De eerste troonrede van onze koning zal vooralsnog de geschiedenis ingaan als die van de Participatie. Ik denk dat hij noch zijn vrouw dat vervelend vinden. Zij hebben daar immers wel iets mee. Kijk maar eens naar de aanpak van “hun” Oranjefonds. Veel geld gaat naar projecten die het weefsel van de maatschappij versterken.

Wel jammer dat de discussie deze dagen wat benauwd gevoerd wordt. Over of we al dan niet de ramen bij onze oude vader moeten gaan poetsen.
Ik kies als UDB-voorzitter graag voor een andere interpretatie. Geïnspireerd door wat ik rondom me zie in Utrecht.

Mooie initiatieven
Er zijn namelijk heel wat vrijwilligers die ervoor kiezen om “de ramen van de maatschappij te gaan wassen”. Ze doen dat helemaal niet omdat de overheid zich terugtrekt. Maar omdat de overheid lang niet altijd nodig is om aan te pakken wat je voor de voeten komt.
Daarbij denk ik bijvoorbeeld aan Cultfest en aan de VoorleesExpress. Mooie en succesvolle Utrechtse initiatieven van sterke vrouwen die hun passie durven te volgen. Die durven te dromen, en die daarna aan de slag zijn gegaan om die dromen ook werkelijkheid te maken.

Cultfest.
Voor wie het niet weet: Cultfest is het ondergronds (cultuur)festival dat nu voor het tweede jaar, drie dagen en avonden lang in juni, in werven en kelders van de Oudegracht werd gehouden. Kunstenaars, jonge wetenschappers, tijdgeesten en enthousiastelingen doen vrijwillig mee aan 70 programma-onderdelen.
Trefwoorden: intellectueel, cultureel, ondernemerschap, zelfontwikkeling. Het liep storm. Naar een idee van en bezield door Mariangela De Lorenzo. Allemaal vrijwilligers, geen subsidie.

VoorleesExpress
De VoorleesExpress koppelt in 60 steden en dorpen door het hele land vrijwillige voorlezers aan kinderen, via 30 lokale afdelingen. Een half jaar lang krijgt het kind elke week voorgelezen, thuis. Een idee uit 2006 van de Utrechtse Sodaproducties, van de zusjes Heinsbroek. Begonnen op Kanaleneiland.
Soda, bureau voor maatschappelijke innovatie organiseert nog veel meer vrijwilligerswerk. Wat betekent Soda? “Samen onze dromen achterna” legt directeur Anne Heinsbroek uit.

Zie, er beweegt veel
Met alle voorbeelden in gedachten vind ik misschien die roep om de participatie maatschappij wel een beetje suf, pretentieus. En vooral heel erg paternalistisch (sorry…lieve koning, je leest ook maar andermans woorden voor…).
Want er beweegt juist heel veel, maar dan wel onder de radar van de instituties. We hoeven de mensen helemaal niet te activeren. Ze zijn al actief. Daar hebben ze lang niet altijd subsidie bij nodig.
De instituties zouden dat om te beginnen moeten herkennen en waarderen. Hun radar anders afstellen.

Regels remmen af
En dan zich afvragen: kunnen we randvoorwaarden scheppen waardoor deze initiatieven makkelijker hun leven gaan leiden. Waar lopen deze mensen tegenaan als het gaat om regelgeving bijvoorbeeld. Hoe kunnen we ze helpen? En ook: wat betekent dit voor onze rolopvatting in de stad?
De Utrecht Development Board gaat kijken of we hier lokaal iets aan kunnen doen. Want met zoveel actieve mensen kunnen we de kwaliteit van de stad steeds verder vorm geven.
En dan kan de lokale overheid daar ook prima in participeren misschien!

Trude Maas
Voorzitter UDB