Of je er nu woont of tijdelijk verblijft, in de stad Utrecht valt veel erfgoed te ontdekken. Op bijna elke hoek van de straat. Wil jij je als inwoner verdiepen in het verleden van jouw eigen ‘Utreg’, of wil je als toerist de historie van de Domstad proeven? Lees hier waar je moet zijn en wat je moet zien, als je het karakter van Utrecht een beetje wilt doorgronden. Wat je zeker moet bekijken? Deze 6 erfgoedpareltjes vertellen bijzondere verhalen over de stad.
Je hoeft natuurlijk niet al dit erfgoed er in één dag doorheen te draaien. Wie langer wil genieten in de Domstad, kan er voordelig een hotel boeken.
De Utrechtse werven
Je hebt ze vast al eens opgemerkt vanachter je glaasje wijn, op een van de gezellige terrassen aan de Utrechtse Oudegracht: de beroemde werfkelders! Deze geboogde kelders op de kades (werven) zijn een uniek fenomeen in de wereld. Het is inmiddels monumentaal erfgoed waarmee de stad terecht pronkt. Bekijk Utrechts trots tijdens een rondvaart door de grachten!
De middeleeuwse handelaren gebruikten het water voor de aanvoer van spullen en de werfkelders voor de opslag ervan. Het was in die tijd een komen en gaan van bootjes vol handelswaar, vaak nog met touwen voortgetrokken. Vóór de realisatie van de slim bedachte werfkelders moesten handelslieden hun goederen eerst vanaf de kade naar boven tillen, om ze vervolgens weer naar de kelders onder hun huizen te brengen.
Dé toren onder de vele torens
Er zijn veel bezienswaardige middeleeuwse torens in Utrecht, zoals de Nicolaïtoren, de Jacobitoren en de Buurtoren, maar één ervan steekt er bovenuit: de Domtoren! Deze toren, helemaal af sinds 1382, is het symbool van Utrecht. Met zijn 112,32 meter is de Dom de hoogste kerktoren van ons land.
Door de jaren heen vonden er steeds restauraties plaats. Ook nu staat de Domtoren in de steigers, maar tegen het einde van de zomer (2024) zal Nederlands hoogste kerktoren weer volop stralen. De afronding van de restauratie zal een feestelijke periode inluiden. Zo zal er in september een hardloopwedstrijd op de 465 treden van de Domtoren gehouden worden.
Ook zonder er een wedstrijdje van te maken, kun je binnenkort de Domtoren weer beklimmen. Echt een aanrader, of je nu in Utrecht woont of er tijdelijk verblijft, want je krijgt er fenomenale uitzichten over de stad! Voor een langer verblijf, ontdek de beste hotels in Utrecht.
Ondergronds werelderfgoed
Bijna de hele Utrechtse geschiedenis is te vinden in de grond, onder het Domplein. Romeinse, middeleeuwse en latere bewoning vormen een wirwar aan sporen.
Enkele van de archeologische vondsten die onder het Domplein zijn gedaan, kun je tegenwoordig bezoeken. Beleef dus binnenkort, bewapend met een zaklamp, een boeiend ondergronds avontuur! De organisatie van DOMunder helpt je bij het vinden van een gepast ontdekkingstochtje.
Middeleeuws huis
Winkelstraat de Steenweg lijkt een gewone winkelstraat. Maar als je goed kijkt naar de panden, zie je nog de verwijzingen naar lang vervlogen tijden. Deze straat lag in de handelswijk, die in de vroege middeleeuwen Stathe heette.
De van oorsprong middeleeuwse handelshuizen in het centrum ‘hebben zich verstopt’ achter de huidige winkelpuien. Alleen tijdens bouwwerkzaamheden krijgt soms een stukje geschiedenis het daglicht te zien. Zo ook aan de Steenweg nummer 34-38, waar een winkelpand gevestigd is. Achter de gevel valt een historisch juweeltje te ontdekken: de oudste bakstenen muur van Utrecht, onderdeel van een 13e-eeuws handelshuis!
Rond het Nicolaaskerkhof
Zonder de Rijn en de Vecht hadden de Romeinen nooit een fort gebouwd op het huidige Domplein. Dan was Utrecht nooit geworden wat het nu is. Waar de Vecht zich afsplitste van de Rijn, lag in de middeleeuwen al een hooggelegen gebied, waar mensen zich graag vestigden.
Al sinds de 11e eeuw is dit stukje zuidelijke binnenstad – rondom het Nicolaaskerkhof – bebouwd. Tegenwoordig tref je in dit stadsdeel, dat we nu kennen als Museumkwartier, vooral leuke winkeltjes en eetgelegenheden aan. Oh ja, en diverse musea natuurlijk!
Stadsverdediging – stadsmuur en singels
De eerste tufstenen stadsmuur veranderde in de late middeleeuwen in een metershoge bakstenen muur met 50 torens en 4 grote poorten. Een groot deel van de muur is daarna begraven in de later aangelegde aarden wal. Er is nog één stukje over van deze laatmiddeleeuwse stadsmuur en dat is te vinden in het Hieronymusplantsoen. De kantelen zie je niet meer, maar wel de kunstig gemetselde bogen.
Ook het verhaal van de Utrechtse singels is interessant. Ooit vormden ze de verdedigingslinie om de stad heen, nu zijn ze onderdeel van de te volgen Singelroute. En wéér leer je Utrecht wat beter kennen!