Subsidies zijn in Utrecht ‘een kwestie van vertrouwen’, dat concludeert de door de gemeenteraad ingestelde Onderzoekscommissie Subsidies in haar vanmorgen gepresenteerde eindrapport. Veel gaat goed, maar veel kan ook beter. De belangrijkste conclusie die de onderzoekscommissie trekt, is dat de regie op het bereiken van de subsidiedoelen ontbreekt. 

Het ontbreekt de gemeente Utrecht aan regie op het bereiken van de subsidiedoelen, zo stelt de Onderzoekscommissie Subsidies in haar eindrapport. Subsidieaanvragen worden vooraf onvoldoende scherp beoordeeld en de sturingskansen tijdens en na de looptijd van een subsidie worden onvoldoende gebruikt. Daarmee loopt de gemeente onnodige financiële risico’s bij het inzetten van publieke middelen. Ook blijft het onduidelijk of subsidiegelden zuinig en effectief worden ingezet. De gemeente vertrouwt er teveel op, dat de subsidieontvangers zich zullen inzetten in overeenstemming met de vooraf gemaakte afspraken. Over geldverstrekking blijkt de gemeente overigens zelf ook weinig transparant en open. Daardoor krijgen zowel inwoners als gemeentebestuur te weinig informatie krijgen over de verstrekking van de vele miljoenen aan subsidies en overige bijdragen aan activiteiten in de stad. Dit strekt zich uit van het bekend maken van de mogelijkheden om voor subsidies of bijdragen in aanmerking te komen, tot en met de verantwoording erover aan de gemeenteraad. De gemeenteraad ontvangt alleen globale informatie in de jaarlijkse verantwoording of informatie over problematische dossiers. Het subsidieproces verloopt overigens wel in overeenstemming met de gestelde kaders in de Algemene subsidieverordening. Dat geldt echter niet voor andere vormen van geldverstrekking, zoals fondsen of sponsoring. Voor deze vormen zijn er onvoldoende juridische en beleidsmatige kaders. De kennis over de verschillende vormen van geldverstrekking bij medewerkers en leidinggevenden die hiermee zijn belast, is bovendien vaak onvoldoende. 

Utrecht geeft jaarlijks rond de 147 miljoen euro aan subsidies aan instellingen, organisaties, bedrijven, bewonersgroepen en burgerinitiatieven. Daarnaast geeft de gemeente naar schatting tientallen miljoenen uit aan bijdragen, bijvoorbeeld in de vorm van sponsoring, in natura en fondsen. In 2000 deed ook de Utrechtse Rekenkamer al onderzoek naar subsidieverstrekking. De destijds gegeven adviezen voor verbetering blijken niet tot verbetering te hebben geleid. Ook de Onderzoekscommissie geeft in haar rapport 25 adviezen voor verbeteringen. Of die adviezen nu wel tot verbetering zullen leiden valt derhalve te bezien. De commissie adviseert de raad, om het college op te dragen uiterlijk 1 oktober van dit jaar met een plan van aanpak te komen over de uitvoering van de adviezen.