Verkoop Catharinakathedraal Lange Nieuwstraat: ‘Neem ook kerkhistorie mee in discussie’ | De Utrechtse Internet Courant Verkoop Catharinakathedraal Lange Nieuwstraat: ‘Neem ook kerkhistorie mee in discussie’ | De Utrechtse Internet Courant

Verkoop Catharinakathedraal Lange Nieuwstraat: ‘Neem ook kerkhistorie mee in discussie’

Verkoop Catharinakathedraal Lange Nieuwstraat: ‘Neem ook kerkhistorie mee in discussie’
De Catharinakathedraal aan de Lange Nieuwstraat. Foto: Robert Oosterbroek
Historicus dr. Ton van Schaik vindt dat er naast economische ook historische overwegingen moeten worden gemaakt bij de eventuele verkoop van de Catharinakathedraal. De kerk lijkt te worden verkocht aan Museum Catharijneconvent en dat levert veel weerstand op.

Historicus dr. Ton van Schaik vindt dat er naast economische ook historische overwegingen moeten worden gemaakt bij de eventuele verkoop van de Catharinakathedraal. De kerk lijkt te worden verkocht aan Museum Catharijneconvent en dat levert veel weerstand op.

De kerkgangers zijn het niet eens met de aanstaande verkoop en de historicus en publicist Ton van Schaik mengt zich nu in de discussie. Hij vindt dat (kerk)historische overwegingen tot nu toe niet of nauwelijks in de discussie te horen waren, terwijl die wel meegenomen moeten worden om tot een overwogen keuze te komen.

Op persoonlijke titel geeft Van Schaik er vier.

1. “De Catharijnekerk aan de Lange Nieuwstraat is de enige middeleeuwse kerk in de stad die in rooms – katholieke handen is. Zij het dan niet zonder een langdurige onderbreking vanaf 1580 waarin ze reformatorisch was. In 1815 werd ze garnizoenskerk voor de katholieke soldaten, waarna het nog 25 jaar van taaie strijd heeft gekost om haar blijvend aan de katholieke gemeenschap van Utrecht terug te geven. Dat gebeurde tenslotte in 1840 door een KB getekend door koning Willem II.”

2. “In 1853 werd de kerk door een besluit van Rome tot metropolitane kerk verheven, d.w.z. tot kathedraal van de aartsbisschop Joannes Zwijsen en diens opvolgers. De Catharinakerk is dat sindsdien onafgebroken gebleven. Daardoor had ze een functie voor heel het land, oftewel de Nederlandse (eigenlijk de “Utrechtse”) kerkprovincie. Alle grote gebeurtenissen hebben daar plaatsgevonden, zoals kerkprovinciale en diocesane synodes, de kardinaalsverheffing van aartsbisschop De Jong in 1946, de herdenking van honderd jaar hiërarchie in 1953 en het bezoek van paus Joannes Paulus II in 1985.”

3. “Na 1853 vonden hier elk jaar in de zomer de priesterwijdingen plaats. (Tot 1955 ook die voor de provincies Groningen, Friesland en Drente.)Voor veel priesters was/is deze kerk een belangrijke plek in hun leven, wat ook geldt voor hun familieleden, die er in grote getale bij aanwezig waren. Zo’n lieu de mémoire is voor hen van belang.”

4. “De uitzonderlijke kunsthistorische (Bernulphusgilde) en kerkmuzikale betekenis van de kerk (Maarschalkerweerdorgel, kathedrale koor(school), primeur van de Mis van Diepenbrock, fameuze dirigenten als Hendrik Andriessen en Johan Winnubst enz.).”

Verkoop van de kathedraal

Het was voor het bestuur van de samenwerkende parochies van katholiek Utrecht duidelijk dat de Catharinakerk moet worden verkocht. Het pand is te duur en er komen te weinig mensen. Er zijn verkennende gesprekken met het naastgelegen Museum Catharijneconvent voor een verkoop.

Het afstoten van deze kerk leidde tot protest: 1500 mensen tekenden een petitie om de Catharinakathedraal open te houden. In de petitie staat: “Het sluiten van de kathedraal en daarmee het wegnemen van de zichtbaarheid van het katholicisme in de binnenstad zal groei van de gemeenschap in de toekomst in de weg staan.” De ondertekenaars verzochten: “Om de kathedraal ten minste als binnenstadskerk te behouden en er geen museum van te maken.”

Of en wanneer de kerk in de verkoop gaat is niet bekend. De samenwerkende parochies zijn na twee bijeenkomsten met de kerkgangers opnieuw in beraad gegaan.

6 Reacties

Reageren
  1. Kees N

    Met alle respect: als het bisdom de kerk niet meer kan betalen, al dan niet door verminderd gebruik, dan moet er iets gebeuren. Ik veronderstel dat het stimuleren van bezoek niet heeft geholpen. Dan moet de te dure kerk op een of andere manier veranderen in een object dat minder kost, of zelfs iets oplevert.
    Zoals ik het nu, met weinig kennis van deze specifieke zaak, kan overzien zijn er een paar opties: verhuren of verkopen, mogelijk eerst verbouwen, mogelijk accepteren dat het na verkoop verbouwd gaat worden.
    Maar verbouwen – mogelijk voor appartementen of vergaderlocatie – betekent dat de kerk alleen nog maar aan de buitenkant als zodanig herkenbaar blijft.
    Verhuren? Welke organisatie zou voor zo’n pand belangstelling hebben? Ik denk geen. Hooguit het zou door een moslim-organisatie als moskee gebruikt kunnen gaan worden. Ik vraag me af of het interieur dan op een of andere manier herkenbaar blijft (ps. met alle respect voor moslims; zij hebben immers ook recht op het inrichten volgens hun ideeën)
    En verkopen: dat wordt een projectontwikkelaar, die alleen maar de buitenkant intact laat. Of een organisatie die het vorige gebruik van het gebouw respecteert. En dan kom je al snel tot het Catharijneconvent, een organisatie die tot op het bod religie én historie respecteert (en toevallig ook al de buurman is).
    Kortom: ik denk dat het een goede transactie zou zijn.

  2. JdV

    Ff met de sloophamer aan de slag en er kunnen mooie appartementen in gebouwd worden. Andere kerken zoals in Oudwijk en aan de Oude Gracht zijn als voorbeeld prima uitgevoerd.

  3. Ton Gijsbers

    Ben onder de indruk van de door Ton van Schaik gehanteerde argumenten om de Catharinakerk(kathedraal) te behouden voor de eredienst t.b.v de katholieke inwoners van de Utrechtse binnenstad – en meer.
    Zelfs behoud als kathedraal voor het Aartsbidom Utrecht is in deze context (zie Van Schaik’s argumenten) van wezenlijk belang. > De katholieke kerk moet zich niet terugtrekken op een (denkbeeldig) eiland – en op die manier verdwijnen (letterlijk en figuurlijk) uit de hedendaagse samenleving. In dit geval: de stad Utrecht als zetel van de aartsbisschop en middelpunt van het aartsdiocees Utrecht.
    Zoals de Domkerk het symbool is geworden van protestants Nederland, zo dient er in de stad van bisschop Willibrord ook voor katholiek Nederland een plek (kerk) te zijn als tastbare herinnering aan de emancipatie van het katholieke volksdeel vanaf 1853 tot heden. Welk kerkgebouw in Utecht kan deze functie beter vervullen dan de Sint Catharinakathedraal? Geen enkele!
    Ton Gijsbers, cultuurhistoricus

  4. Paul

    Reacties van mensen die pleiten voor behoud van de Catharinakerk EN nu NIET financieel bijdragen voor de RK-kerk in Utrecht zijn uitermate gratuite. Wel de lusten, niet de lasten. Onze bisschop motiveert eerlijk gezegd niet bijzonder om de bijdrage te betalen, maar ik doe het toch. Want er zijn heel veel religieuzen en vrijwilligers die alleen maar het goede voor het geloof en mensen over hebben.

    Dragen Van Schaik en Gijsbers zelf bij aan de RK-Kerk in Utrecht? En, buiten de bezorgde parochianen, vele anderen die pleiten voor behoud? Ik hoop echt dat het zo is. Want iedereen die pleit voor behoud zonder kerkbijdrage zal het via de gemeentelijke belasting moeten willen doen. Zou een GL-D66-CU college de RK-kerk in Utrecht financieel willen ondersteunen? Ik daag u uit!

    Ik denk dat we blij mogen zijn met het museum die het wil overnemen, want als er één organisatie respect heeft voor het kerkelijk leven, is het wel het Catharijneconvent! En zo houd ik ook het vertrouwen dat mijn bijdrage gebruikt kan worden voor het actieve kerkelijk leven in plaats van voor het in stand houden van lege gebouwen.

  5. BW

    “Het sluiten van de kathedraal en daarmee het wegnemen van de zichtbaarheid van het katholicisme in de binnenstad zal groei van de gemeenschap in de toekomst in de weg staan”

    Discutabele stelling. Kerken zijn in Utrecht volgens mij prima zichtbaar (iemand enig idee waar de bijnaam ‘Domstad’ vandaan komt?), desondanks heeft dat de leegloop van kerken niet kunnen voorkomen.

  6. Anne Marie ten Berge

    Je zou de Catharijnekerk een vergelijkbaar gebruiksruimte kunnen geven als die Gote Kerk in Amsterdam waar prachtige tentoonstellingen in gericht worden ? Tussendoor kunnen de katholieken toch wel de mis bijwonen in het enorme paleis van de aartsbisschop zelf aan de Maliebaan ?

Plaats een reactie

Lees voor u reageert onze algemene voorwaarden. Alle reacties worden vooraf gemodereerd. Uw IP adres is geregistreerd (wordt niet gepubliceerd).