Sander van Waveren van het CDA zal later vandaag mondelinge vragen stellen over de aanbestedingsprocedure ‘Vormgeving’ van de gemeente Utrecht. Die procedure gaat op basis van loting en heeft voor de nodige kritiek gezorgd bij communicatiebureaus in Utrecht.
Bij de aanbestedingsprocedure half augustus hadden 26 partijen zich ingeschreven die voldeden aan de criteria. Daaruit werden er acht gekozen voor de volgende ronde. De volgende fase start binnenkort en zal vijf winnaars opleveren die uiteindelijk voor de gemeente aan de slag mogen.
Tien Utrechtse bureaus dienden een brief in waarin de bezorgdheid werd geuit over de procedure. In de brief staat onder meer dat de kans dat het lot de, voor de gemeente Utrecht, beste partijen uit zou sluiten ‘onverantwoord groot’ was. Sander van Waveren besloot mondelinge vragen te stellen naar aanleiding van de kritiek. Zijn vragen worden gesteund door mede-indieners D66, GroenLinks, Stadsbelang, ChristenUnie en de VVD.
Twee van de tien ondertekenaars van de brief werken momenteel al voor de gemeente door een in 2012 gewonnen aanbesteding en ook zij stuitten op ongeloof bij hun contactpersonen bij de gemeente. Van Waveren: “Loten is geen kwaliteitstoets. Het inkoopbeleid moet zorgen dat we de bedrijven en ondernemers selecteren die goed passen bij de Utrechtse opdrachten en die het voor een eerlijke prijs doen. Dat is een kwestie van kritisch selecteren, geen kansspel.”
Herzien
De uitgelote bureaus benadrukken zich vooraf bewust te zijn van de selectieprocedure, maar willen toch een signaal afgeven richten de gemeente. In de brief aan het college: “Het is algemeen bekend dat loting in een aanbestedingsprocedure de concurrentie niet stimuleert en dat loting niet leidt tot selectie op basis van de beste prijs-kwaliteitverhouding. En juist dat zou toch het doel van een aanbestedingsprocedure moeten zijn.”
Van Waveren zegt nog niet eerder op de hoogte te zijn geweest van een loting in de aanbestedingsprocedure. Wel kende hij het instrument in een laatste fase van toekenning om bijvoorbeeld een keuze uit drie gelijke partijen te kunnen maken. “Ik zou het graag herzien willen hebben, maar of dat kan en welke gevolgen het heeft is niet helemaal duidelijk. Daar mag de wethouder antwoord op gaan geven later vandaag. Als dat eenvoudig blijkt te zijn zeg ik ‘meteen doen’.”
6 Reacties
ReagerenEen gemeente die het beste voor heeft met burgers en publiek geld kiest er natuurlijk in geen 1000 jaar voor om een aanbesteding middels een verloting te verrichten, maar kiest hoogst kritisch en met de grootste zorgvuldigheid de meest geschikte aanbieder om zo de belastingbetaling maximale waarde voor zijn/haar geld te bieden.
Verloting bij een aanbesteding. Dit is werkelijk waar te absurd voor woorden en kan echt alleen door een totaal incompetente dronken raamambtenaar verzonnen zijn. Zie je het al voor je dat een bedrijf even loot om te zien welk bedrijf hun nieuwe leverancier wordt?! Wat een zeldzame achterlijkheid.
De overheid is het probleem. Nooit de oplossing. Er bestaat geen grotere achterwaartse kracht in de wereld.
@Objectivist: Ja, een aanbesteding doen en dan “gewoon” de goedkoopste kiezen (wat later onrealistisch blijkt met alle extra kosten van dien) is wel een goede methode geweest tot dusver…
Als ik het goed lees, is de loting een onderdeel van deze aanbesteding. Als er zoveel inschrijvingen zijn kan ik me daar ook wel iets bij voorstellen. Ook elders in de samenleving beslist het lot.
Zonde van de CDA vragen. Die stimuleren slechts het maken van ophef en reuring.
Eens met Toine Goossens en Michiel B.
Dus de gemeente selecteert eerst op een aantal basiscriteria, filtert de ongeschikten eruit (waaronder die met niet-marktconforme kosten) en laat dan het lot beslissen.
Dat lijkt me een pragmatische manier om een acceptabele aanbieder te selecteren, mogelijke corruptie uit te sluiten (het zodanig schrijven van de aanbesteding dat een specifieke aanbieder wint) en af te komen van ondernemers die zich inschrijven puur omdat ze achteraf de zorgvuldigheid van de procedure kunnen toetsen zodat ze geld krijgen (die bedrijven bestaan en zijn een probleem). Hoe meer details en regels je toevoegt hoe meer ‘loopholes’ er ontstaan.
Er zijn gewoon opdrachten waarbij het, na een basistoetsing, allemaal niet zo heel kritiek zijn is wie het doet omdat de dienst commodity is (zoals vormgeving dat is), de offerteprijzen allemaal erg dicht bij elkaar liggen (en degenen er flink boven filter je eruit) en iedereen een acceptabel resultaat moeten kunnen opleveren.
De gemeente moet doorgaan op deze weg en deze manier van aanbesteden vaker gaan toepassen bij commoditydiensten.
In het artikel worden de selectie- en de gunningsfase van de aanbesteding – waarschijnlijk – door elkaar gehaald.
De aanbestedingsregelgeving beoogt juist helemaal niet om de beste deelnemers te selecteren voor de opdracht, maar om aan in principe voor het werk geschikte partijen een gelijke kans te geven om de opdracht te verwerven. Pas na de selectiefase doen deze geselecteerde partijen een aanbieding die wel op de prijs/kwaliteit verhouding wordt beoordeeld.
Deze loting heeft dus, voor zover uit het artikel kan worden nagegaan, geen betrekking gehad op de gunning van de opdracht, maar – geheel conform de regels – op het kwalificeren als geschikte partij om een inschrijving te kunnen doen. Het paraat hebben van deze basiskennis van het aanbestedingsrecht had de onrust onder de raadsleden waarschijnlijk in de kiem gesmoord!
In welke fase van de aanbesteding geloot is, is niet helemaal duidelijk.
Uit het artikel lijkt te volgen dat het gaat om een aanbesteding in twee stappen, waarbij eerst de geschikte kandidaten worden geselecteerd en daarna een offertefase volgt.
De loting die voor ophef zorgt lijkt te hebben plaatsgevonden in de zogenaamde selectiefase, de fase waarin aanbieders zich moeten aanmelden om geselecteerd te worden om een offerte te mogen uitbrengen. Op grond van de Aanbestedingswet is dat onder omstandigheden toegestaan. De gemeente moet in principe uit alle geschikte kandidaten die zich hebben aangemeld om te mogen inschrijven een keuze maken en mag daarbij het maximale aantal inschrijvers beperken (om bijvoorbeeld de kosten van beoordeling van een groot aantal vergelijkbare inschrijvers in de offerte fase te beperken).
Als selectie aan de hand van de door de gemeente opgestelde concrete, objectieve en transparante selectiecriteria niet mogelijk is, dan mag de gemeente het lot laten bepalen welke geldige gegadigden door mogen naar de fase waarin ze een offerte moeten opstellen.
Dat mag ook als de gemeente die methode op voorhand heeft aangekondigd en verwacht wordt dat een grote groep vergelijkbare aanbieders zal inschrijven (maar heeft niet de voorkeur, omdat de concurrentie en innovatie daardoor niet worden gestimuleerd).
Ook in de gunningsfase (de beoordeling van de offertes) mag loting als laatste redmiddel worden gebruikt, als er na de beoordeling van de offerte op de vooraf gestelde eisen aan de prijs en de kwaliteit geen winnaar kan worden bepaald.