Voor velen lijkt het waarschijnlijk op een riool, maar niets is minder waar. De slokop die vanaf woensdag via de loertoeter op de Mariaplaats in Utrecht te zien is, was een afvoer die regenwater ‘opslokte’ en het was ten strengste verboden om afvalwater via dit systeem te lozen.

In de late middeleeuwen lag deze sloot midden in het gebied van de immuniteit van Sint-Marie. Dit was een afgesloten terrein rondom de Mariakerk waar geestelijken woonden, en waar de rechtspraak van de stad niet gold. “De regels van de kerk golden er en daarmee dus eigenlijk de regels van God”, vertelt René de Kam, coördinator publieksbereik Erfgoed bij de gemeente Utrecht.

Vanuit het kapittelhuis, momenteel gelegen aan de Mariaplaats 14, liep een sloot die uitmondde in de singel. “Dit was dus een oude sloot en geen riool”, aldus De Kam. “Het werd gebruikt voor de afvoer van regenwater. Beerputten werden destijds gebruikt om ontlasting in op te vangen. Deze beerputten werden om de zoveel tijd geleegd en de mest werd uitgestrooid over het land. Daarom vinden we nu nog in bijvoorbeeld Maartensdijk soms een gouden ring.”

Tekst loopt door onder afbeelding

Tunnel

Omdat de sloot open en bloot door de straat stroomde moest er bij ieder huis een bruggetje worden gebouwd en dat was niet handig. Daarom werd bijna 500 jaar geleden besloten de bovenkant van de sloot dicht te maken, waardoor er een tunnel ontstond. Deze slokop is bijna twee meter breed en ruim één meter hoog.

De Kam vertelt verder dat eind jaren 50 een deel van de oude tunnel is gesloopt tijdens de bouw van het huidige SHV-kantoor, maar een deel dat verder richting het voormalige kapittelhuis ligt is bewaard gebleven. In 1988 werd op deze plek ook al een loertoeter onthuld. Dat werd toentertijd gedaan door voormalig burgemeester Vos-Van Gortel en wethouder Van Willigenburg.

Tekst loopt door onder afbeelding

Virtueel

Deze stalen kast was al een tijdje stuk en de mensen van stadsbedrijven hebben bij de afdeling Erfgoed aan de bel getrokken. Dat is ongeveer een jaar geleden gedaan en nu staat er op de Mariaplaats een hagelnieuwe loertoeter die werd onthuld door wethouder Rachel Streefland. “Voorbijgangers duiken nu virtueel ondergronds en krijgen vervolgens een mooie impressie te zien van de Mariaplaats in de middeleeuwen”, aldus de wethouder.