Achter de glazen voordeuren van het stadskantoor ligt een expositieruimte. Daar kan elke bezoeker bekijken hoe mooi de stad er uit ziet als straks al die bouwputten verleden tijd zijn. In een wisseltentoonstelling ernaast kijk je honderd jaar terug in de tijd. Hoe Utrecht leefde, leed, groeide, veranderde, kansen kreeg. Aanleiding is de binnenkort te vieren honderdste verjaardag van de Jaarbeurs.

Ons industrieel verleden spat ervan af. Hier stonden de beroemde Demka, Werkspoor, Machinefabriek Pannevis en andere zware industrie. Die kwam naar de stad dankzij het Amsterdam-Rijnkanaal en het knooppunt van de spoorwegen. Dat garandeerde snelle aanvoer van grondstoffen en efficiënte afvoer van producten en halffabrikaten.

Werkplaatsen en fabrieken

Met foto’s uit het Utrechts Archief en het Museum van Zuilen zien we hoe Utrecht werkte tot ongeveer 1960. Zwaar werk in werkplaatsen en fabrieken. Gevaarlijk ook. Maar ook werk waar men trots op was: mooie en indrukwekkende dingen. Utrechts staal kreeg vele bestemmingen in en buiten Nederland.

Geruisloos verdwenen

Vergeleken bij de reuring die de sluiting van de mijnen indertijd in Limburg veroorzaakte, verliep het verdwijnen van die zware industrie hier relatief geruisloos. Zeker ingrijpend in veel gezinnen, maar er volgde geen massale werkloosheid. Kennelijk hebben velen zich kunnen aanpassen.

Werkten toen vier van de tien inwoners in de zware industrie, nu werken de meeste in enige vorm van dienstverlening.

Banen verdwijnen ook nu

Wat zijn eigenlijk de nieuwe groei sectoren? Krijgen we over een tijdje een expositie over het oude werken in de bancaire sector? Of over het werken in de zorg van toen en nu? Zeker is dat in allebei deze sectoren de voortschrijdende technologie ook weer banen zal doen verdwijnen.

Dat betekent dat je als stad aan de voorkant van dat proces wilt zitten. Dat je werk wilt hebben waarin veel mensen nadenken over nuttige toepassingen van al die nieuwe technologie.

Volgende week Campus Party

Dat is ook de reden waarom de stad blij moet zijn met de Campus Party. Een wereldcongres waarin van 25 tot 29 mei nagedacht wordt over nieuwe –vooral technologische- ontwikkelingen waar we allemaal baat bij zullen hebben, een groeisector op zich dus. Mooi dat we interessant genoeg zijn om zo’n congres hier te hebben.

Veel goed opgeleide mensen

Deze keer is dat niet omdat we een kanaal gegraven hebben of een nieuw treinstation aan het bouwen zijn. Maar wel omdat we een jonge stad zijn met veel goed opgeleide mensen. Een stad ook waar die mensen graag wonen en werken. Nu komen bedrijven om die reden naar de stad. Hopelijk met veel interessante nieuwe banen.

Nog geen robots in de horeca

Naast die technologie is er een andere groeisector van formaat: de horeca. We zien het allemaal om ons heen gebeuren, en we genieten ervan. Die sector luidt echter dezer dagen een alarmklok. Voor de bediening kunnen ze nog wel mensen krijgen, maar in de keuken is het stukken lastiger. Daar heeft de robotisering nog niet toegeslagen, en dat zal ook niet zo maar gebeuren. Er zijn gewoon te weinig koks. Dat betekent dus op termijn meer saai en prefab eten.

MBO’ers de keukens in

Daar moeten we als stad wat aan willen doen. Waarom is het beroep van kok niet gewild? Te weinig sexy lokale voorbeelden? Teveel gegrauw en gesnauw in de keuken van populaire tv-uitzendingen? Teveel stoerigheid over de lange en vermoeiende dagen achter het fornuis?
Hoe maken we het beroep van kok aantrekkelijk voor jonge mensen? Zodat het MBO volstroomt met studenten, en er gestroomlijnde omscholingsprogramma’s komen voor de nog steeds te grote groep mensen in de stad die maar niet aan de slag kan komen.

Utrecht kookt

De Campus Party zal in dit probleem zijn tanden heus niet gaan zetten. Die whizzkids zullen hoogstens laten zien dat we ooit leuke 3D taartjes zullen gaan bakken. Niet in de keuken, maar uit de printer. Niet in de horeca, maar thuis.

Voor de tussentijd zullen we dus echt iets anders moeten bedenken.
Een Keuken Party? Met deelnemers uit de Colour Kitchen, de binnenstad-horeca, het Werkbedrijf van de gemeente en het MBO? Utrecht kookt.

Dan komt die Michelinster vast later ook nog wel.
Trude Maas
Voorzitter Uitrecht Development Board