Het Centraal Bureau voor de Statistiek en de Delftse hoogleraar Maarten van Ham – getogen in Overvecht – tonen dat de Nederlandse stedelijke samenleving verdeeld raakt. Het verschil naar inkomen, opleiding, woongenot en ga zo maar door neemt toe. Delft waarschuwt: te grote verschillen levert sociale onrust op en onrust tast de concurrentiekracht aan. Amsterdam en Rotterdam reageerden onmiddellijk. In Utrecht blijft het tergend stil. ‘Wie van de politieke partijen nodigt Van Ham uit?’ peins ik grimlachend.
Zou de Utrechtse gemeenteraad niet reageren omdat men slaapt of (bewust) onwetend is? Op basis van mijn laatste Grimlach kunnen alle drie de verklaringen waar zijn. Blank en hoogopgeleid Groenlinks bezocht nimmer zuidwest (Kanaleneiland), de twitterreacties van college- en straatpartij SP zijn wereldvreemd en mijn D66 doet andere dingen. Alleen de PvdA, bij monde van arbeidersboys Hans Spekman en Bulent Isik, reageerden op de studies. Laat dit nu ook de enige partij zijn die beter wijkraden bezoekt.
De gedeelde en verdeelde stad
Van Ham en collega’s onderzochten in 13 grote Europese steden hoe het zit met de ‘sociaalecomische segregatie’: de ontmenging dus. Rijken wonen steeds meer bij rijken en armen steeds meer bij armen. Ze waarschuwen dat er grenzen bereikt worden aan wat een stedelijke samenleving vermag. In absolute zin zijn er nu eenmaal meer armen dan rijken. Als er sociale onrust ontstaat is dat niet zo handig. Leestip voor ‘Utrecht maken we samen’: Massa en macht van Canetti. Heel actueel ‘oud’ boek.
De kwaliteit van leven
Deze net verschenen studie van het CBS komt met vergelijkbare uitkomsten. Zonder redelijke opleiding en diploma’s zijn jij en jouw kinderen kansarm op alle terreinen: scholing, werk, inkomen, wonen, partner, gezondheid en ga zo maar door. De ooit zo normale sociale stijging is nu steeds meer weggelegd voor steeds minder mensen. Lager opgeleiden missen (vast(ig)) werk door de crisis, maar vooral door de verandering van de arbeidsmarkt. Kennis telt, zo stelt Den Haag correct. Maar vertellen is nog geen daad stellen. Deze groep zonder vrolijke vooruitzichten groeit rap. Niet voor niets protesteert hij tegen asielzoekers want op de arbeidsmarkt is hij de pineut.
Grimlachend denk ik dat wit goed opgeleid liberaal Nederland dit kansarme Nederland niet meer voelt. De tol van het succes van de verzorgingsstaat en te paars Paars. Wilders voelt het haarfijn aan, maar lost bewust niets op. Van Ham begrijpt het en adviseert. Uitnodigen die man!
Grimlachjes ontstaan als goede ideeën slecht doordacht zijn. Grimlachje is een glimlachje als een boer met kiespijn. Roland Goetgeluk woont sinds 1981 in Utrecht, is politiek actief, vindt vrijwilligerswerk belangrijk en houdt van schrijven. Momenteel is hij actief bij de wijkraadzuidwest.nl, UJazz.nl en Ecomomie-ruimte.nl Als gepromoveerd sociaalgeograaf en marketeer verdient hij zijn centen.
6 Reacties
ReagerenSpijker op z’n kop..
Beetje zuur stukje. “Rijken wonen steeds meer bij rijken en armen steeds meer bij armen. ” Dat is in Utrecht niet waar. In o.a. Overvecht en Kanaleneiland is afgelopen jaren gesloopt en zijn er duurdere woningen voor in de plaats gekomen (niet altijd tot vreugde van de oorspronkelijke bewoners, overigens). Ook Leidsche Rijn is niet alleen voor 2 verdieners, maar worden er bewust kansen geboden voor de kleine portemonnee. Voor mijn gevoel wordt segregatie tussen arm en rijk in Utrecht juist actief bestreden.
Overigens, Amsterdam als hoofdstad van Europa staat bijna onderaan als het om dit probleem gaat. Een ander verhaal is het in Madrid en Milaan, in schaalgrootte natuurlijk niet te vergelijken met ons stadje.
Dankzij decennia van nivellering stelt het niveau van een studie inmiddels zo weinig meer voor dat iedereen een bul kan halen. Niet hoger opgeleid zijn is daarmee een keuze, met consequenties.
Gezonder en meer tevreden met een hoge opleiding. En ontvreden met een uitkering. Kan me er iets bij voorstellen.
Moeten we dat tegen gaan?
Ik heb het gevoel dat ik iets mis, maar waar blijkt nu eigenlijk uit dat er sprake is van economische segregatie?
Ik zie vooral een grafiekje dat me vertelt dat geld gelukkig maakt.
Ik zie het probleem niet dat er een verschil bestaat tussen welvaart, welke in Nederland en dus ook in Utrecht echt niet zo groot is.
Wat me wel opvalt is dat je gelukkiger wordt als je een koopwoning hebt. Dus probeer mensen in koopwoningen te krijgen.
Goede grimlach weer!
Als een grote groep hun welzijn achter voelt lopen ten opzichte van een kleinere groep, ontstaat er logischerwijs onrust. Heel begrijpelijk ook. En onrust in een maatschappij is voor alle partijen nadelig. Het kan wel een goed signaal zijn aan de gevestigde orde om de onvrede serieus te nemen en tot actie over te gaan.
Kuznets omgekeerde U waarin hij suggereerde dat de inkomensongelijkheid eerst zal toenemen bij economische ontwikkeling, maar daarna vanzelf weer zal dalen als het inkomen per hoofd van de bevolking verder stijgt, is achterhaald gebleken. De manier waarop dat inkomen verdeeld is over de mensen is een heel belangrijke factor.
Bekend is ook dat welzijn toeneemt naarmate de inkomensongelijkheid afneemt.
Thomas Piketty heeft er een heel boek over geschreven waarom de inkomensongelijkheid met in ons huidige systeem alleen maar groter zal worden, als we niet ingrijpen. En waarom er een groot gevaar schuilt in die ongelijkheid:
https://nl.m.wikipedia.org/wiki/Le_Capital_au_XXIe_siècle
En nee, geld maakt mijns inziens niet gelukkig, maar geld neemt wel bepaalde zorgen weg die geluk wel degelijk in de weg staan. Geld maakt het dus gemakkelijker gelukkig te blijven. Of je het in den beginne bent hangt (mede) af van je instelling (glas halfvol of halfleeg), karakter (doorzetter of iets minder) en een stukje toeval.
Goed dat er met dit onderzoek aandacht gevraagd wordt voor deze ontwikkeling. En goed dat er via dit grimlachje aan de jas van de Utrechtse politiek getrokken wordt waarom een reactie op dit onderzoek uitblijft.