Feibe Zweers richtte Bodytalk in 1987 op als eenvoudig mannencafé. “Dat kon Utrecht goed gebruiken.” In 2008 bereikte de zaak een dieptepunt – op een zaterdagavond zaten er vier mannen aan de bar. Het roer ging om. Anno 2017 zit Bodytalk bijna elke avond vol, vaak met een rij voor deur.

Een donderdagmiddag. Feibe doet het rolluik van het raam omhoog – daglicht beukt de kleine kroeg aan de Oudegracht in. Een roze boa bungelt uitgeput aan de kroonluchter. Het gelach en geschreeuw van homostudentenvereniging Anteros galmen nog na. Feibe heeft de vereniging helpen oprichten en is gisteravond bekroond tot erelid. Hij gloeit na van trots, maar zijn oren tuiten nog.

Bij schouder-aan-schouderdrukte en lawaai staat de grote baas – als hij geen bardienst heeft – dan ook het liefst buiten als portier. Op karaoke-avonden bijvoorbeeld. De populaire maandelijkse pubquiz is beter te doen. Maximaal tien teams van elk maximaal vijf deelnemers strijden om de winst: een dranktegoedbon. Het zilver levert de presentatie van de volgende pubquiz op, dus proberen teams ook vaak tweede te worden. Andere teams proberen juist koste wat kost – als plek één buiten bereik is – derde te worden. Dat is altijd lachen geblazen.

Deze evenementen zijn op doordeweekse dagen. En dan te bedenken dat het danscafé negen jaar geleden op de rand van faillissement balanceerde, met op zaterdagavonden vier man aan de bar. Nu barst de zaak op een willekeurige avond vaak met negentig bezoekers uit zijn voegen en staat er buiten vaak een rij.

Voornamelijk homoseksuele mannen en vrouwen komen naar Bodytalk, maar ook mensen die niet in hokjes passen, hetero’s, ouderen en jongeren. Ook houden de portiers wel eens iemand buiten. Feibe: “Dronkenlappen natuurlijk. Af en toe staat er een groep jongens in de rij die onmiskenbaar hetero zijn, zelfs ik zonder gaydar zie dat. Dan vraag ik wat ze komen doen. Soms komen ze voor de gezelligheid en laat ik ze binnen als het rustig is. Vaak komen ze met één homovriend mee als support. Ook schattig: laatst kwam er vroeg op de avond een man met zijn 14-jarige zoon. De jongen bleek net uit de kast te zijn. Die dingen waren tien jaar geleden ondenkbaar.”

Met de tijd mee
Tien jaar geleden was alles anders; Bodytalk was uitsluitend voor homomannen, de inrichting was sober en de voordeur zat potdicht – je moest aanbellen, met de veiligheid was het namelijk niet goed gesteld. Financieel had Feibe het zwaar; het contract met een bierleverancier kostte veel geld. In 2008 besloot hij zelfstandig te worden. De tapinstallatie was peperduur, maar een goede investering; de inkoop van bier kost hem nu veel minder. Het was een kantelpunt; Zweers besefte dat er meer moest gebeuren, namelijk met de tijd meegaan.

Een van de achttien ‘Bodytalkers’, Michael, maakt het café weer klaar voor de avond. Hij begon hier in 2008, toen de frisse wind begon te waaien. “Een van de eerste dingen die we deden, was de boel opengooien. Letterlijk en figuurlijk; het was geen besloten club meer en vrouwen en jongeren waren welkom.” Een aantal vaste bezoekers bood daar weerstand tegen. Michael: “Toen hebben we gezegd: ‘zorgen jullie dan voor een bus vol mannen?’ Mee veranderen móet, anders hou je het niet vol.” Volgens Zweers en zijn collega is dat een reden dat bijvoorbeeld De Chueca deuren heeft gesloten; ze hielden vast aan hun oude concept.

De gokkasten in Bodytalk en daarmee de ongure bezoekers verdwenen, er ging wit-roze barokbehang op de muren, de bar kreeg een make-over en er werden regenboogparaplu’s aan het plafond gehesen. Zweers: “Vroeger hadden cafés dat niet nodig…” Michael vertelt dat ze een Facebook-pagina besloten aan te maken. “Daarover hebben we lang overlegd, want zoiets kan je maken of breken.” Een paar jaar later stond Bodytalk in de top 20 van Nederlandse bedrijven met succesvolle Facebook-pagina’s. Het heeft nu meer dan 4.500 likes.

Alles ging bergopwaarts. Heel 2010 was Bodytalk de enige gaybar in Utrecht; het publiek van de gesloten homocafés kwam naar Bodytalk. In 2013 won de kroeg de eerste prijs van de homohorecaverkiezing in de categorie danscafé. Af en toe komen er schoolkinderen een middag meewerken in de zaak voor een ‘flitsstage’, een van de positieve gevolgen van de Regenboogagenda van de gemeente Utrecht. En overdag verhuurt Zweers de kelder voor feesten en partijen – die ruimte vangt ook steeds vaker ‘s avonds het overtollige feestpubliek op. Een verhuizing zit er niet aan te komen. “Groter worden is het domste wat je kunt doen”, zegt Michael. Zweers: “Liever een rij buiten, dan verzuipen in de ruimte.”

Haat en liefde
Niet alles is rozengeur en maneschijn. In januari dit jaar werd een Bodytalk-medewerker geslagen en uitgescholden: ‘Jij werkt in Bodytalk, zeker.’ En best vaak rijden homohaters met een auto langs de kroeg. Dan minderen ze vaart, draaien ze hun raampje omlaag en schreeuwen ze ‘vuile nichten’, of ze spugen. Dat proberen Zweers en consorten te negeren, maar ze letten wel op. Michael: “Die haat voel je. Maar het gaat erom hoe je ermee omgaat.” Met de veiligheid is het beter gesteld dan vroeger. En als bezoekers of medewerkers van Bodytalk echt worden lastiggevallen, staat de politie binnen enkele minuten op de stoep. Zweers: “Politie en gemeente ondernemen altijd actie voor ons. Dat is geweldig.”

Voor Bodytalks dertigjarige jubileum mogen bezoekers met krijt een boodschap achterlaten op krijtbordvlaggetjes. Ze hangen binnen naast de bar. Op één ervan staat: ‘Ik wacht al 30 jaar op je, Feibe’. Die had Zweers nog niet gezien, hij kan een glimlach niet onderdrukken. “Een stille aanbidder. Of aanbidster.” De liefde is belangrijker dan de haat. Zweers doet dit werk nu dertig jaar – waarmee hij de op de op één na langst zittende leidinggevende gaycaféoprichter in Nederland is – maar heeft nooit zoveel liefde gekregen van van bezoekers als de laatste jaren. “Veel mensen, óók hetero’s, bedanken me en zeggen dat Bodytalk echt iets voor ze betekent.”

Dit jaar bereikt Bodytalk een nieuw liefdevol hoogtepunt. Zweers: “Onze collega’s van café Kalff, aan de overkant, organiseren dit jaar de eerste Utrechtse Canal Pride – Bodytalk vaart van harte mee. En samen organiseren we die dag hier aan de gracht een straatfeest.”