Sinds begin dit jaar is het tweede deel van de tentoonstelling De getekende stad te zien in Het Utrechts Archief, dit keer met tekeningen van de Utrechtse binnenstad. In DUIC belichten we een aantal van deze tekeningen.
Deze week: de vismarkt eind 19e eeuw, getekend door Anthony Grolman, een kunstenaar die vol aandacht de veranderingen in zijn stad vastlegde.
Vismarkt in de 19e eeuw
Anthony Grolman keek in 1891 vanuit een raam op de tweede verdieping van het stadhuis toen hij deze tekening maakte. In het midden zie je de tot vismarkt verbrede Kalisbrug, met het oude visafslaghuisje dat een jaar later zou worden vervangen. De huizen aan de Vismarkt waren in deze tijd nog bijna allemaal als viswinkel in bedrijf.
Veranderingen in de stad
Eind 19e eeuw waren er in grote veranderingen gaande in Utrecht, net als in de rest van Nederland. De bevolking nam explosief toe en de infrastructuur werd steeds beter. En: de stad werd aangesloten op moderne voorzieningen als het elektriciteits- en telefoonnetwerk. De stad Utrecht had van oudsher een belangrijke marktfunctie voor de regio. Op allerlei pleinen en plekken in de stad werd handel gedreven: op de Mariaplaats in groente en zuivel, De Neude was er voor graan, fruit werd verhandeld op de Ganzenmarkt en vis kocht je op de Vismarkt. Op deze foto uit 1890 zie je de Vismarkt vanaf de andere kant, met op de achtergrond het stadhuis. De vismarkt verdween rond 1942 van deze locatie.
Nauwgezet
Typerend aan de tekeningen van Grolman is de grote nauwkeurigheid waarmee hij de ontwikkeling van de stad in beeld bracht. Dat zie je ook op de tekening goed terug. Wat opvalt, zijn bijvoorbeeld de telefoonbedradingen die een aantal jaar hiervoor op de daken waren aangebracht. Grolman vond het in kaart brengen van deze veranderingen zo belangrijk, dat hij soms een foto’s als voorbeeld gebruikte om oude situaties na te tekenen.
Anthony Grolman
Grolman was een bekende Utrechtse persoonlijkheid. Hij woonde bijna zijn hele leven in Utrecht, was bevriend met vele stadsgenoten en betrokken bij verschillende kunstenaarsgezelschappen. Zijn werkwijze paste in een oude topografische traditie, stammend uit zeventiende eeuw. Opvallend is Grolmans keuze voor kleurige accenten en zijn haast impressionistische stijl, die ook goed te zien is op deze tekening. Door zijn vakmanschap en locatiekeuze, zijn de stadsgezichten van Grolman een belangrijke bron van informatie over de stad Utrecht. De honderden aquarellen van zijn hand nemen dan ook een bijzondere plek in de beeldcollectie van Het Utrechts Archief in.
Deze en meer originele tekeningen van Grolman zijn nu te zien in de tentoonstelling De getekende stad.
geen Reacties
ReagerenEr zijn nog geen reacties geplaatst.