt dat niemand weet wat er de afgelopen tien jaar is gebeurd met het berekenen van de uitslag. Op verzoek van RTL deed Ruwhof onderzoek naar de software die de stemmen moet gaan tellen. Deze is volgens hem ‘zo lek als een mandje’. Hacker Rop Gonggrijp zei tegen RTL dat ‘de Chinezen en Russen eenvoudig met de uitslag kunnen rommelen’.
Raadsvragen van de SP over de kwestie
De SP heeft inmiddels schriftelijke vragen gesteld over het stemproces in reactie op het onderzoek van Ruwhof. De SP wil onder meer weten of het college kan aangeven wanneer de computers waarop de OSV software is geïnstalleerd voor het laatst op het internet zijn aangesloten. En of het college kan garanderen dat de software niet voor deze tijd is gehackt.
Minister Ollongren (Binnenlandse Zaken) zei eerder dat het systeem niet te hacken is, omdat de computers die gebruikt worden niet zijn aangesloten op het internet. Ruwhof noemt dat totale onzin: “Buitenlandse inlichtingendiensten zijn al lang in staat om offline systemen te hacken.” De minister heeft inmiddels toegezegd om te bekijken of het proces openbaar en toegankelijk kan plaatsvinden.
11 Reacties
ReagerenIk ben een paar jaar geleden, ihkv een actie van Geenstijl, gaan observeren bij het stemmentellen in een stemlokaal. Wat daar voor fouten worden gemaakt, onvoorstelbaar…
Ook zonder hack staat 1 ding vast: de uitslag is niet de werkelijke uitslag.
Terechte kritiek. Vreemd dat een essentieel onderdeel van het bepalen van de uitslag niet transparant is.
Zeer juiste kritiek. Het is nog steeds een aanfluiting. We zouden dit niet moeten pikken. En Gongrijp hoeft niet weer de Russen of Chinezen erbij te halen. Totaal uit de lucht gegrepen en lekker in lijn met de propaganda. En in ieder geval is het in deze helemaal niet nodig.
We hebben binnen ons land veel te veel mogelijkheden tot interne corruptie. Laat staan wat daarvan in praktijk gebracht wordt. Maar ja. Het justitieel apparaat kan dit door de vele bezuinigingen niet aan. Laat staan dat het politieke beleid een heel andere kant op beweegt. Een zeer zorgelijke situatie.
Wat voor fouten zijn er zoal gemaakt, G.H.?
@GH,
Daar heb ik toen ook aan meegedaan, en ik zag juist helemaal niks fout gaan.
Ze waren ook keurig op de hoogte van de actie. Maar goed, dat zal verschillen per stembureau.
Wat ik niet snap is hoe er geen controle is op het totaliseren. De uitslagen worden toch per stembureau bekend gemaakt? Dat lijkt me eenvoudig achteraf te controleren.
Waarom het allemaal zo schimmig mogelijk moet begrijp ik dan ook weer niet.
Ik hou van mensen als Sijmen! Kritische denkers met kloppend moreel kompas en een goed functionerende corruptieradar. Een uitstervend ras…
Iedere overheidsorganisatie dient met de grootst mogelijk achterdocht bekeken te worden, al helemaal overheidsorganisaties die op het enige moment in de vier jaar dat een burger de illusie van invloed via verkiezingen voorgeschoteld krijgt, doodleuk het tellen van de resultaten achter gesloten deuren wil houden.
Persoonlijk heb ik het vertrouwen in deze ‘rechtsstaat’ al decennia geleden verloren. Anno 2018 geloof intussen letterlijk geen woord van wat een overheidsfunctionaris vertelt. Echt geen woord. Stemuitslagen inbegrepen.
@Ludice:
“Hadden we deze al gehad? Ja toch? Of toch niet?”
“Ik kwam hier net op 87 en nu op 93. Ik maak er 90 van, haha!”
Enzovoort.
@Arjan Verhoeven:
Dat verschilde inderdaad. Ze waren bij mij ook niet keurig op de hoogte, tenminste niet in die zin dat ze geacht werden mij ongestoord mee te laten kijken zolang ik hun niet hinderde (wat ik uiteraard niet deed).
Jonkvrouwe Ollongren stamt schijnbaar uit een tijd dat hacken zonder internet niet mogelijk was. Dan moet ik toch twee opmerkingen daarover maken:
– hacken deden we ook al in de jaren 60 en 70 (toen bestond er nog geen ARPANET),
– aansluiting op internet maakt het wel makkelijker om te hacken, dan hoeft niemand meer te stemmen nadat die ene slimmerd / crimineel alle stemmen al op de Partij voor Anarchie heeft uitgebracht.
Stalin zei al (maar dan in het Russisch) :
Niet de mensen die stemmen bepalen een verkiezing. Maar de mensen die de stemmen tellen.
@ Scherpmissert
Raar, want vooral de door jouzelf geuite rechtse mening viert hoogtij dagen bij verkiezingsuitslagen……..
@Klazien 16/3/2018 – 16:34
En welke ‘rechtse’ meningen heeft u het dan over? Er bestaat namelijk geen ‘rechtse’ politiek, mevrouw. Alle politieke partijen zijn links, met slechts een nuanceverschil in de mate waarin dat het hele kleine onderscheid maakt.