Open brief over Blue Monday: Alleen samen krijgen we mentale gezondheid onder controle Open brief over Blue Monday: Alleen samen krijgen we mentale gezondheid onder controle

Open brief over Blue Monday: Alleen samen krijgen we mentale gezondheid onder controle

Open brief over Blue Monday: Alleen samen krijgen we mentale gezondheid onder controle
Archieffoto
Het is maandag, en volgens sommigen is dit de meest sombere dag van het jaar. Sowieso staat – door de coronacrisis – de mentale gezondheid van veel mensen onder druk. Reden voor Simon Timmerman en Roos van Tongerloo om in de pen te klimmen. Samen schreven ze onderstaande open brief. “Laten we eens doorvragen, na altijd weer die ‘alles goed?’, en vanuit oprechte interesse informeren naar hoe het met iemand gaat.”

Het is maandag, en volgens sommigen is dit de meest sombere dag van het jaar. Sowieso staat – door de coronacrisis – de mentale gezondheid van veel mensen onder druk. Reden voor Simon Timmerman en Roos van Tongerloo om in de pen te klimmen. Samen schreven ze onderstaande open brief. “Laten we eens doorvragen, na altijd weer die ‘alles goed?’, en vanuit oprechte interesse informeren naar hoe het met iemand gaat.”

Lieve Utrechters,

Het is vandaag Blue Monday, de somberste dag van het jaar. Volgens Cliff Arnall, de Britse psycholoog die Blue Monday in 2005 introduceerde, zullen veel mensen zich vandaag treurig, neerslachtig of weemoedig voelen. Niet alleen omdat het maandag is, koud en donker: de feestmaand december is voorbij, er is amper een feestje in het vooruitzicht, en de meeste goede voornemens zijn mislukt. Blue Monday is de dag waarop we met z’n allen een even goed eerlijk mogen zijn over onze negatieve gevoelens.

Veel Utrechters hebben elke week wel een ‘Blue Monday’
Maar voor velen van ons beperken die gevoelens zich niet tot die ene maandag in januari. Versterkt door de aanhoudende coronacrisis, heerst somberheid. Simpel gezegd: voor veel Utrechters heeft elke week wel een Blue Monday. De cijfers liegen er niet om: de mentale gezondheid van mensen ouder dan twaalf jaar is in Nederland nog nooit zo slecht geweest meldde het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) in september. De nood lijkt het hoogst onder jonge mensen: in het voorjaar van 2021, had de helft van de studenten in Nederland last van psychische of emotionele uitputtingsklachten. Een kwart van die groep zei zelfs levensmoe te zijn. Onder jongeren tot dertig jaar steeg het aantal dat door zelfdoding om het leven kwam vorig jaar met 15 procent. Utrecht is natuurlijk geen uitzondering: recent liet Universiteit Utrecht dan ook weten op zoek te zijn naar extra psychologen vanwege de hoge psychische nood onder Utrechtse studenten.

Het is een crisis in een crisis. Een minder zichtbare, sluimerende pandemie met hele hoge besmettingscijfers. We moeten serieus en snel aan de slag om te investeren in mentale gezondheid.

De Minister van Volksgezondheid wijt het grote aantal zelfdodingen onder jongeren aan de sluitingen van scholen en andere coronamaatregelen. Enorme klappen voor met wie het al niet goed ging, maar een antwoord waarin voorbij wordt gegaan aan dieper liggende oorzaken: jarenlange bezuinigingen op de zorg en een gebrek aan prioriteit en urgentie in beleid, als het gaat om mentale gezondheid, hebben grote schade aangericht. Maar een deel van de mensen in psychische nood krijgt de hulp die ze nodig hebben.

Alleen samen
Daar zit je dan: je worstelt, voelt je ellendig, maar professionele hulp is niet beschikbaar. Online zijn tips te vinden die een beetje kunnen helpen: het Rode Kruis raadt op haar website dingen aan zoals ‘breng structuur aan in je dag’ en ‘zorg goed voor jezelf, door gezond te eten en genoeg te bewegen’. Ook stellen ze voor dat je iets nieuws probeert te leren en dat je vooral in contact moet blijven met de mensen om je heen. Want praten over hoe je je voelt, helpt.

En daar kunnen we als Utrechters iets aan doen, want alleen samen krijgen we mentale gezondheid onder controle. Maar een paar van ons zijn geschoolde hulpverleners (en die hebben het druk zat), maar we kunnen allemaal wel iets betekenen voor iemand met psychische problemen. Laten we eens doorvragen, na altijd weer die ‘Alles goed?’, en vanuit oprechte interesse informeren naar hoe het met iemand gaat. Laten we iemand de ruimte geven en luisteren. Laten we vragen naar wat iemand moeilijk vindt of juist nodig heeft en mist. Je kunt het vast niet helemaal oplossen, maar met aandacht en empathie en stuk van de pijn wel verzachten. Praten helpt: je kunt zorgen delen en je begrijpt elkaar beter.

Gesprekstips
Een paar korte gesprekstips die daarbij kunnen helpen: 1) Stel open vragen, ‘Hoe gaat het vandaag?’, of ‘Waar loop je op dit moment tegenaan?’. 2) Let op je eigen grenzen: ‘Op die vraag geef ik liever geen antwoord.’ 3) Durf (door) te vragen: ‘Hoe gaat het nu écht met je?’ of ‘Hoe ging het de laatste tijd?’. 4) Wees duidelijk: ‘Ik heb de laatste tijd last van …’ of ‘Ik heb therapie, want …’ 5) Oordeel niet: ‘Ik merk dat je somber bent, klopt dat?’ 6) En vraag naar de behoefte van de ander: ‘Hoe kan ik er voor je zijn?’ of ‘Welke vraag wil je dat ik stel?’.

Het zijn misschien niet de meest gemakkelijke gesprekken, maar ze zijn heel hard nodig. Rondom mentale gezondheid hangt een enorm stigma, een sterk negatief label dat we er maar niet af krijgen. Dit label kan voor mensen die worstelen met hun mentale gezondheid een obstakel zijn bij het vinden van werk, het aangaan van vriendschappen en relaties, én het simpelweg bespreken van hun problemen en het praten over hoe ze zich voelen. En dat terwijl de helft van ons ooit te maken krijgt met psychische kwetsbaarheid. Je bent mentaal lang niet altijd gezond, en dat is normaal. We moeten beseffen dat het hoort bij het leven. Ook in Utrecht.

Wij twee hebben als jongvolwassen Utrechters allebei ervaring met een slechte mentale gezondheid. We weten hoe het is en we maken ons grote zorgen over de crisis naast de crisis. Nu we beiden kandidaat-raadslid zijn bij de komende gemeenteraadsverkiezingen hopen we hier in de stad daadwerkelijk te kunnen bijdragen aan de aandacht en de investeringen die mentale gezondheid verdient.

Knokken voor een preventieve aanpak
We willen knokken voor een preventieve aanpak van psychische klachten: voor het zo slecht gaat met iemand dat diegene zegt zich levensmoe te voelen, gaat een lange tijd van worstelen vooraf. Het hoeft niet zo ver te komen als hulp op tijd beschikbaar is. De overbelaste GGZ maakt soms dat aandacht vragen voor mentale gezondheid voelt als vechten tegen de bierkaai, maar het is het waard. We zijn natuurlijk van plan samen te werken met onder andere onze Utrechtse zorgverleners, welzijnswerkers, (sport)verenigingen en het onderwijs. Daar is tijd voor nodig. Wat we nú kunnen en moeten doen, is mentale gezondheid bespreekbaar maken.

Daar kun jij bij helpen. Doe je mee?

Simon Timmerman (mailtje sturen)
Roos van Tongerloo (mailtje sturen)
Kandidaat-raadsleden PvdA Utrecht

PS1: Kom vanavond om 20.00 uur naar de BEAT BLUE MONDAY webinar voor Utrechtse jongeren, van Wachtverzachter. 

PS2: Heb je hulp nodig en wil je praten met een hulpverlener? Dan kun je van maandag tot en met vrijdag tussen 9.00 en 21.00 uur contact opnemen met MIND Korrelatie. Je kunt met hen bellen, chatten, whatsappen en mailen.

PS3: Heb je last van suïcidale gedachten? Neem contact op met de mensen van 113 Zelfmoordpreventie: chat of bel 113 of gratis 0800-0113.

PS4: Weet ook: de Luisterlijn is het hele jaar door, dag en nacht beschikbaar. Daar werken wel 1500 goed getrainde vrijwilligers met wie je over je mentale problemen kunt praten. Alle gesprekken zijn vertrouwelijk. 088-0767000 deluisterlijn.nl

PS5: Heb jij goede ideeën over wat Utrecht nodig heeft om mentale gezondheid beter te beschermen? Mail ons dan!

11 Reacties

Reageren
  1. Peter

    Blue monday is bedacht door een Britse psycholoog en er hoort een flauwekul-formule bij. Gauw de prullebak in met dit nutteloze verzinsel.

  2. Katja

    Bliue Monday is weer onzin overgewaaid uit Angelsaksiche landen.

  3. RABE

    Blue monday wordt ons aangepraat. Als ik steeds zeg dat ik somber ben dan word ik dat vanzelf. Dus weg met die onzin en gewoon lekker een wandeling maken. Frisse neus werkt perfect.

  4. Simon Timmerman

    Dag Peter en Katja, dank voor jullie reacties. We gebruiken deze dag vooral om aandacht te vragen voor mentale gezondheid. ‘Blue Monday’ kun je dan wel onzin vinden, maar de problemen met mentale gezondheid zijn die zeker niet. Laten we vooral in actie komen zou ik zeggen.

  5. Nina

    Een mooie maandag uitgeroepen tot Blue Monday…. zucht.

  6. Yoshua

    “Rondom mentale gezondheid hangt een enorm stigma, een sterk negatief label dat we er maar niet af krijgen”.
    Misschien omdat de GGZ dit jaar in jaar uit maar blijft benadrukken.
    En dat Simon en Roos er keihard aan meehelpen deze onterechte onzin te verspreiden.
    Simon en Roos kennen vast mensen die mentaal tegenslag hebben gehad, labelen ze die mensen voor de rest van hun leven, waarom zouden anderen dat dan wel gaan doen?
    Waarom is het label en stigma op HIV wel verdwenen of op kanker?

    GGZ en politiek houdt dit in stand, kijk eens naar Scandinavische landen, geen stigma’s en geen labels.
    Wanneer je een gebroken enkel hebt, ga je na de arts, wanneer je depressief bent of tegen een Burn-out aanloopt ga je naar een arts.

    Laat de GGZ en eenieder in het openbaar bestuur verboden worden de woorden label en stigma te communiceren, dan is het binnen een paar jaar verdwenen.
    Noem het maar kiespijn in je hoofd.

  7. Utrechtvoorutrecht

    De reacties hier geven goed aan waarom hier aandacht aan besteed moet worden. Mooi initiatief.

    De meesten van ons kennen wel iemand die het mentaal soms lastig heeft. Dat is het soms goed om daarbij stil te staan en iets te doen. Of laten we iedereen maar verpieteren omdat we zelf wel iets beters te doen hebben?

  8. Scherpschutter

    Goed dat dit benoemd wordt! Corona is niet de werkelijke crisis. Dat was gewoon een heftig griepje…en nu met Omikron nog geen loopneus. Er liggen 300(!) man op de IC, allemaal zieke en oudere 70+’ers die in overtal dubbel gevaccineerd zijn. Waar hebben we het in vredesnaam over? Er is geen coronacrisis. De werkelijke crisis is het overheidsbeleid! De gevolgen ervan…

    De cijfers over de mentale gezondheid zijn schokkend. En dat zijn nog maar de jongeren! Dan heb je nog miljoenen volwassenen die in een totale angstpsychose zitten. Relaties die onder druk staan, ondernemers die kapot gaan van de stress, totale vereenzaming onder thuiswerkers, singles wiens leven stil staat, ouderen die totaal vereenzamen, de lijst van alleen al het psychische leed is eindeloos. Dan is er nog de economie die kapot gaat. De uitgestelde zorg die duizenden levens kost….De overheid ontwricht de complete samenleving.

    Jongens en meisjes, we moeten deze psychose nu echt gaan doorbreken! We moeten terug naar normaal, want alles IS normaal! Er is NIETS aan de hand. De griep is simpelweg vervangen door een al even onschuldig virus, waar eindeleviërs nu eenmaal geen antwoord meer op hebben. De cijfers en feiten spreken voor zich!

    Goed dat jongeren wat extra ondersteuning wordt geboden, maar waar ze echt behoefte aan hebben is dat de grote mensen weer even normaal gaan doen…Corona is al lang klaar met ons. Tijd dat wij ook klaar met dit flutvirusje zijn.

  9. Miffy

    Heb je al wat gehoord van die anonieme ggz melding die we voor kerst met je familie over je hebben gedaan toen je ons vroeg of je mocht aanschuiven deze kerst? Brengt dat je een beetje rust?

  10. cOEN

    Fijn dat ss zijn eigen advies over het niet uiten van je mening als je ergens de ballen verstand van hebt weer eens ter harte neemt.

    Er staat zo goed als GEEN feit in zijn betoogje, waar hij bij het vak Nederlands op zowel HAVO als VWO dan ook een forse onvoldoende mee had gescoord.

  11. Nina

    @Utrechtvoorutrecht

    Met psychische hulp wordt het er helaas niet altijd beter op:

    https://nos.nl/artikel/2413540-onderzoek-meeste-jongeren-komen-beschadigd-uit-gesloten-jeugdzorg

    Heel erg dit. Daarnaast kom je van een geplakt label niet meer af.

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).