COSBO behartigt de belangen van ouderen in de stad Utrecht. Directeur Martina van den Dool zal op deze plek een keer per maand een column schrijven over wat ze meemaakt.

“Laatst werd ik gebeld door een oudere meneer die bezorgd was over zijn buurvrouw. Deze dame was door allerlei nare omstandigheden in een zorginstelling terecht gekomen en sindsdien regelde de buurman haar zaken. Kinderen waren buiten beeld. Een paar buurtbewoners hadden samen maar het oude huis ontruimd en gezorgd dat lopende verplichtingen werden afgewikkeld. Nu was alles weer op orde voor mevrouw. Maar de buurman, die dus een soort ‘bewindvoerder’ werd, vreesde voor het moment dat zij zou komen te overlijden. Nergens ligt immers vast dat hij haar zaken regelt namens haar en dat kan de nodige complicaties opleveren. Hoe kon hij zorgen dat hij letterlijk de aangewezen persoon zou zijn voor het afwikkelen van mevrouws zaken?

In feite is hier sprake van ‘mantelzorg’, een term die lang niet iedereen kent. Iemand bekommert zich om een familielid of bekende door op allerlei terreinen te helpen. Het kan beginnen met af en toe een boodschapje doen, maar niet zelden wordt het hulppakket veel breder. Dat kan voor zo’n mantelzorger behoorlijk belastend worden, zeker als er formeel niets geregeld is.

De belangenorganisatie Mantelzorg.nl adviseerde me wat deze bezorgde buurman zou kunnen doen. Duidelijk is dat hij nu geen juridische status heeft om op termijn ook de functie van executeur te kunnen vervullen. De zorginstelling zal in geval van overlijden eerst de kinderen van mevrouw benaderen om dit te regelen, ook al zijn die kinderen niet echt betrokken bij de zorg. Het zal daarom verstandig zijn om nu met mevrouw zelf om tafel te gaan om deze kwestie te bespreken: als u wilt dat deze buurman uw zaken regelt, ook na overlijden, leg dat dan formeel vast.

Mensen worden steeds ouder en willen graag zo lang mogelijk zelfstandig blijven. Maar denk ook over de fase waarin die zelfstandigheid noodgedwongen afneemt. Wie vertrouw je dan je zaken toe, wie mag je ondersteunen of je woordvoerder zijn? Een levenstestament en een testament bieden duidelijkheid voor iedereen die bij je betrokken is, zowel persoonlijk als professioneel. Geef die bezorgde buurman, dat lieve nichtje of uw beste vriend de positie die ze nodig hebben om zaken te regelen naar jouw wensen. Het kost misschien wat, maar het levert ook veel op.

Martina van den Dool

COSBO Stad Utrecht

Op de website van de Koninklijke Notariële Beroepsorganisatie staat meer uitleg.