Wat is een Universiteit zonder tradities? Dus wordt het universitaire jaar officieel geopend in de Domkerk. Onder de gasten veel usual suspects natuurlijk. Hoogleraren stemmig in toga, en de studentenvertegenwoordigers met linten hebben ook een hoog Harry Potter gehalte. Mooie muziek tussendoor. 

Even dacht ik dat de beroemde gastspreker James Robinson met dat sfeertje nu juist de vloer aanveegde. Met Britse humor en beleefdheid, dat dan weer wel. Want wat bleek zijn boodschap? Een groot pleidooi voor nieuwe verbindingen. Volgens hem moet de wetenschap zich hoeden voor bijziendheid. Zaken die hier lijken te kloppen, zijn niet op dezelfde manier waar in andere culturen. In Sierra Leone hebben ze een ander beeld van wat familie is, dan wij hier. Dat had hij tot eigen schade en schande ontdekt.

Oprekken en verbreden

Ook de functie van wetten en recht is niet overal hetzelfde. Zoiets als de Waarheidscommissie paste in de cultuur van Zuid-Afrika, indertijd bij het afschaffen van de apartheid. Meer op zoek naar verzoening dan wij in het noorden en westen.

Wetenschap is niet vrij van context. Dat betekent dat je om relevant te zijn en te blijven met je onderzoek, de context moet oprekken en verbreden. Daar kun je heel dichtbij mee beginnen.

Betekent dat bijvoorbeeld ook niet dat er meer vrouwelijke hoogleraren moeten komen? Veel medisch onderzoek bijvoorbeeld is in het verleden gedaan door (en dus op) witte mannen. En laat nu zo langzamerhand blijken dat de uitkomsten van dat onderzoek niet één op één voor vrouwen gelden.

Ook de jonkies allemaal wit

De samenstelling van het publiek in de Domkerk riep ook om andere verbindingen. Op een enkele uitzondering na, was het allemaal wel erg wit en autochtoon namelijk. Ook de jonkies. Terwijl die leeftijdsgroep voor een hoog en nog immer stijgend percentage bestaat uit tweede en derde generatie immigranten.

Kennelijk stoten die nog niet door tot de Domkerk. Het zou zomaar kunnen dat de Universiteit divers onderzoek doet dat voor deze groep niet toepasbaar is. Of daarvoor in ieder geval niet vanzelfsprekend geverifieerd wordt.

Blijf bij de tijd

Het lijkt me dat daar snel iets aan gebeuren moet, willen we zo vooraanstaand blijven als we nu zijn. En als de Universiteit zijn ambitie waar wil maken om maatschappelijk relevante onderwerpen te bestuderen. Dan moet je op alle mogelijke manieren in die maatschappij verankerd zijn.

Gelukkig ontstaan er inmiddels verbindingen. Ook kinderen uit Overvecht en Kanaleneiland deden dit jaar mee aan de vierdaagse Summerschool Junior van de Universiteit Utrecht. Dankzij enthousiaste studenten. En de Rabobank die het Summerschool-deelnamekaartje betaalt voor wie de kosten te hoog zijn.

Het lijkt me een mooie uitdaging voor de Universiteit om dat flink op te schalen.

De UDB is graag bereid mee te helpen om die verbindingen tot stand te brengen.

En ik verheug me nu al op de cultuurshock die de rapper uit de Peltlaan op Kanaleneiland   volgend jaar teweeg gaat brengen in de Domkerk…

Trude Maas