Zaterdag 10 september is het Open Monumentendag met in Utrecht uiteraard veel aandacht voor de viering van 900 jaar stadsrechten. Het landelijke thema is ‘duurzaamheid’. Dit wordt uitgewerkt aan de hand van een aantal Utrechtse monumenten. Ook participeert Open Monumentendag in Rondje Singel, het door corona uitgestelde stadsfeest ter ere van het herstel van de stadssingel in 2020. In totaal zijn tachtig monumenten te bezoeken. Hieronder ook tien Waterlinie-forten, sinds vorig jaar UNESCO-werelderfgoed. Alle monumenten en activiteiten zijn te vinden op de website: openmonumentendagutrecht.nl.

Het landelijke thema voor 2022 is duurzaamheid. Monumentenzorg is op zich al duurzaam, want monumenten gaan soms honderden jaren mee, worden vaak hergebruikt en blijven zo behouden voor volgende generaties. Tegelijk kan het een uitdaging zijn om een monumentaal pand op een duurzame manier te beheren of te restaureren, zonder afbreuk te doen aan de monumentale waarde. Denk aan energie besparende maatregelen, efficiënte koeling- of verwarmingssystemen, zonnepanelen, dubbele beglazing met monumentenglas, maar ook aan hergebruik van materialen, waterbesparing, et cetera.

Soms zijn de duurzaamheidsingrepen duidelijk zichtbaar, andere ingrepen vallen nauwelijks op. Bij monumenten gaat het om specialistisch werk, voorbereid door speciale adviesbureaus voor duurzaamheid, uitgewerkt door een restauratie-architect en uitgevoerd door gespecialiseerde aannemers.   

Op Open Monumentendag leidt een fietsroute langs panden in Utrecht waar deze uitdagingen zijn aangegaan. Niet toevallig gaat het veelal om monumenten die zijn hergebruikt en recent zijn verbouwd of aangepakt. De route start bij de Lubro-fabriek en komt onder andere langs het Bunk Hotel, de bibliotheek aan het Neude, het Slachtstraat Filmtheater, het Centraal Museum en de Watertoren op Rotsoord.