De gemeente heeft bekendgemaakt hoe de Tweede Kamerverkiezingen er volgend jaar in Utrecht ongeveer uit gaan zien. Bij de voorbereidingen wordt ervan uit gegaan dat we ook tijdens de verkiezingen nog te maken hebben met de coronapandemie.

Alle kiezers moeten op anderhalve meter afstand van elkaar naar de stembus kunnen gaan. Om dat mogelijk te maken, gaan in Utrecht twintig stembureaus open op 15 en 16 maart, de twee dagen voor de verkiezingen. Hier kunnen mensen van 8.00 tot 18.00 uur terecht voor ‘early voting’. De extra stemdagen zijn bedoeld voor kwetsbare doelgroepen in de samenleving.

Een deel van de kiezers krijgt verder de mogelijkheid om te stemmen per brief. Voorlopig gaat het alleen om kiesgerechtigden van 70 jaar en ouder, maar na verzoeken vanuit de Tweede Kamer en de kiesraad wordt nog gekeken of dat kan worden uitgebreid naar ‘mensen uit de risicogroepen’.

180 stembureaus

De twee nieuwe verkiezingsprocessen vragen ook om aanpassingen in Utrecht. Tijdens de Tweede Kamer Verkiezingen in 2017 had Utrecht 152 stemlokalen en 180 stembureaus. De gemeente wil dat aantal ook dit jaar halen maar een groot deel van de locaties die eerder werden gebruikt, blijkt niet goed in te richten op anderhalve meter.

De gemeente verwacht voor het eind van het jaar vervangende plekken voor die locaties te hebben. Ook de twintig locaties voor ‘early voting’ moeten voor het eind van het jaar gecontracteerd zijn.

Stemstraat

In 28 Utrechtse verpleeg- en verzorgingstehuizen komen ‘bijzondere stembureaus met beperkte toegang’. Daar mogen alleen stemgerechtigden die op de locatie zelf wonen stemmen. De gemeente kijkt verder nog of er een drive-in-stembureau of stemstraat kan worden opgetuigd.

Voor het briefstemmen moeten afgiftepunten en briefstembureaus worden ingericht. Het ministerie van Binnenlandse Zaken moet aan de gemeente aangeven hoeveel locaties er nodig zijn, maar dat is nu nog onduidelijk. Het aantal locaties hangt bijvoorbeeld nog af van welke doelgroepen precies per brief mogen gaan stemmen.

Meer vrijwilligers nodig

Door de nieuwe taken op stembureaus zijn komende verkiezingen extra stembureauleden en stemmentellers nodig. Landelijk zijn in een normaal verkiezingsjaar 40.000 tot 50.000 mensen nodig voor het bemannen van stembureaus. Komende verkiezingen zijn dat er 70.000.

Volgens de gemeente zijn in Utrecht 2.700 vrijwilligers meer nodig voor de stembureaufuncties dan normaal. De gemeente is onder meer met Utrechtse mbo-instellingen in gesprek over het inzetten van studenten die binnen hun opleiding bezig zijn met het thema ‘democratie en verkiezingen’. Ook worden mogelijk hbo- en wo-studenten ingezet.

Aanmelden

De gemeente heeft inmiddels van 1.010 mensen die eerder vrijwilliger waren gehoord dat ze tijdens de volgende verkiezingen weer inzetbaar zijn. Ook zijn er 1.042 nieuwe aanmeldingen. Zowel landelijk als in Utrecht zelf zijn wervingscampagnes van start gegaan.

Mensen die op 17 maart willen helpen in een Utrechts stembureau kunnen zich aanmelden via de website van de gemeente. Iedereen die dat doet krijgt in december nog een mail met meer informatie.