Er zijn zestien vestigingen van Instituut HIP, voor huiswerkbegeleiding – nu is het tijd voor de volgende stap. In Utrecht start een vernieuwende vorm van particulier onderwijs voor middelbare scholieren. Een primeur. Miriam Lensen: “Het kan niet anders dan goed gaan.”

Miriam Lensen was tien jaar lang onderwijzeres op Kees Boekeschool in Bilthoven, ook wel bekend als De Werkplaats. Van daaruit besloot Lensen het over een andere boeg te gooien. De laatste twee jaar voor de klas gaf ze al bijles aan kinderen en naar eigen zeggen werd ze vooral door ouders gestimuleerd om daarmee verder te gaan. “Er kwam steeds meer vraag naar begeleiding voor kinderen, maar ik nam wel een groot risico.” Ze lacht. “Ondernemersbloed zit namelijk niet zo in de familie. Ik vond laatst een boekje van toen ik zeven jaar oud was. Daarin had ik als droombaan ‘juf’ opgeschreven. Ik wilde voor de klas staan.”

Toch waagde ze in 2006 de sprong. “Wel grappig: bij de bank zagen ze het niet zitten. Ik hing nog een uur met iemand van de Rabobank aan de telefoon om ze te overtuigen 25.000 euro te investeren in mijn plan. Vier dagen later belde hij: ‘bancair gaat het niet werken, maar ik vind het zo leuk – ik wil zelf in je investeren’. Toen kon ik beginnen.” Lensen is eigenaar van zeven van de inmiddels zestien HIP-vestigingen. De rest heeft ze als franchise.

Differentiatie

Later liet Lensen nog eens zien risico’s te durven nemen. Ze verkocht haar huis om de rest van het geld bij elkaar te krijgen. “Mijn zoontje van acht zat huilend op de bank omdat we ons huis uit moesten.” Het was een spannende tijd, geeft ze toe. Het ging gelukkig snel weer goed. “Er is een enorme ontwikkeling bezig in het onderwijs. Die herkent iedereen, maar het is moeilijk om een school in beweging te krijgen”, zegt Miriam. “Zelf was ik bijvoorbeeld tekstueel goed, maar in de tijd dat ik docent was, werd leren via mind mapping populair. Omdat ik dacht dat zoiets niets voor kinderen was, maakte ik er weinig gebruik van. Nu weet ik dat het juist gaat om differentiatie; voor het ene kind werkt dit, voor het andere werkt dat.”

‘We willen de kinderen informatie geven over verschillende facetten van de maatschappij en ze die ook laten beleven’

Het onderwijs is volgens Lensen te veel teaching to the middle, er is te weinig aandacht voor het individu. Hoe komt leerstof het best binnen bij ieder kind? Naar het antwoord op die vraag ging Lensen op zoek en samen met orthopedagogen en andere professionals kwam daar de Paperklip uit. “Daarmee inventariseren we wat kinderen het fijnst vinden. Veel van hen struikelen later in hun schoolloopbaan omdat ze lang alles met gemak deden, maar nooit geleerd hebben hoe ze het beste kunnen leren.”

De nieuwe school van HIP

Om talenten te benutten is passend onderwijs nodig, zegt Lensen. Daarom start ze in Utrecht met De School van HIP. Vanaf augustus zullen zo’n 35 kinderen aan de eerste HIP-school beginnen. Voor 22.500 euro per schooljaar zullen de middelbare scholieren in een historisch pand aan de Biltstraat van Utrecht worden opgeleid tot ‘wereldburger’. Ook in Laren komt er snel een vestiging van de school.

Worden de kinderen niet in een te beschermde omgeving opgeleid? Is er genoeg diversiteit in de klas? Lensen denkt van wel: “We zijn ons daar erg bewust van, dus de samenwerking met maatschappelijke initiatieven is belangrijk. Juist om de kinderen in aanraking te laten komen met anderen. Met de school in Laren proberen we ook veel samenwerking te zoeken. En over een tijdje hopelijk ook in Bussum en Hilversum. We willen de kinderen informatie geven over verschillende facetten van de maatschappij en ze die ook laten beleven. We gaan dus niet op schoolreis naar New York.”

Ze legt het precieze verschil met andere particuliere scholen uit. “Behalve dat we kleinere klassen hebben, stellen de kinderen samen met een studiecoach leerdoelen vast. Het kind bepaalt zijn ideale manier om stof te verwerken.” Lensen benadrukt dat het niet gaat om óf het kind leert, maar wát het leert. “Samen met de studiecoach moet het harmonisch werken. Verder gaan we veel naar buiten: naar lezingen, in gesprek gaan met ondernemers, samenwerken met maatschappelijke projecten, enzovoort.”

Lensen: “In deze school proberen we de leerlingen een streepje voor te geven. Ze worden zelfstandiger en kunnen goed communiceren. Ze krijgen het totale pakket.” De nieuwe manier van lesgeven valt onder heutagogiek, een studie naar ‘self determined’ leren; de leerling wordt als belangrijkste persoon gezien in het eigen leren. Er wordt altijd gebaseerd op persoonlijk ervaringen.

Het eerste jaar zal wel spannend, denkt Lensen. Dit moet het eerste vernieuwende particuliere onderwijs worden waarin een docent meer een coach wordt. In plaats van klassieke lesuren zijn er ‘domeinen’, zoals wetenschap en techniek, of talen en cultuur. De docenten bestaan uit kinderpsychologen, hoogbegaafdheidsspecialisten en zorgcoördinatoren. Lensen: “De belangstelling van ouders en professionals is groot.” Een snelle groei sluit Lensen dan ook zeker niet uit. Sterker nog, het plan is om binnen vijf jaar twaalf tot vijftien vestigingen te hebben.

“Ik denk dat het regulier onderwijs deze benadering van kinderen wel eens snel zou kunnen gaan volgen als het de veranderingen ziet. Kennis heeft nou eenmaal een andere betekenis gekregen in deze tijd. Een voorbeeld: ik heb informatie over een docent zojuist ontzettend snel met mijn telefoon opgezocht. Iedereen weet dat er iets moet veranderen.”