De Stichting Stop Luchtverontreiniging Utrecht heeft het gerechtshof gevraagd het Openbaar Ministerie op te dragen de gemeente Utrecht te vervolgen. Volgens de stichting is de lucht in Utrecht de laatste tien jaar nauwelijks schoner geworden.

De lucht in Utrecht is nog steeds ongezond door de uitlaatgassen van het groeiende auto- en vrachtverkeer. Ondanks meerdere luchtrapportages en actieplannen van de gemeente, is de lucht in tien jaar nauwelijks schoner geworden.

Het aantal inwoners met COPD en het aantal kinderen met astma neemt in Utrecht met het jaar toe. Met name langs stads- en snelwegen, die steeds drukker worden. Utrecht is geen stad waar mensen gezond oud kunnen worden, waarschuwt de Stichting Stop Luchtverontreiniging Utrecht (SSLU).

De gevaren volgens SSLU

In het rapport Regio in beweging werd beschreven dat het auto- en vrachtverkeer van en naar het stadscentrum tussen 2010 en 2020 met 100% toeneemt.”De verwachte ontwikkeling van de automobiliteit in heel Nederland valt daarbij in het niet”, aldus het rapport (p.18). Het huidige college (PvdA, D66 en GroenLinks) breekt daarmee zijn belofte dat de groei van het autoverkeer zal worden gehalveerd, wat in 2020 neer zou komen op een groei van rond 10%. Wethouder Lintmeijer (GroenLinks) streeft, zo blijkt uit Aantrekkelijk en Bereikbaar (p.65) zelfs naar een verbetering van de autobereikbaarheid van alle economische kernzones in de stad, inclusief de binnenstad en het Stationsgebied.

Gemiddeld kost luchtverontreiniging de Nederlander een jaar van zijn leven. Omdat langdurige (enkele maanden tot enkele jaren) blootstelling aan hoge concentraties schadelijke fijnstof voornamelijk optreedt langs drukke stads- en snelwegen, is juist daar sprake van voortijdig overlijden en moet er van worden uitgegaan dat het de mensen die langs drukke stads- en snelwegen wonen tot tien jaar van hun leven kan kosten. Op basis van berekeningen van het RIVM (2005) berichtte de GG&GD Utrecht in 2008 dat er elk jaar 315 Utrechters voortijdig overlijden door fijnstofblootstelling.

Normoverschrijding

De aanzienlijke gezondheidsschade van het groeiende auto- en vrachtverkeer in Utrecht is al meer dan tien jaar bij de gemeente en het gemeentebestuur bekend. In 1999 werden in de Europese Richtlijn 1999/30 normen vastgesteld waaraan in 2005 (fijnstof) en in 2010 (stikstofdioxide) moest worden voldaan.

De gemeente Utrecht heeft tot 2005 echter niets gedaan om tijdig aan de fijnstof-norm te voldoen en ook in de jaren daarna plannen vastgesteld en uitgevoerd, wetende dat de fijnstofnorm daardoor zou worden overschreden. Naar het oordeel van de SSLU moet de gemeente alleen al om die reden worden vervolgd wegens het voortijdig overlijden en de ernstige gezondheidsschade van honderden Utrechters door voortdurende blootstelling aan hoge concentraties fijnstof.

Valsheid in geschrifte

De berekeningen die de gemeente vanaf 2002 heeft gemaakt voor jaarrapportages, voor de onderbouwing van bestemmingsplannen, bouw- en infrastructuurplannen en milieuvergunningen werden naar het oordeel van de SSLU altijd zo opgesteld, dat het leek alsof de gemeente zich hield aan de regelgeving, die nauwkeurig voorschrijft hoe berekeningen moeten worden uitgevoerd. De SSLU heeft vanaf haar oprichting in 2005 kritiek op die berekeningen geoefend en is daarin vaak door bestuursrechters en de Raad van State in het gelijk gesteld. Naar het oordeel van de SSLU is er sprake van het “schoonrekenen” van de lucht en moet dat minstens gekwalificeerd worden als valsheid in geschrifte.