COSBO behartigt de belangen van ouderen in de stad Utrecht. Directeur Martina van den Dool zal op deze plek een keer per maand een column schrijven over wat ze meemaakt. In deze aflevering over maaltijden.

December staat meer dan andere maanden in het teken van eten. In winkels zijn bijzondere producten te vinden, in tijdschriften staan heerlijke recepten en samen eten staat centraal.

In de weken voorafgaand aan de kerstdagen worden vaak allerlei diners aangeboden aan degenen voor wie dit allemaal niet vanzelfsprekend is. Want de norm is toch dat ‘niemand met Kerst alleen mag zijn’, al weet iedereen dat de werkelijkheid weerbarstiger is. En daar maak ik mij vanuit mijn beroep dan weer zorgen over.

Utrecht telt zo’n 35.000 inwoners van 65 jaar of ouder en ruim 20% daarvan is 80+ (4% is 90+). Ruim de helft van de ouderen woont alleen en maar 55% eet dagelijks warm. Volgens de Volksgezondheidsmonitor van de gemeente is bij 8% van de 80+ers dementie vastgesteld. Juist over die groep alleenwonenden met dementie maak ik mij, en velen in de stad met mij, het meeste zorgen.

Afhankelijk

De meeste ouderen zijn wel in beeld bij de huisartsenpraktijken, maar de mogelijkheden om te helpen bij boodschappen doen, maaltijden te bereiden of te helpen eten, zijn niet altijd voorhanden. Dat wordt echt problematisch als iemand geen sociaal netwerk heeft en dus geheel afhankelijk wordt van professionals.

Het leveren van eten en drinken is niet het punt, maar wel de assistentie bij de maaltijden zelf. Het is niet haalbaar 3 keer per dag op zoveel adressen hulp te bieden, waar ook nog meer dan een half uur voor nodig is. “Soms staat er alleen maar vla in de koelkast, of eten ze uitsluitend nog koekjes”, zuchtte een wijkverpleegkundige eens in een overleg hierover. Zij weet: zonder goede voeding worden de problemen thuis alleen maar groter, zoals vallen of uitdroging, met ziekenhuisopnamen tot gevolg.

Intussen zijn er wachtlijsten voor de verpleeghuizen. En zo zitten we lokaal met een probleem dat vooral het gevolg is van landelijk overheidsbeleid: zo lang mogelijk zelfstandig wonen.

Maatje

Dit jaar is hier op alle niveaus veel over gesproken in Utrecht en er komen meer initiatieven van de grond om passende oplossingen te bieden. Dat vraagt veel creativiteit en samenwerking over de grenzen van betrokken organisaties heen. Liever een paar keer per week een keer goed eten, dan helemaal niet.

Voor mij is duidelijk dat we dit als samenleving niet alleen bij De Overheid kunnen laten. Kijk ook naar wat je zelf kunt doen, in je eigen directe omgeving. Zulke ‘gemeenschapskracht’ tonen we immers ook in december. Een mooi voornemen voor het nieuwe jaar: maaltijdmaatje worden?

Martina van den Dool
Directeur COSBO Stad Utrecht (belangenbehartiging voor senioren)