Het jaar van Joost Hulshof: Iconisch hart van het stationsgebied | De Utrechtse Internet Courant Het jaar van Joost Hulshof: Iconisch hart van het stationsgebied | De Utrechtse Internet Courant

Het jaar van Joost Hulshof: Iconisch hart van het stationsgebied

Het jaar van Joost Hulshof: Iconisch hart van het stationsgebied
'Als wij dit gebied aan buitenlandse opdrachtgevers laten zien, zijn ze onder de indruk.' Foto's: Robert Oosterbroek
‘Onherkenbaar veranderd’: een omschrijving van Hoog Catharijne die iedereen wel onderschrijft. Het eerste gedeelte van het enorme project ging in april dit jaar open en toen werd duidelijk hoe al die plannen er in werkelijkheid uitzien. In de architectuur is gezocht naar contact met de stad. Open en transparant, met een duidelijk middelpunt: het Poortgebouw.

‘Onherkenbaar veranderd’: een omschrijving van Hoog Catharijne die iedereen wel onderschrijft. Het eerste gedeelte van het enorme project ging in april dit jaar open en toen werd duidelijk hoe al die plannen er in werkelijkheid uitzien. In de architectuur is gezocht naar contact met de stad. Open en transparant, met een duidelijk middelpunt: het Poortgebouw.

Naam Joost Hulshof
Leeftijd 39 jaar
Van Stir Architecture
Moment
De opening van het nieuwe Hoog Catharijne

Joost Hulshof van Stir Architecture is sinds 2004 betrokken bij het project. Toen werd er binnen het masterplan van de gemeente voor de ontwikkeling van het stationsgebied bekeken hoe er een waardige plek voor Hoog Catharijne kon komen. Hoog Catharijne zou door het herstel van de singel in tweeën geknipt worden. Een mooi moment voor alle betrokken partijen om rond de tafel te gaan. “Daar is het idee van de Stadskamer (het glazen gedeelte boven de Catharijnesingel, red.) ontstaan”, aldus Hulshof.

Hij vertelt dat de ambitie van alle partijen vanaf het begin was om het gebied een boost te geven. Het Jaarbeursterrein ontwikkelen, een nieuw Centraal Station bouwen. En Hoog Catharijne was aan vernieuwing toe. “Een van de randvoorwaarden voor de herontwikkeling was een betere aansluiting met de binnenstad; het probleem van het oude Hoog Catharijne was dat het een niveau hoger lag dan de stad en daardoor het contact miste. In essentie was het een soort opgetilde machine met de rug naar de stad. Dat wilden we omkeren.” Het moest gebeuren door hoog catharijne op maaiveld te vergroten en ter hoogte van de singel pas naar het stationsniveau te gaan.

Onderdeel van de stad
Een ander belangrijk punt van de plannen is nu nog niet zichtbaar: de plint rond de kantoren van Hoog Catharijne, rondom de Mediamarkt, Catharijnesingel en Moreelsepark. Vroeger slechts een plek om je fiets te parkeren. Hulshof: “Maar het wordt een plek waar je echt graag wilt zijn.” Hij vertelt bevlogen. Dit is volgens hem een bijzonder project, één van de favoriete binnen zijn architectenbureau – complex en met veel verschillende partijen. Het is ook een van de langstlopende projecten. Wanneer het nieuwe Hoog Catharijne af is, heeft het in totaal vijftien jaar geduurd. Van plan, tot oplevering.

Het moest een overdekt winkelcentrum blijven, maar wel onderdeel van de stad worden. Het bakstenen entreegebouw op het Vredenburgplein is gemaakt in navolging van drie gebouwen die ooit smoel gaven aan het plein: Kasteel Vredenburg, de Jaarbeurs en de historische marktgebouwen. “Het is een eenduidig en sterk gebouw waarin een mix van wonen en winkels een geheel vormt.”

‘Hoog Catharijne is onderdeel van één van Europa’s allergrootste gebiedsontwikkelingen uit de afgelopen jaren’

Het nieuwe Hoog Catharijne laat zich het best beschrijven als grootstedelijk. In het begin van de plannen leidde dat soms tot discussie. Want wat past er eigenlijk in een stad als Utrecht? Hulshof glimlacht en zegt: “Utrecht was vooral Utrecht en geen Amsterdam. En dat wilde de stad ook niet worden. We hebben ons vanaf het begin gerealiseerd dat we onderdeel waren van een enorme gebiedsontwikkeling. Eén van de allergrootste Europese gebiedsontwikkelingen uit de afgelopen jaren. Waarvan Hoog Catharijne slechts een onderdeel is.” Hij vergelijkt het met de Canary Wharf, een groot financieel centrum in ontwikkeling in Londen. “Ik denk dat mensen zich nu pas realiseren hoe bijzonder dit is. Utrecht is ineens een belangrijke Europese stad. Als wij dit gebied aan andere buitenlandse opdrachtgevers laten zien, zijn ze echt onder de indruk.”

De opening
Volgens Hulshof was er tot vlak voor de opening scepsis of Hoog Catharijne het oude imago van zich af kon schudden. “Bij de opening kregen we alleen maar positieve reacties. Daar waren we natuurlijk heel blij mee. Het was een bijzondere dag. Voor het eerst lopen er mensen zonder bouwhelm door het pand waar je al zo lang mee bezig bent.” Het Poortgebouw als landmark had daarin een opvallende rol. “Die is wat controversiëler en roept meer reacties op. Maar dat hoort ook een beetje bij een stad.”

In eerdere fases van het ontwerp van het Poortgebouw werd er nog uitgegaan van kantoren, een museum en woningen. Maar inmiddels moet er een hotel komen in het markante gebouw. Hulshof: “Je verwacht verschillende reacties, maar we hebben er toch bewust voor gekozen om het Poortgebouw iconisch te maken: het hart en het middelpunt van het winkelcentrum. De herkenbaarheid helpt ook bij het navigeren.”

De architect van het megaproject vertelt ook uit te kijken naar de opening van de rest van de Stadskamer. “Je ervaart nu nog niet de volledige doorkijk en transparantie van de ruimte. Ook de singel komt nog niet tot zijn recht.” Aan de kant van het Moreelsepark komt een glazen gevel, waarna je de singel volledig ziet doorlopen onder de Stadskamer. Vooralsnog is het er donker en is er weinig te zien van de singel onder het winkelcentrum. Hulshof is ook benieuwd naar de gevel van Hoog Catharijne aan de kant van het station, die zichtbaar wordt als het steigerwoud bij het stationsplein eenmaal weg is. Zo staat er ook in 2018 weer veel te gebeuren in het stationsgebied.

9 Reacties

Reageren
  1. Alex

    Knap gedaan. En enorme verbetering. Brengt meer samenhang in het centrum. En een zeer gepaste facelift, zonder daarbij de eigen identiteit te verliezen. Een megaproject ,waarbij ook wel eens een compliment aan mag worden gegeven.

  2. Michiel

    Kom op DUIC, stel nou eens één keertje een paar kritische vragen. Op deze manier fungeert DUIC simpelweg als spreekbuis voor de architect. Hij kan zijn werk op deze manier behoorlijk ongegeneerd ophemelen, alsmede enkele feitelijke onwaarheden de wereld inslingeren.

    Laat ik vooropstellen dat ik zeker niet per definitie negatief over het nieuwe HC ben. De vernieuwing is een forse verbetering, en de ruimtes die tot nu toe zijn geopend zijn van binnen verrassend goed uit de verf gekomen.

    Maar afgezien van persoonelijke meningen: waarom niet een kritische vraag over de totstandkoming van de het complex, of op zijn minst de Stadskamer in het bijzonder? Er wordt correct gesteld dat Hoog Catharijne vanwege het singelherstel in tweeën werd geknipt, maar vervolgens insinueert Joost doodleuk dat de Stadskamer samen met alle betrokken partijen is bedacht. Uh-huh. Tuurlijk. Een paar minuten onderzoek leert dat dit volstrekte onzin is, en dat vrijwel alle andere partijen een heel ander singelherstel beoogden. De Stadskamer is afgedwongen.

    Hetzelfde met Joost zijn bewering dat het nieuwe Hoog Catharijne een veel betere aansluiting met de binnenstad krijgt. Dat de plinten niet meer naar binnen gekeerd moesten zijn. Vooral zijn interesse voor het subproject Gildenkwartier is hier opvallend: het wordt rondom de Mediamarkt geweldig en een fijne plek om te verblijven.

    Ik zal zeker niet ontkennen dat de nieuwe plint rondom het Gildenkwartier waarschijnlijk een enorme verbetering zal zijn. De laatste berichten zijn hoopvol. Echter, ook hier had DUIC eventjes onderzoek moeten doen naar wie hier voor verantwoordelijk is. Een blik op de verslagen van de commissie Welstand leert dat STIR de nieuwe plint in eerste instantie helemaal niet zo levendig had ontworpen als ze nu beweren. De plint werd vooral “opgeofferd voor logistieke doeleinden”. Sterker nog, in een tweede ronde sprak de commssie zelfs over een verslechtering van het ontwerp qua levendigheid: “Echter er bestaan grote zorgen over de plintinvulling aan de Smakkelaarsveldzijde en aan de Catharijnesingel, met name vanuit oogpunt van levendigheid en leefbaarheid. Deze zorg is ook geuit door het Stedenbouwkundig Atelier, maar is niet opgepakt in de uitwerking van het ontwerp – het voorstel is op dit aspect zelfs verslechterd.”

    Leuk dat Joost zo enthousiast is, maar STIR (en haar opdrachtgever) hadden zelf helemaal geen open plint aan het Smakkelaarsveld op het oog. Pas toen de stevige kritiek vanuit de commissie(s) aanbleef werden aanpassingen gemaakt, en zelfs toen waren er meerdere ontwerpslagen nodig voordat er meer winkelunits in plaats van magazijnfuncties verschenen.

    Kortom: het nieuwe HC is – mijn inziens – echt geen totale ramp, maar laten we wel eerlijk blijven over de totstandkoming van bepaalde elementen. Juist in zo’n interview is het belangrijk om als journalist over wat inhoudelijke kennis van het dossier te beschikken, zodat je wat kritische vragen kunt stellen wanneer er een wel heel rooskleurig verhaal wordt verkondigd. Op die manier voelt zo’n interview niet als een gecamoufleerd promotiepraatje voor de architect.

  3. DickTee

    Ik ben zo blij! De grootste koopgoot van de wereld. Top
    Wat moeten we anders met ons zuur verdiende geld doen?
    Uitgeven, en wel direct.

  4. @UtrechtseSjoerd

    Knap gedaan ja. Vooral negeren van de mening van de Utrechtse burgers en het vervolgens verdraaien van de plannen is erg goed uitgevoerd.

    https://twitter.com/UtrechtseSjoerd/status/943261618363944960

  5. Kees

    Lelijke eenheidsworst is het, alleen maar ter eer en meerdere glorie van kopen, kopen, kopen. Binnen 5 jaar is het verouderd, laat het onderhoud te wensen over en is het een shopping mall zoals alle anderen, die altijd binnen 5-10 jaar verouderd zijn en dan uit de gratie vallen. Zo gaat dat nu eenmaal. Als de glans er van af is, blijft er niet meer zoveel over. Alleen een stad met het iq van een oen offert twee keer de complete zelfbeschikking over de eigen stad daar voor op.

  6. chantal

    mark my words: over 15 jaar wordt dat rare poortgebouw afgebroken en komt er een mooie grote brede voetgangersbrug over de singel.

  7. Ramon

    Kees. De stad heeft in de jaren 60 zijn zelfbeschikking over de grond waar HC opstaat weggeven voor een duur van 100 jaar. Kon de gemeente voor de huidige nieuw/herbouw dus helemaal niks aan veranderen. In de onderhandelingen heeft de gemeente 3 winstpunten binnen gehaald.

    1.Het stuk HC aan het Jaarbeursplein ( sporthal + traverse) is terug naar de gemeente. En nu een mooie entree +fietsenstalling

    2. De singel is straks weer helemaal rond.

    En in mijn ogen het belangrijkste winstpunt
    3. HC wordt los gekoppeld van CS en daar komt het stationsplein met Bollendak.

    Veel meer zat er vanwege de lopende contracten niet in.

    Overigens is het poortgebouw verkocht aan een investeerder uit singapore die er binnenkort 2 hotels in opend. Dus dat pand zie ik zo snel niet verdwijnen.

  8. Kees

    @ Ramon

    Dat maakt het nog niet goed, maar vooral nog steeds kut.

    @ punt 2: leuk dat je de singel rond kan varen, 300 meter wordt overkluist en ziet er uit als een vies, donker hol, als je in een bootje onder het “poortgebouw” door vaart tenminste (of als je langs de weg op wil wandelen of fietsen).

  9. Joris

    Het Poortgebouw werd “iconisch” ontworpen… Correctie: een mooi gebouw dat de tand des tijds weerstaat wordt uiteindelijk heel misschien een icoon. Het woord wordt te pas en te onpas gebruikt.

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).