Wie de internationale top 100 een beetje volgt weet het wel: onze Utrechtse universiteit staat altijd hoog qua kwaliteit van onderzoek. Zie onder andere de Shanghai-ranking. Mooi, maar dat ontstaat niet vanzelf. Dus we mogen dankbaar zijn voor al het harde werk erachter.

Binnenkort bestaat het instituut 380 jaar en de stad deelt in dat feestje. Ik weet niet of er ook al rankings zijn die aangeven welke universiteit het beste is in het ‘mee laten genieten van haar omgeving’. Waar stad en regio het meest profiteert van de wetenschappers, een ‘maatschappelijke ranking’ dus. Een leuke lijst zou het kunnen worden.

Het lijstje in Nederland

Om simpel te beginnen: binnen Nederland. De Vrije Universiteit Amsterdam (VU) profileert zich bijvoorbeeld als emancipatie-universiteit, trouw aan haar traditie. Je ziet daar dan ook heel wat meer huidskleuren en hoofddoekjes dan in Utrecht. Technische Universiteit Eindhoven loopt voorop in nadenken over specifieke competenties van autisten, omdat ‘Eindhoven’ er nu eenmaal meer over de vloer heeft dan elders. Zo valt nog wel meer te melden over de universiteiten.

Meet the Professor

Een ranking maken is best een klus. Maar op 30 maart kunnen 140 hoogleraren de start maken met het denkwerk. Dan stuurt Universiteit Utrecht namelijk haar hoogleraren naar buiten, de basisscholen in. Ze gaan op honderd scholen uitleggen wat voor onderzoek ze doen. Doel: leerlingen vroeg geïnteresseerd maken in onderzoek. Onderzoek van allerlei soort. Er doen hoogleraren mee die alles van vulkanen weten, of van Napoleon. Of hoe je spieren werken. Een initiatief van het Wetenschapsknooppunt Utrecht en het heet Meet the Professor.

Zonder toga op de fiets

Op 30 maart komen die professoren aanfietsen. Wanneer ze hun toga thuis laten, zien ze er vast uit als hele gewone meneren (en mevrouwen…). Dat is op zich al leerzaam toch?
De professoren zijn natuurlijk niet echt gewend om over hun vak te praten met kinderen van groep 7 of 8. Daar worden ze dan weer bij geholpen onder andere door studenten van de Pabo. Die weten dat immers wel.

Professor meets Utrecht

Ik stel me zo voor dat die hoogleraren achteraf hun ervaringen grondig delen. Want het is ook ‘Professor meets Utrecht’ voor een aantal, denk ik. Zij zullen heel wat meer varianten tegenkomen dan de 60 procent voornamelijk blonde meisjes die ze nu in de collegebanken tegenover zich zien. Zij zullen zich ook kunnen afvragen hoe scheef de verhouding eigenlijk mag zijn tussen de doorsnee stadspopulatie en de universiteitsbevolking. Zolang het onderscheid tussen hoog- en laagopgeleiden ook via etnische groepen en sekse loopt, is er immers flink werk aan de winkel. Ongetwijfeld wordt ook daar onderzoek naar gedaan hier in Utrecht.

Leuk cadeau

Misschien een idee als de universiteit als verjaarscadeau aan ‘ons’ de start van zo’n ranking geeft. Best een klusje om te ontwikkelen, want wat zijn de criteria? Maar we hebben heus genoeg knappe bollen om zoiets uit te werken. Ze staan wel voor hetere vuren.

Zou het niet mooi zijn als juist ter gelegenheid van die verjaardag verder zichtbaar gemaakt wordt wat we al weten over actuele vraagstukken in de stad? Zodat beleidsmakers bij de gemeente bijvoorbeeld zich geïnspireerd weten door beschikbare kennis?

En we over een paar jaar trots kunnen zeggen dat de Universiteit in Utrecht ook op de ‘maatschappelijke ranking’ tot de best scorende behoort?

Wij noemen hem maar alvast de ‘Utrecht Ranking’.

Trude Maas
Voorzitter Utrecht Development Board