Jaren geleden ging ik, om Utrecht beter te leren kennen, geregeld met stadswandelingen mee. Eén verhaal is me sterk bijgebleven, over een beeld dat op het dak van het toenmalige betonnen Vredenburg stond.
Dit beeld (de schele maagd) was veel ouder dan het in 1979 gereedgekomen muziekcentrum. De gids vertelde dat de maagd het gebouw ‘De Utrecht’ sierde. Toen De Utrecht werd afgebroken waarschuwden kunsthistorici in nota bene Praag, om het gebouw niet te slopen voor het consumptieparadijs Hoog Catharijne. Huh? Praag? Terwijl de Koude Oorlog woedde?
Verzekeringskantoor De Utrecht. Wie zoekt op Google leest dat dit ‘een van de fraaiste jugendstilvoorbeelden in Nederland’ was. Verhalen over smeekbedes uit Oost-Europa vind ik niet. Wel foto’s. Voor wie van jugendstil houdt, is het een prachtig gebouw. Wie niet van jugendstil houdt, ziet een bijzonder gebouw, tijdloos in zekere zin. Dat stuk Utrecht had in die tijd, hoe noemen we dat? Cachet? Stijl? Klasse? De verzekeringsmaatschappij hield ook kantoor aan de Choorstraat 2. Ik ga kijken en zie een robuust, markant gebouw. We kunnen er niet omheen. Met de sloop van ‘De Utrecht’ aan de toenmalige Leidseweg 2-5, is een mooie plek kapot gemaakt.
Mooi is voor iedereen verschillend, maar ik denk dat weinig mensen de plek waar De Utrecht ooit stond, nu prachtig vinden. Ik vind het huidige pand ouderwets, ietwat viezig-bruinig en nogal oubollig. De gemeenteraad van toen was er, samen met een bouwonderneming, van overtuigd dat ze een grote sprong voorwaarts maakte, op weg naar een moderne consumptiemaatschappij. Zouden ze spijt hebben?
Iedere stad heeft plekken waar de tijd lijkt stil te staan. Waar verleden, heden en toekomst in elkaar overgaan. Tijdloos, duurzaam. Ik ken een plek in Utrecht, met jaren ’50-flats, waarbij het lijkt alsof de gebouwen midden in een weiland staan. Er tussendoor stroomt een rivier. Ondanks die flats hangt hier een tijdloze sfeer. Dergelijke plekken – ongeacht uit welke tijd – maken Utrecht mooi en leefbaar. Het idee dat een plek al eeuwen meegaat, verbindt mensen met de stad. Het zorgt ervoor dat ze er zuinig op zijn, omdat die plek nog lang mee moet. Mijns inziens maken dit soort tijdloze plekken in de stad mensen gelukkiger. Het geeft ze houvast.
In het kader van het lustrum van Vereniging Nieuw Utrecht (NU) in november 2015 onderzoeken we in het project NU De Toekomst hoe Utrecht er in de toekomst uitziet en wat mensen daarin gelukkig maakt. De tijdloze stad hoort daar zeker bij. Daarom breng ik voor dit project tijdloze, toekomstbestendige plekken in kaart. Niet doorvertellen aan de bouwondernemingen! We zijn toch niet gek!
Ester Smit – Vereniging Nieuw Utrecht
In deze reeks columns over de stad nemen leden van de vereniging Nieuw Utrecht bij toerbeurt de pen ter hand.
Meer weten over Nieuw Utrecht? Ga naar de website, of volg ons op facebook of Twitter.
6 Reacties
ReagerenTijdloos Utrecht. En dan een foto van de Via Appia in Rome. Werd door de foto op verkeerde been gezet, zou dus voor een andere foto kiezen.
Het kruispunt Lange Nieuwstraat-Agnietenstraat is zo’n tijdloze plek voor mij. Voor velen een ergerniswekkend stoplicht, voor mij een rustpuntje in de stad. Waar ik de snel-snel modus even achter me laat en geduldig op het groene licht wacht. Onderstussen dromende over een tijd waarin de hofjeswoningen net gebouwd waren met het statige Renswoude als buurvrouw. ik begon dan ook licht aan m’n verstand te twijfelen toen ik op een avond werkelijk mannen met witte pruiken achter de ramen van Renswoude ontwaarde. Zo moest het geweest zijn dacht ik. Ik had er nog wel even over willen mijmeren, maar jammer genoeg werd het stoplicht toen al groen…
Tijdloze stukjes maken inderdaad gelukkig!
Het beeld De Schele maagd waar Ester Smit het over heeft en hoog op het Muziekpaleis stond is op verzoek van leden van de wijkraad binnenstad verwijderd. Samen met architect Hertzberger is er een nieuwe locatie gekozen. Het wordt nu gerestaureerd en wordt in september herplaatst op een lagere locatie op het Muziekpaleis.
Het beeld is dan goed te zeer vanaf het Vredenburg. Dat krijgt De Maagd eindelijk een goede plaats.
Corrie Huiding-Stomp
Goed artikel, Esther! En zo waar. Het vraagt om meer stukjes over tijdloze plekjes in Utrecht. Al was het maar om stedelijke bestuurlijke nieuwkomers – die bijvoorbeeld niets van C.C.S. Crone hebben gelezen – te behoeden voor al te schielijke dwalingen à la De Utrecht.
Corrie: zet je spell fucker uit! (Te ‘zien’ is niet te ‘zeer’ ;o))
Een kleine correctie op de reactie van Corrie Huiding. De Schele Maagd staat alweer ruim een jaar op de nieuwbouw van Vredenburg. Op een onooglijke en onaanzienlijke plek. Graag verwijs ik naar mijn blog van 17 april 2014 op http://www.destadutrecht.nl
Vriendellijke groet,
Jaap Röell
Jaap, zoals je hebt kunnen zien is De Schele Maagd weggehaalt.
Ze wordt nu gerestaureerd en opvrijdag 25 september herplaatst op een veel betere locatie. n.l.op het balkon van het “oude muziekcentrum”. Dan kijkt ze naar het Vredenburg en is ze voor iedereen goed te zien.