Dit artikel is gemaakt in samenwerking met de gemeente Utrecht
Utrecht zoekt samen met het Centraal Orgaan opvang Asielzoekers (COA) naar locaties waar asielzoekers voor langere tijd kunnen worden opgevangen. De stad groeit snel en de ruimte in de stad is schaars. Bij het zoeken naar plekken worden locaties aangedragen door bewoners, ondernemers en andere partijen. Ook binnen de gemeente wordt meegezocht. De zoektocht is een puzzel, want bij elke mogelijke locatie wordt steeds gekeken: wat past hier het best? Opvang is dan één van de mogelijkheden.
In de gemeente Utrecht worden al heel lang vluchtelingen opgevangen. Op de Joseph Haydnlaan in Oog in Al is al meer dan 30 jaar een asielzoekerscentrum (AZC) gevestigd, waar ruim 500 mensen een plek hebben. Inmiddels zijn er ruim 1.200 opvangplekken voor asielzoekers en worden er ook 1.600 Oekraïners opgevangen in de stad. Bijvoorbeeld de asielzoekers in de Voorveldse Polder en in het tweede AZC op de Pahud de Mortangesdreef, beiden tijdelijke locaties. Oekraïners worden opgevangen bij gastgezinnen, op het Herculesplein of op een boot in het Merwedekanaal. Sommige plekken komen komend jaar al te vervallen. De zoektocht naar nieuwe opvangplekken gaat daarom nog elke dag door.
Kitty Koelman leidt als projectmanager bij de gemeente Utrecht de zoektocht naar nieuwe locaties voor asielzoekerscentra. Volgens Kitty stond er de afgelopen jaren veel druk op de asielopvang: “Met stoom en kokend water zijn er tijdelijke locaties gevonden. Dit was nodig omdat er niet voldoende opvangplekken waren en er een groot beroep werd gedaan op gemeenten om mensen een veilig onderkomen te geven. Voor de opvang die we in Utrecht willen, streven we naar plekken waar mensen al kunnen bouwen aan hun toekomst vanaf dag één.”
Toekomstbestendig
Voor de opvang van asielzoekers is het COA verantwoordelijk. De gemeente Utrecht helpt daarbij: “Utrecht wil een evenredig aantal asielzoekers opvangen, dus gekoppeld aan het aantal inwoners van Utrecht. Daarnaast willen we een goede kwaliteit bieden in de opvang en dat tegen zo laag mogelijke kosten. Daarom zijn we op zoek naar permanente locaties, zodat we kunnen werken aan een toekomstbestendig opvangsysteem.”
Plan Einstein
Op de opvanglocatie op de Pahud de Mortangesdreef wonen jongvolwassenen en asielzoekers bij elkaar in de buurt. Het terrein biedt ook ruimte aan de wijkhuiskamer. Daar ontmoeten bewoners uit het AZC, de jongeren en omwonenden elkaar. “In Utrecht vinden we inpassing in de buurt belangrijk: geen grootschalige AZC’s maar passend in de wijk volgens ‘Plan Einstein’. Hier luidt het credo: samen wonen, samen werken, samen leren.” Er worden activiteiten en cursussen georganiseerd voor zowel mensen uit de wijk als voor bewoners. De kinderen, ook die uit de buurt, kunnen spelen in de speeltuin. Tussen de woonblokken is een moestuin aangelegd voor bewoners en omwonenden met groene vingers. Volgens Kitty heeft het open karakter en de bedrijvigheid op het terrein een positief effect: “Of deze mensen in Nederland blijven of niet, ze boeken vooruitgang. Stilstand is voor niemand goed.”
Nieuwe gronden
De opening van de opvanglocatie aan Pahud de Mortangesdreef was natuurlijk een mooi moment, maar ook deze locatie is van tijdelijke aard. “Daarom zoeken we naar plekken voor een nieuw AZC, ter vervanging van de tijdelijke locaties.” In totaal gaat het om vierhonderd bedden voor zowel alleenstaanden als gezinnen. Zij doorlopen de asielprocedure en wachten op uitsluitsel. De duur van hun verblijf verschilt, maar kan zo maar een paar jaar duren. Dat kan bijvoorbeeld komen door papieren die nog niet in orde zijn. Utrecht wil dat de nieuwe opvanglocaties een kleinschalig karakter krijgen, waar maximaal driehonderd mensen komen. We willen de opvang graag inpassen in wijken, zodat de wijk ook kan meedoen met het aanbod van Plan Einstein.
De huidige twee tijdelijke locaties moeten tegen 2027 zijn ingewisseld voor permanente locaties.
Voor de opvanglocaties voor asielzoekers wordt gezocht naar nieuwe locaties. Gemeente Utrecht doet graag een oproep aan Utrechtse pandeigenaren en iedereen die ongebruikte grond in zijn bezit heeft of een andere geschikte oplossing denkt te hebben. Mocht u zichzelf daarin herkennen, dan komen wij graag met u in contact via: vluchtelingenvragen@utrecht.nl.