Jaren geleden ging ik, om Utrecht beter te leren kennen, geregeld met stadswandelingen mee. Eén verhaal is me sterk bijgebleven, over een beeld dat op het dak van het toenmalige betonnen Vredenburg stond.

Dit beeld (de schele maagd) was veel ouder dan het in 1979 gereedgekomen muziekcentrum. De gids vertelde dat de maagd het gebouw ‘De Utrecht’ sierde. Toen De Utrecht werd afgebroken waarschuwden kunsthistorici in nota bene Praag, om het gebouw niet te slopen voor het consumptieparadijs Hoog Catharijne. Huh? Praag? Terwijl de Koude Oorlog woedde?

Verzekeringskantoor De Utrecht. Wie zoekt op Google leest dat dit ‘een van de fraaiste jugendstilvoorbeelden in Nederland’ was. Verhalen over smeekbedes uit Oost-Europa vind ik niet. Wel foto’s. Voor wie van jugendstil houdt, is het een prachtig gebouw. Wie niet van jugendstil houdt, ziet een bijzonder gebouw, tijdloos in zekere zin. Dat stuk Utrecht had in die tijd, hoe noemen we dat? Cachet? Stijl? Klasse? De verzekeringsmaatschappij hield ook kantoor aan de Choorstraat 2. Ik ga kijken en zie een robuust, markant gebouw. We kunnen er niet omheen. Met de sloop van ‘De Utrecht’ aan de toenmalige Leidseweg 2-5, is een mooie plek kapot gemaakt.

Mooi is voor iedereen verschillend, maar ik denk dat weinig mensen de plek waar De Utrecht ooit stond, nu prachtig vinden. Ik vind het huidige pand ouderwets, ietwat viezig-bruinig en nogal oubollig. De gemeenteraad van toen was er, samen met een bouwonderneming, van overtuigd dat ze een grote sprong voorwaarts maakte, op weg naar een moderne consumptiemaatschappij. Zouden ze spijt hebben?

Iedere stad heeft plekken waar de tijd lijkt stil te staan. Waar verleden, heden en toekomst in elkaar overgaan. Tijdloos, duurzaam. Ik ken een plek in Utrecht, met jaren ’50-flats, waarbij het lijkt alsof de gebouwen midden in een weiland staan. Er tussendoor stroomt een rivier. Ondanks die flats hangt hier een tijdloze sfeer. Dergelijke plekken – ongeacht uit welke tijd – maken Utrecht mooi en leefbaar. Het idee dat een plek al eeuwen meegaat, verbindt mensen met de stad. Het zorgt ervoor dat ze er zuinig op zijn, omdat die plek nog lang mee moet. Mijns inziens maken dit soort tijdloze plekken in de stad mensen gelukkiger. Het geeft ze houvast.

In het kader van het lustrum van Vereniging Nieuw Utrecht (NU) in november 2015 onderzoeken we in het project NU De Toekomst hoe Utrecht er in de toekomst uitziet en wat mensen daarin gelukkig maakt. De tijdloze stad hoort daar zeker bij. Daarom breng ik voor dit project tijdloze, toekomstbestendige plekken in kaart. Niet doorvertellen aan de bouwondernemingen! We zijn toch niet gek!

Ester Smit – Vereniging Nieuw Utrecht

In deze reeks columns over de stad nemen leden van de vereniging Nieuw Utrecht bij toerbeurt de pen ter hand.

Meer weten over Nieuw Utrecht? Ga naar de website, of volg ons op facebook of Twitter.