Het stationsgebied in Utrecht is al jarenlang een bouwput. Utrecht Centraal werd te klein voor het aantal reizigers en er was veel achterstallig onderhoud in het oude stationsgebied. Bovendien waren er veel onveilige en verloederde plekken. In 2002 werd daarom, na een raadplegend referendum, een visie uitgewerkt in een Masterplan Stationsgebied. Inmiddels vijftien jaar verder zijn de meest in het oog springende veranderingen gerealiseerd en beginnen de laatste bouwprojecten van CU2030. De historische binnenstad en het stationsgebied worden verder met elkaar verbonden en ook het laatste deel van de drooggelegde singel wordt hersteld.

1. Utrecht Centraal

Het plan voor een OV-terminal die berekend is op 360.000 reizigers per dag, ontstond kort na de eeuwwisseling – een hal van driehonderd meter lang voor trein, bus en sneltram. De bouw ging van start in 2011. Een megaproject, temeer omdat het reguliere treinverkeer gewoon door moest gaan. Het station moderniseerde en ook het iconische blauwe bord in de hal van Utrecht Centraal moest eraan geloven. Die werd verplaatst naar het Spoorwegmuseum. Op 7 december werd onder het oog van honderden reizigers, belangstellenden en journalisten het nieuwe Utrecht Centraal officieel geopend. De terminal is ruim drie keer zo groot als voorheen met een kenmerkend golvend dak. Het gehele project, inclusief nieuwe fietsenstalling en busstation, kostte 412 miljoen euro.

2. Noord- en Zuidgebouw (Het Platform)

Begin maart 2017 is gestart met de bouw van Het Noordgebouw waar wonen, werken, ontmoeten, kennisdelen en netwerken samenkomen. Het gebouw bestaat uit een hotel, kantoor, appartementen en winkels. De totale vloeroppervlakte beslaat 22.700 m2. Het concept van Het Platform bestaat voornamelijk uit tweehonderd huurappartementen met aanvullende commerciële voorzieningen zoals een sportschool, restaurant en lounge-bar. Het Zuidgebouw had de eerdere werktitel Zuidgebouw komt bovenop het toekomstige bus- en tramstation aan het Stationsplein tussen Utrecht Centraal, Hoog Catharijne en de Moreelsebrug.

3. Stationsplein en grootste fietsenstalling ter wereld

Hoog Catharijne en Utrecht Centraal worden losgeknipt en gescheiden door het verhoogde Stationsplein. Het plein krijgt een bijzondere bank en een klein vijvertje in het midden met daarin een historische plattegrond van de stad. Op het plein en in de bebouwing ernaast is plaats voor winkels en horeca onder een transparant dak met terrassen. Onder het plein wordt gebouwd aan de grootste fietsenstalling ter wereld. In 2018 is daar plek voor 12.500 fietsen. Dit jaar nog opent het eerste gedeelte van de stalling waar 7.500 fietsen gestald kunnen worden.

4. Smakkelaarsveld

Op het Smakkelaarsveld komt een park met woningbouw. Momenteel is hier nog een fietsenstalling waar ooit de Bieb++ zou moeten komen. De fietsenstalling wordt overbodig als de nieuwe overdekte fietsenstalling vlak naast het station klaar is. Voor de ontwikkeling van het Smakkelaarsveld is 2018 het richtpunt. In het plan gaat op het deel tussen het spoor en de busbaan waarschijnlijk studentenhuisvesting ontwikkeld worden. Kwaliteitsimpulsen zijn de aanleg van de Leidsche Rijn en het oplossen van het probleem van de sociale onveiligheid, die wel kan ontstaan bij een park. Verder voldoet de realisatie van vastgoed in combinatie met het park, aan de ambities uit het Masterplan en Structuurplan. Zeker als het vastgoed deels wordt ingevuld met een publieksfunctie, bijvoorbeeld horeca. Door middel van de realisatie van vastgoed moet de gewenste eyecatcher worden gerealiseerd die bezoekers naar de binnenstad begeleidt, vanuit de OV-terminal en terug.

5. TivoliVredenburg

Met vijf concertzalen, een zaal voor symfonische muziek met een capaciteit van 1.700 bezoekers, een kamermuziekzaal voor 500 bezoekers, een popzaal voor 2.000 bezoekers, een cross-over-zaal voor 700 bezoekers en ook nog een jazz-zaal voor 400 bezoekers, is TivoliVredenburg de grootste publiekstrekker van het stationsgebied. Het is ontstaan uit een fusie van Muziekcentrum Vredenburg en Tivoli Oudegracht en heeft behalve zalen voor muziekliefhebbers ook vergader- en congresfaciliteiten, een grand café en een jazzcafé. Dankzij het doortrekken van de singel zullen mensen deze zomer ook voor het eerst echt goed gebruik kunnen maken van het terras aan het water. Na de opening van het gebouw kwamen diverse problemen aan het licht; tweemaal moest een geluidslek worden hersteld voor een bedrag van ruim zeven ton. Daarnaast bleek dat de gemeente miljoeneninvesteringen moest doen om de toekomst van het muziekcentrum rendabel te maken. De jaarlijkse bezoekersaantallen bleken wel positief en hoger dan verwacht.

6. Poortgebouw

De nieuwste blikvanger van het stationsgebied is het Poortgebouw. Het bouwwerk boven de Catharijnesingel is inmiddels geopend en steekt af tegen de grauwe originele gebouwen van Hoog Catharijne. Het kleurrijke gebouw komt naast de Stadskamer en het water van de Catharijnesingel zal eronderdoor lopen. Het Poortgebouw moet de overgang van oude stad naar moderniteit markeren en krijgt horeca, winkels, een hotel en appartementen. DUIC polste wat Utrechters van het gebouw vinden. De uitslag was opvallend: 48 procent vond het een aanwinst en 47 procent vond het dat niet. Het levert in elk geval genoeg discussie op.

7. Vredenburgplein

Het Vredenburgplein krijgt minimaal veertien bomen, bankjes en een kunstwerk. Dat zijn de uitkomsten voor de herinrichting van het plein. De definitieve herinrichting vindt plaats in 2018 en wordt ingericht zodat er wekelijks een markt met 65 standplaatsen kan neerstrijken. Voor het kunstwerk is een bedrag van 150.000 euro uitgetrokken om ‘een vernieuwde inrichting die past bij het ambitieniveau van het centrum’ te creëren. In januari pleitten bewoners al voor de komst van een monument of fontein, om het in hun ogen zieltogende plein en de markt van meer aanzien te voorzien.

8. Rijnkade

Op de plek waar de V&D was gevestigd aan de Rijnkade komt een nieuw warenhuis. Het Canadese Hudson’s Bay neemt de vrijgekomen 16.860 vierkante meter over en heeft de opening aan de Vredenburgkant van Hoog Catharijne. In 2018 begint de verbouwing van deze locatie.

9. Catharijnesingel

In 2020 is de binnenstad van Utrecht eindelijk weer omsingeld. Bij de Mariaplaats en Hoog Catharijne moet alleen nog het laatste deel van de singel worden doorgetrokken. Utrechters mogen meedenken. In april wordt gestart met het maken van het ontwerp voor de singel tussen de Mariaplaats en het Willemsplantsoen. Dan beginnen ook de eerste voorbereidende werkzaamheden. Er zijn dertien bomen, die nu op de plek van de toekomstige singel staan, verplant. Daarnaast wordt dit jaar al een tijdelijk fietspad aangelegd langs de Catharijnesingel. Nog een aantal jaar wachten en je kunt met een bootje om de hele binnenstad heen.