‘Er is steeds meer behoefte aan onze zorgwachten’ 

Door: Ghislaine van Drunen

Zo veel mogelijk alleenstaande moeders uit de bijstand halen en aan een diploma en werk in de zorg helpen, zodat ze zelfstandig verder kunnen. Dat is in een notendop het concept van Zorgwacht, in 2007 opgericht door Wilhelmien Looymans.  

De Brabantse is van beroep verpleegkundige, studeerde gezondheidswetenschappen en deed veel ervaring op als (interim)manager in de zorgsector. Tot ze het tijd vond om haar ideeën over zorg in de praktijk te brengen met haar eigen bedrijf, in haar eigen wijk: Overvecht. Zo ontstond Zorgwacht. 

De wijk in
Inmiddels is Looymans naar Maarssen verhuisd en worden er ook vrouwen opgeleid uit de wijken Ondiep, Zuilen en Kanaleneiland. Niet toevallig allemaal zogenaamde krachtwijken. Daar richt Zorgwacht zich juist op. Looymans: ‘Daar wonen de meeste vrouwen die in de bijstand zitten nu eenmaal. Vaak willen ze niet te ver van huis werken in verband met de kinderen. Dat komt goed uit, want wij willen ze het liefst in hun eigen wijk als Zorgwacht aan het werk zetten.’

Zorgwacht levert ‘professionele mantelzorg en burenhulp aan kwetsbare ouderen en burgers met een beperking’. ‘Het zorgwacht-concept is ontleend aan de stadswachten, werklozen die in de jaren ‘90 – met behoud van uitkering – werden ingezet door de gemeentelijke diensten om de veiligheid in buurten en wijken te vergroten’, legt Looymans uit.

De bijstand uit
‘De stadswachten waren voornamelijk werkloze mannen. Met Zorgwacht richt ik me vooral op vrouwen in de bijstand. Bij Zorgwacht halen ze binnen één jaar de mbo-startkwalificatie Helpende Zorg en Welzijn mbo niveau 2. Dat diploma is ontzettend belangrijk, want zonder kom je niet aan werk in de zorg. Tijdens de opleiding gaan de vrouwen al meteen aan de slag bij cliënten in de wijk, zoals bijvoorbeeld bij Thuishulp Aveant of Careyn. Zodra ze aan de opleiding beginnen, stopt hun uitkering en krijgen ze een salaris. Daarna kunnen ze voor Zorgwacht als gediplomeerd Zorgwacht de wijk in, of door ons gedetacheerd bij een zorginstelling werken. En als ze bij Zorgwacht weggaan, kunnen ze overal aan het werk in de zorg.’

Sinds de oprichting van Zorgwacht zijn 105 vrouwen opgeleid. Twee keer per jaar begint een groep van achttien door Zorgwacht geselecteerde vrouwen aan de opleiding. Ruim 70 procent van hen maakt de opleiding af. Zorgwacht traint iedere groep op aanvraag van de gemeente Utrecht, die hiervoor betaalt met re- integratiemiddelen.

De crisis door
Daardoor heeft Zorgwacht geen last van de bezuinigingen in de zorg. Bovendien groeit het aantal vrouwen in de bijstand vanwege de crisis. Looymans: ‘Ik zou het graag anders zien, maar daarmee groeit ook het aantal potentiële Zorgwacht-leerlingen. Ik heb de opleidingen nog nooit zo snel vol gekregen.’

Looymans zou dan ook graag jaarlijks meer vrouwen opleiden. ‘Er is steeds meer behoefte aan onze Zorgwachten. Thuiszorgorganisaties worden zwaar getroffen door de bezuinigingen en zullen niet al hun medewerkers in dienst kunnen houden. Dit terwijl de vergrijzing doorgaat en de overheid bovendien wil dat ouderen zo lang mogelijk thuis blijven wonen. De vraag naar helpenden in de thuiszorg zal dus alleen maar groeien de komende jaren. Onze Zorgwachten springen daar perfect op in. Ze kunnen de huishoudelijke verzorging en de lichamelijke verzorging doen bij ouderen.’

Ook zou het goedkoper zijn voor gemeenten om een verbinding te maken met de twee afdelingen Wet werk en bijstand (WWB) en de Wet maatschappelijke ondersteuning (Wmo), stelt Looymans. ‘Net zoals bij de Stadswachten die zorgen voor de veiligheid in de wijken, kan een gemeente Zorgwachten inzetten voor de huishoudelijke ondersteuning en persoonlijke verzorging in de wijken. Dat geldt natuurlijk niet alleen voor Utrecht, daarom zijn we nu in overleg met de gemeenten Eindhoven en Amsterdam. Kortom, voor mijn bedrijf en voor de gediplomeerde Zorgwachten ziet de toekomst er rooskleurig uit.’