Zaterdag 10 september is het Open Monumentendag met in Utrecht uiteraard veel aandacht voor de viering van 900 jaar stadsrechten. Het landelijke thema is ‘duurzaamheid’. Dit wordt uitgewerkt aan de hand van een aantal Utrechtse monumenten. Ook participeert Open Monumentendag in Rondje Singel, het door corona uitgestelde stadsfeest ter ere van het herstel van de stadssingel in 2020. In totaal zijn tachtig monumenten te bezoeken. Hieronder ook tien Waterlinie-forten, sinds vorig jaar UNESCO-werelderfgoed. Alle monumenten en activiteiten zijn te vinden op de website: openmonumentendagutrecht.nl.
Rotsoord is een oud industriegebied langs de Vaartse Rijn, dat zich de laatste jaren heeft ontwikkeld tot een hip woon- en uitgaansgebied met hergebruik van het industriële erfgoed. Op Open Monumentendag kunnen we naar binnen bij de watertoren en de Pastoe-fabriek.
In 1913 werd aan de Oosterkade de Utrechtse Machinale Stoel- en Meubelfabriek (UMS) opgericht. Na vijf jaar verhuisde de fabriek naar de panden van een voormalige steenfabriek aan de Vaartse Rijn. Na de oorlog werd de fabriek bekend onder de naam Pastoe. Het bedrijf werkte samen met bekende ontwerpers en was zeer succesvol. In 2016 verhuisde de fabriek naar Houten.
Aan de Vaartse Rijn vinden we nu een complex met meerdere fabriekshallen, die samen een curieus beeld geven van de geschiedenis van de fabrieksarchitectuur. De oudste delen stammen nog uit de tijd van de steenfabriek. De nieuwste delen zijn van na de oorlog, waaronder het ketelhuis met de glazen wand langs het water. Het complex is nu in gebruik bij creatieve bedrijven, horeca en Hogeschool Utrecht. Het ketelhuis en de zagerij zijn te bezoeken.
De watertoren is ouder. Ze is in 1907 gebouwd door de Utrechtsche Waterleiding Maatschappij toen de stad zich aan deze kant uitbreidde. Het was al de derde watertoren van de stad. In de jaren ’70 werd de toren omhuld met kunststofplaten. In 1996 is de toren gerestaureerd, waarbij die zijn oorspronkelijke uiterlijk heeft teruggekregen. Sinds 2015 bevindt zich in een glazen opbouw een restaurant in het bovenste deel, bereikbaar met lift, met fraai uitzicht op de omgeving. Het waterreservoir is nog aanwezig. Er zijn rondleidingen voor kleine groepen.
