Door: Stef van der Werf

‘Wij leveren maatwerk’

Bovenop de bakstenen steven in typische Berlage stijl aan de Wittevrouwensingel nummer een, als een kajuit uitkijkend tegen de golvende daken van de Utrechtse binnenstad, bevindt zich het ruim van architecten Noorlag + Partners. De kapitein, Rijnhold Noorlag (1949), begroet mij bij de liftopening op de derde etage. Twee jonge architecten Elana Bos (1983) en Renzo in `t Veld (1981) volgen en steken mij de hand toe. Hoofd details, Loek Ronteltap (1987) en hond Laska, de muze van het kantoor, zo valt op de site te lezen, zijn die vrijdag niet aanwezig.

Groeten vanuit de Werkvloer
Elana nodigt mij uit op Rijnhold’s bureaustoel plaats te nemen. Een verborgen luik biedt exclusief zicht op de Dom met het raam als schilderijomlijsting. In de wandkast daaronder, de lopende dossiers, op oplopende nummers gerangschikt. Het laatste dossiernummer is ‘792’. Dossiernummer ‘573’ detoneert. ‘Het bureau bestaat sinds1983’. Twee, ‘De verbouwing van het achterhuis van middeleeuws Kanunniken huis van sociëteit De Vereeniging is een langlopend dossier’. ‘Ik beschouw de stad als een historische klomp steen van tweeduizend jaar oud, waaraan wij mogen boetseren´, zegt Groninger Rijnhold, uitkijkend vanuit één van de drie raampartijen, met schitterend uitzicht op de stad. 

Meanderende Opdrachten
Volgens Rijnhold’s Excelsheet is de bouw van de bungalow aan de Schoollaan84 inAusterlitz zijn eerste opdracht geweest. ‘Ik kan me alle opdrachten nog voor de geest halen’, beantwoordt Rijnhold de vraag. ´Gemiddeld ben je zeven maanden met een opdracht bezig. Dan blijft iedere opdracht je wel bij´. Mijn ogen dwalen langs de plaatsnamen van de opdrachten; Utrecht, Amsterdam, Leerdam, Zaltbommel, Arnhem en Culemborg. ´Ons ´werkgebied´ is de regio Utrecht met een omtrek van circa vijftig kilometer, met nadruk op het Rivierengebied´, ondersteunt Rijnhold de constatering. De opdrachten passen zich continu aan de tijd aan, hoewel er sprake is van vaste uitgangspunten en cyclische ontwikkelingen.

Duurkoop is Goedkoop
We ‘verhuizen’ naar de overlegkamer met duurzame LED verlichting. ‘De architect zou zich meer het rentmeesterschap kunnen aanmeten’. In Rijnhold´s visie is de architect niet slechts verantwoordelijk voor de bouwtekening, maar voor het totale proces, van advies of plan tot de eerste aanpassing bij gezinsuitbreiding. ‘Het is een misvatting, dat een architect alleen voor het luxe segment in te schakelen is’. Particulieren, overheden en projectontwikkelaars zijn vaak, ook financieel, beter af. ‘Onze uitdaging is om voor iedere portemonnee duurzame oplossingen te bedenken met oog voor details en omgeving. ‘Wij zijn de warme bakker waar ook zoete broodjes worden gebakken. ‘Wij leveren maatwerk.’ De verbouwde dubbele woning tot herenhuis in Zaltbommel spreekt visueel boekdelen. 

Boetserende Regels
‘Communiceren met de omgeving is essentieel. De wetgever biedt regels, maar die hoeven niet klakkeloos over te worden overgenomen. Inmiddels weet hij hoe ‘de hazen’ lopen. Renzo en Elana pakken het dossier van de Utrechtse Zonstraat erbij. ‘Archeologische studie, bestemmingsplan, historische wijkontwikkeling, lichtinval- en gevelstudie, welstandcommissie, toekomstige en bestaande bewoners, klimatologische- en economische ontwikkeling, een greep uit factoren die van invloed zijn op het ontwerp. Elana wijst op een ‘dak hoek’ van zesendertig graden, zodat zonnepanelen onder de ideale zonnehoek kunnen worden geplaatst. ‘Binnen de perken zijn de mogelijkheden echter net zo groot als daarbuiten’, citeert Elana Jules Deelder.

Maatje XXL
Rijnhold over Utrecht, ‘De menselijke maat van Utrecht maakt de stad aantrekkelijk, hoewel de binnenstad uit zijn voegen groeit. Het neoliberale stadsbestuur staart zich onnodig blind op de schaal van Amsterdam, Rotterdam en Den Haag. De stad mist echte pleinen en groenvolume zoals in Amsterdam’. Ergens een contradictie in terminis? Elana en Renzo ontwikkelen als nieuwkomers nog een visie op de stad. Rijnhold, Elana en Renzo zijn het eens over de wijze van ontwikkeling; evolutie en soms revolutie. Tijdens hun carrièrestart hebben zij ‘diehard’ geflyerd voor de eerste opdrachten. Nu trekken zij om zes uur de deur dicht, om Utrechtse grond onder de voeten te krijgen. 

Toekomstvizier
Rijnhold wil zijn kennis en netwerk beschikbaar stellen aan anderen om met ziel en zaligheid de bestaande voorraad te verbeteren. Als voorbeeld van een geslaagd project wijst hij op de ontwikkeling van ‘vuurwerkrampwijk’ Roombeek in Enschede. Renzo zal zich toeleggen op herbestemmingsvraagstukken, wat ook het onderwerp was van zijn afstudeerontwerp. Als voorbeeld refereert hij aan ‘Copper Continuity’, een project waarin oud en nieuw op samenhangende wijze worden verenigd. Elana richt zich op alles wat waarde geeft aan leef kwaliteit en omgeving. Een boswoning ‘Villa Dutch Mountain’ geeft ze als voorbeeld. De eclectische boswoning gaat volledig op in haar omgeving. ‘Je kunt je er heerlijk terugtrekken’.

Elana vertelt tot slot nog een leuk detail over de vergaderruimte, ‘Aan de muur zie je een print van historisch Utrecht. Uit het raam heb je zicht op hedendaags Utrecht en aan tafel wordt toekomstig Utrecht besproken’. Na het interview daal ik via het gedraaide trappenhuis af richting straatniveau. Ik besef dan pas dat de gegeven voorbeelden geen hemelbestormende, maar mooie ingetogen voorbeelden zijn, zoals de menselijke maat van de stad. Dat zit wel goed.