Plantencelbioloog dr. Pankaj Dhonukshe (1975) is door de Universiteit Utrecht schuldig bevonden aan het manipuleren van gegevens in vier wetenschappelijke artikelen, onder andere in de wetenschappelijke tijdschriften Nature en Cell. De Nederlands-Indiase plantencelbioloog knipte en plakte buiten medeweten van collega’s fotomateriaal zonder dat te vermelden.

“De universiteit hecht groot belang aan integere wetenschap en keurt schending van de wetenschappelijke integriteit ten zeerste af”, zegt de UU in een persbericht.

Plantencelbioloog Dhonukshe zegt in een schriftelijke reactie het oordeel van de universiteit ernstig te betreuren. “Ik erken en betreur dat er fouten zijn geslopen in enkele van de 180 illustraties bij het artikel in Nature,” stelt hij in een schriftelijke reactie. “Die fouten laten het onderzoek en de uitkomsten daarvan evenwel onverlet.”

Geen directe gevolgen

Directe gevolgen heeft het oordeel niet. De bioloog vertrok begin 2013 uit Utrecht voor een baan in Gent, waarvoor hij een Europese ERC-beurs van 2 miljoen euro had gekregen. Op dat moment had hij ook een Nederlandse VIDI-beurs van 278.000 euro van NWO op zak.

Experimenten herhalen

Voor de co-auteurs is dit echter anders. De Wageningse celbioloog en Spinozaprijswinnaar prof. Ben Scheres, tweede auteur van de teruggetrokken Cell-publicatie, zegt in de Volkskrant dat zijn groep momenteel een aantal experimenten van de publicatie herhaalt in de hoop de conclusies te bevestigen.

“De vraag aan een reeks experts was, had iemand dit redelijkerwijs kunnen opmerken. Het antwoord is nee, daarvoor is het te subtiel”, zegt Van der Zwaan, rector van de Universiteit Utrecht tegen de krant.

Aanstellingen misgelopen

Volgens co-auteur Bela Mulder, biomoleculair fysicus van het Amolf in Amsterdam, heeft de kwestie vooral gevolgen voor sommige mede-auteurs. “Ik weet dat jonge onderzoekers aanstellingen zijn misgelopen, vanwege de teruggetrokken paper en alle heisa op internet er omheen.”

Onregelmatigheden

De manipulaties kwamen in april 2013 aan het licht. Toen ontving de universiteit een klacht van twee Canadese wetenschappers over mogelijke onregelmatigheden in een publicatie van celbiologisch onderzoek in het tijdschrift Nature, over het effect van groeihormonen op wortelgroei in de zandraket.

Second opinion

De Commissie Wetenschappelijke Integriteit van de universiteit heeft de klacht vervolgens onderzocht. Naar aanleiding hiervan heeft het college van bestuur in september 2013 een aanvankelijk oordeel geformuleerd. Vervolgens heeft een aantal betrokkenen een second opinion aangevraagd bij het LOWI.

Andere artikelen

Een technische commissie heeft – in opdracht van de universiteit – ook andere artikelen van dr. Dhonukshe onderzocht, om te beoordelen in hoeverre ook daarin onzorgvuldigheden waren te constateren. Op verzoek van het college van bestuur heeft de CWI op basis van het rapport van de technische commissie in februari 2014 aanvullend advies uitgebracht. Ook het LOWI bracht in februari 2014 zijn advies uit.

Oordeel

“Op basis van al  deze gegevens is het college van bestuur tot zijn definitieve oordeel gekomen dat dr. Dhonukshe in strijd met de wetenschappelijke integriteit heeft gehandeld bij het bewerken en produceren van de gegevens”, aldus de universiteit.

Dhonukshe vertelt in onderstaande video over zijn onderzoek: