De gemeentelijke bezuinigingen komen volgens Nederlandse raadsleden méér ten laste van burgers dan van het bedrijfsleven. Dat blijkt uit het begin november gehouden ‘panel creatief bezuinigen’ van Nicis Institute, hét kennisinstituut van, voor en door steden. Ruim 75 procent van de raadsleden gaf een voorbeeld van een bezuiniging waarmee de gemeente extra verantwoordelijkheid bij de burger neerlegt. Slechts 40 procent van hen kon een maatregel bedenken die ten laste van het bedrijfsleven komt.

Onderwerp van het derde Raadsledenpanel van Nicis Institute is de huidige bezuinigingsopgave en de uitdaging om met structurele, lange termijn oplossingen te komen. Nicis vroeg de raadsleden in eerste instantie naar hun mening over een stresstest en naar hun verwachtingen over de financiële risico’s binnen de eigen gemeente. Voor een stresstest bij gemeenten lopen de raadsleden aardig warm. Op die manier zou je doeltreffender kunnen bezuinigen, is hun conclusie. Er zijn dan ook gemeenten die een dergelijk test al hebben uitgevoerd. Uit deze testen komen de grootste financiële risico’s naar voren. Het gaat in de eerste plaats om de uitkering van het Gemeentefonds en de positie van samenwerkingspartners. Verder zijn ook de Wet Werk en Bijstand, de Wet maatschappelijke ondersteuning, de grondexploitatie en de financiële reserves reden tot zorg.

Op de vraag een voorbeeld te geven van een creatieve maatregel die getuigt van lef, zegt ruim de helft (55,7 procent) van de raadsleden dat niet te kunnen, omdat zijn gemeente dergelijke maatregelen niet treft. Zij zijn overwegend lid van een oppositiepartij: 66,7 procent van oppositieleden kan geen voorbeeld geven. Onder de coalitieleden is dat 45,2 procent. Anderen geven als voorbeeld van creatieve maatregelen bijvoorbeeld ‘lean’ werken, het stopzetten van alle infrastructurele werken, het aangaan van samenwerkingsverbanden en het vertragen van bouwplannen en verhogen van de onroerend zaakbelasting. Toch wordt meestal met de kaasschaaf bespaard en dan voornamelijk ten laste van burgers. Het meeste wordt bezuinigd op beheer openbare ruimte en groenvoorziening, subsidies op sport, evenementen en cultuur en zorg en welzijn.