Niet iedereen is geschikt om dagelijks op de markt te staan. De medewerkers van het Hollands Kaascentrum op het Vredenburgplein wel. Het is vroeg beginnen, het werk is intensief en het weer kan tegenzitten. Marnix Bos: “Het geeft elke dag een overwinningsgevoel.”

Sinds twee weken is de kraam van het Hollands Kaascentrum in Utrecht helemaal anders. Er staat geen toonbank meer tussen klant en verkoper. Het is nu meer een kaaswinkel dan een marktkraam, met alle kazen op een mooie manier uitgestald. “Wij zijn de enigen op de markt met zo’n kraam”, vertelt Gijspiet van Os trots over de nieuwe opstelling. Van Os staat al 35 jaar op de Vredenburgmarkt, waarvan de laatste vier jaar vergezeld door Marnix Bos en Angelique. De liefde voor kaas zat er bij Gijspiet al vroeg in. Zijn ouders maakten het op de boerderij en hij begon op zijn zeventiende als marktkoopman.

Werken op de markt is volgens Van Os een levensstijl. “Het is elke dag vroeg beginnen en ’s avonds ook echt klaar. Er zijn geen grote deadlines of veel stress. Het is op en af werken.” Marnix Bos: “Dit werk is persoonlijk. Het is enorm leuk om met mensen om te gaan en lekker dagelijks buiten te staan werken.” Hij geeft toe dat het soms lastig is als de regen ’s ochtends tegen de ramen slaat. “Toch geeft het werk je elke dag weer een overwinningsgevoel.”

Het contact met de klanten is nog persoonlijker geworden sinds de toonbank weg is. Bos: “Persoonlijk contact is cruciaal.” De drie kaasboeren staan de kaas nu pal voor de neus van de klant te snijden en laten op die manier het product zo goed mogelijk zien. “In de supermarkt is de kaas allang verpakt”, zegt Bos. “Hier zien mensen dat we met verse producten werken. De verandering is wel even wennen en de druk om de kraam netjes te houden is groter. We hebben de kraam van de toekomst.”

Marktpubliek

Bos is 24 jaar en hij staat al zo’n tien jaar op de markt. Over twee jaar zal hij vijf van de acht markten van Van Os overnemen. “Je moet een beetje ‘het mannetje’ zijn”, vertelt hij. “Je ontwikkelt jezelf als persoon en leert te vertellen – daarbij is eerlijkheid belangrijk, want volgende week zijn dezelfde klanten er weer.” De drie kaasboeren zien vaak bekende gezichten bij hun kraam en weten van veel klanten welke kaas ze willen hebben. Bos, enthousiast: “En soms zie je zwangere vrouwen die dan later met kleine kinderen terugkomen. Dat is natuurlijk hartstikke leuk.”

Tachtig procent van de mensen die kaas komen kopen zijn vaste klanten – ook daarom is het belangrijk om betrokken te zijn bij het product, zegt Bos. “Als je een stuk kaas verkoopt dat niet lekker blijkt te zijn, heeft de klant het de hele week in de koelkast liggen. We moeten het hebben van vertrouwen en dat goede gevoel.”

‘Je ontwikkelt jezelf en leert te vertellen’

De drie kaasboeren staan behalve op de markt op Vredenburg ook op andere markten in de stad. Het is moeilijk om die met elkaar te vergelijken: “Zo is het ook met muziek – je favoriete nummer is altijd lastig aan te geven. De markten zijn heel verschillend; op het Vredenburgplein is het op woensdag erg leuk vanwege alle bedrijven die tijdens lunchtijd langskomen, maar we staan ook in Bunnik waar het allemaal wat chiquer is met veel gezinnetjes.”

Op het Vredenburgplein staat binnenkort een hoop te gebeuren. Door de nieuwe ingang van Hoog Catharijne zal ook de opstelling van de markt veranderen. Daar liggen volgens Bos alleen maar meer kansen voor de marktkoopmannen. “Food is de draagkracht van de markt en de nieuwe ingang van Hoog Catharijne wordt natuurlijk prachtig.” Met hun ‘wagen van de toekomst’ is het Hollands Kaascentrum er in ieder geval klaar voor.