Het enige ‘Gemeentelijk beschermd stadsgezicht’ (gbs) dat Utrecht rijk is, het Minstroomgebied in Oudwijk, blijkt niet zo beschermd als dat de bewoners van het gebied dachten. Dat bleek vorige week donderdag toen er in een eeuwenoude boomgaard werd gekapt en gesnoeid. “Waarom heet dit een beschermd stadsgezicht?”
De telefoon stond vorige week donderdag vroeg in de ochtend roodgloeiend op de burelen van de politie en het Stadskantoor. Niet omdat er een ernstig ongeluk was gebeurd of er een overval was gepleegd, maar omdat er zes mannen met een kettingzaag waren begonnen aan een grootse snoeioperatie in een oude boomgaard. “Volgens mij heeft iedereen in de buurt wel een keer gebeld. We schrokken echt toen we het zagen gebeuren,” vertelt buurtbewoonster Leontien Lems.
In een schitterende binnentuin tussen de Abstederdijk en de Nicolaasweg (tegenover de fietsenstalling van het St. Bonifatiuscollege) verzamelen buurtbewoners Sanne Houben, Marc Brouwer, Ivo Hindriks, Niek Adriaan en Leontien Lems zich woensdag laat in de middag om te bespreken wat er een paar dagen eerder is gebeurd. Want er zijn niet zomaar een paar struiken gesnoeid. “Er stonden hier planten van 15 meter hoog die nu allemaal zijn verdwenen. Ik heb ze niet kunnen tellen maar het zijn er zeker 40 a 50 geweest,” zegt Houben. “Normaal gesproken hoorde je de hele dag fluitende vogels maar het is nu helemaal stil. Er zaten hier spechten, reigers en zelfs zeldzame ijsvogels.”
Het feit dat er veel planten en daarmee een stukje natuur is gesneuveld is niet de enige reden dat de vijf, en met hen een groot deel van de buurt, zo boos zijn op de gemeente en de situatie. Er is 40 jaar lang door bewoners gestreden om van dit historisch stuk Utrecht een beschermd stadsgezicht te maken. Toen het twee jaar geleden eindelijk zo ver was en de gemeente voor het eerst een pilot startte om het gbs als instrument te testen, dacht iedereen in de buurt dat het laatste hoveniersgebied van Utrecht vrij zou blijven van nieuwbouw.
“De vorige eigenaar had ook plannen om er huizen neer te zetten,” weet Adriaan. “Maar dat is een aantal keer niet door de gemeenteraad gekomen. De raad zei toen: ‘groen blijft groen’. Mensen die hier komen vinden het echt heel mooi hier en de bewoners nemen ook allerlei initiatieven om dat zo te houden. En dan ineens deze aanslag, dit kan niet. Het is schandalig wat ze hier gedaan hebben.”
Houding bewoners niet correct
Met het woord eigenaar is ook het probleem van de kwestie benoemd. Ondanks dat er sprake is van een gbs mogen particulieren nog altijd doen en laten wat ze willen. “Ik vind het eerlijk gezegd vreemd dat de buurt zo op zijn kop staat,” zegt Coen Visser van Gevelsteen Vastgoed, één van de nieuwe eigenaren van het perceel. “We hebben door een gecertificeerde boomdeskundige een Flora en Fauna onderzoek laten uitvoeren, vooraf met de gemeente overlegd en conform de APV en de Flora en Fauna wet het snoeiplan uitgevoerd. Hierbij zijn onder andere giftige reuzen bereklauwen gesnoeid om landmeters te plaatsen en te kijken wat voor grond we nou precies gekocht hebben.”
Visser schrok van de felle reacties van de bewoners. “De houding van de omwonenden was niet correct. Toen het snoeien begon werd de politie ingeschakeld en geschreeuwd: ‘Wie denk je wel niet dat je bent?’ en dat soort teksten. Ik snap dat de bewoners inspraak willen, maar zo eenvoudig werkt dat niet. Wij moeten nu een ontwikkeling voor het gebied gaan bedenken. De buurt mag uiteraard meedenken, maar daar is het nu veel te vroeg voor. Als wij verkennend onderzoek hebben gedaan en onze plannen vorm krijgen zullen wij de buurt zeker informeren.”
Regels kloppen niet
“Iets als gbs aankondigen is heel leuk, maar daar moet je ook iets aan verbinden,” legt bewoner Hindriks, bedrijfsjurist bij ProRail, uit. “Door het bestemmingsplan te wijzigen bijvoorbeeld. Maar dat is niet gebeurd en nu gaan ze hier de boel kappen op het laatste puzzelstukje van het hoveniersgebied in het Minstroomgebied. Wij willen weten: waar staat de gemeente in deze? Want ze benoemen het als het enige gbs, maar welke inhoud geef je eraan? De enige inhoud die eraan is gekoppeld is dat er in de monumentenverordening staat dat je geen bouwwerken mag slopen, maar een gebied is natuurlijk geen bouwwerk, dus een gbs-status biedt geen extra bescherming. Het helemaal leeghalen wat hier nu is gebeurd mag kennelijk wettelijk gezien, ondanks dat dit is aangeduid als een hoogwaardig cultureel gebied.”
De gemeente reageert op de ontstane ophef bij monde van woordvoerder Mara Hoogveld als volgt: “Je moet het zo zien: een nieuwe grondeigenaar heeft zijn eigen terrein gesnoeid. Het gbs betekent dan ook uitdrukkelijk: geen stilstand in de stad. Wel moeten nieuwe ontwikkelingen passen binnen het aangezicht van de stad, en daar zal dan ook aan getoetst worden op het moment dat de plannen beoordeeld worden. Continuïteit wordt nagestreefd en er vinden geen rigoureuze transformaties plaats. Áls er een aanvraag wordt gedaan om de bestemming te wijzigen, áls de eigenaar plannen heeft die niet binnen het huidige bestemmingsplan passen, wordt de aanvraag aan de criteria van gbs getoetst. Als er concrete plannen zijn voor de herontwikkeling van het gebied, worden de omwonenden daar natuurlijk over geïnformeerd.”
“In Nederland is er blijkbaar een wet dat je tussen 15 maart en 15 september geen bomen mag kappen/snoeien,” heeft bewoner Marc Brouwer uitgezocht. “Dus ook om die reden vraag ik mij af: hoe kan je hier nou zo rigoureus zitten snoeien? Van de ene op de andere dag wordt dit beschermde stadsgezicht drastisch aangetast. Dat kan niet voor mijn gevoel. Zelfs de ratten zijn in de war. Die lopen nu aan deze kant van het water in plaats van de andere kant. Helaas.”
27 Reacties
ReagerenIk begrijp de reacties enerzijds uit de omgeving, maar als dit gebied niet af en toe rigoureus wordt aangepakt zal alles veranderen in een dode boel. Snoeien is bloeien, uiteindelijk zal deze actie de komende jaren voor een verrijking zorgen van dit gebied. Daarnaast is het gewoon een particulier eigendom, anderen hebben daar niets over te zeggen. Tip probeer met het initiatievenfonds en crowdfunding eigenaar van deze grond te worden en maak er een parkje van met zelf beheer.
Erg lullig voor de bewoners, maar zij zijn geen eigenaar van de grond, dus ………….
Probeer inderdaad met zijn alleen het stukje grond te bemachtigen, hele goeie tip van NV.
Mmm. Als de grond interessant is voor ontwikkelaars, zal de m2-prijs dat wel niet meer zijn voor particulieren om ‘t ‘voor erbij’ te kopen.
Er gaan gewoon weer huizen gebouwd worden, vandaar dat het stuk grond gekocht is door een vastgoedbedrijf dat landmetingen gaat doen, waarvoor men dus ook aan het kappen was. Kennelijk heeft men zelfs haast.
Belachelijk dat een gemeente zo laks omgaat met een cultuurhistorisch en landschappelijk bijzonder stukje Utrecht, dat een baken van rust is in de stad. Hoezo toch altijd de begrippen vooruitgang en “stilstand is achteruitgang” gebruiken? Hoezo eigenlijk? Kennelijk is vooruitgang: de wereld om zeep helpen zodat 1% van de wereldburgers erg rijk wordt en de rest van de bevolking kan stikken. Helaas is het een verloren zaak, aangezien de gemeente op de hand van projectontwikkelaars is, altijd.
Van deze gemeente moet je het echt niet hebben. Het zgn experiment basisinkomen is geen basiskomen, dat is gewoon bijstand zonder tegenprestatie. Dit laat men vanuit overheidswege expres mislukken, omdat men macht verliest mocht blijken wanneer een basisinkomen beter werkt. Dan zijn overheid en bedrijfsleven de controle over de burgers kwijt. Dat een basisinkomen goedkoper is voor een overheid, het echte basisinkomen, daar hoor je niemand over.
Met crowdfunding kan veel Pim, nu is het voor de bewoners nogal gratuit om te roepen over grond die niet in hun of in gemeenschappelijk bezit is. De communicatie had natuurlijk veel beter gekund maar de bewoners doen net alsof er een bulldozer doorheen gehaald is terwijl er gesnoeid is.
@Jeroen: Tuurlijk. En er moet ook gesnoeid worden. Maar je hebt snoeien en snoeien. Je kunt ook snoeien op een zo rigoureuze manier dat de begroeiïng niet afsterft maar wel de hele ecologie verstoord wordt. En kennelijk is dat hier gebeurd. Het rare is dat dat bij een gbs dus kennelijk geen probleem is. Er is hier dus een eigenaar/ontwikkelaar die zoals zo vaak bij dit soort zaken, weer een manier gevonden heeft om met maatschappelijke belangen zijn achterwerk af te vegen.
GEVELSTEEN VASTGOED is dat niet gewoon BOUWBEDRIJF DE REIGER gevestigd aan de Nachtegaalstraat te Utrecht. Zoals ze zichzelf op hun website noemen “drie ambitieuze jongens met verschillende bouwgerelateerde achtergronden”. Nee, deze jochies zullen niet snoeien omdat ze daarna de natuur weer een kans willen geven. Hun plannen zijn natuurlijk dat er iets gebouwd en verkocht moet worden. Dit zijn nou het type bedrijven die weinig op hebben met sociaal-maatschappelijk verantwoord ondernemen en waarbij je terecht kunt voor een “zorgeloze totaalverbouwing” van een uniek stukje Utrecht. Zonde! Hopelijk wijst de Gemeente en hun onderaannemers hun op hun verantwoordelijkheden.
Coen Visser en zijn vastgoedmaatjes verplicht opnieuw de kindertekenfilm “FernGully” bekijken!
Beste bewoners,
Hebben jullie dit wel voldoende uitgezocht alvorens de publiciteit te zoeken? Ik betwijfel dat. Het is namelijk bijzonder eenvoudig om op een doorsnee manier de status van een gebied te achterhalen.
De gemeentelijk website over beschermd stadsgezicht verwijst naar de site van de rijksdienst Cultureel erfgoed. Ik maak het jullie gemakkelijk:
http://cultureelerfgoed.nl/dossiers/stads-en-dorpsgezichten/kaartinformatie
Daar zie je dan dat (een deel van) Utrecht Oost beschermd gebied is. Vervelend is dat als je doorklikt op begrenzing, er een blanco document wordt geopend. Wel beschermd, maar niet goed vastgelegd.
De ambtenaren van de gemeente blijken, zoals gebruikelijk, niet voldoende op de hoogte van de status van het gebied en meneer Visser ook niet. Dat krijg je als alleen het resultaat centraal staat en de kwaliteit van het proces daar naar toe ondermaats is.
De gemeente heeft het een en ander uit te leggen. Laten we daarvoor net doen alsof DUIC een raadszetel inneemt.
Het virtuele raadslid DUIC wenst van het college van B&W antwoord op de volgende vragen:
* Is het college bekend met het besluit tot instelling van het beschermd stadsgezicht ´Utrecht Oost´;
* Is het college bekend met het feit dat recent de nieuwe eigenaar van een stuk grond, gelegen aan de Minstroom en toegankelijk via de Abstederdijk, in gebruik als ´stadsnatuur´ op enkele bomen na heeft gerooid?
* Is het het college bekend dat in het verleden voor voornoemd terrein verzoeken tot bebouwing van het terrein zijn gedaan, welke verzoeken tot op heden niet zijn gehonoreerd?
* Is het college bekend met de ambtelijke contacten van de nieuwe eigenaar met de gemeente?
* Kan het college opheldering verstrekken of bij of als gevolg van die contacten is getoetst of het onderhavige terrein deel uitmaakt van het beschermd stadsgezicht Utrecht Oost?
* Is het college bekend met het feit dat de begrenzing van voornoemd beschermd stadsgezicht niet in de bestanden van cultureelerfgoed.nl is opgenomen?
* Realiseert het college zich dat als daarvan burgers niet in staat zijn om zich deskundig te oriënteren?
* Realiseert het college zich dat het onderhavige virtuele raadslid DUIC als gevolg van deze gebreken voor haar informatie afhankelijk is van woordvoering door communicatie adviseurs van de gemeente?
Nodigt het college, door directe beantwoording van deze vragen, uit tot duidelijkheid, eenduidigheid en helderheid inzake deze kwestie,
en gaat over tot de orde van de dag.
@tja, blijkbaar ben je niet goed op de hoogte. Ken je de historie van de kwekerij aan de Minstroom wel? Kijk maar eens op onderstaande link uit het archief. Dit is hoe de kunstroof ee vroeger bij lag, nou niet bepaald een mooi stukje historisch Utrecht. Wanneer je zoveel waarde aan het stukje grond hecht, had je misschien in de afgelopen tien jaar ook wat vaker de snoeischaar moeten pakken. Het perceel ligt er al jaren overwoekerd bij, desalniettemin hoop ik dat er mooie (en groene) invulling komt voor dit stukje Utrecht.
http://www.hetutrechtsarchief.nl/collectie/beeldmateriaal/fotografische_documenten/1970-1980/75900
Is dit nu zo’n voorbeeld waarbij de gemeente straks zoiets zal zeggen als ‘achteraf gezien verdient het geen schoonheidsprijs, jammer dat het gebeurd is’?
Het zoveelste voorbeeld…
Jammer dat het financieele belang wederom boven het burgelijk belang gaat zie de totale ommezwaai binnenstad /catharijnesingel afschuwelijke stadsverandering de jaren 70 hadden ze over moeten slaan,
Dan was Utrecht nog een echte stad
Geweest.
Mag ik iedereen wijzen op t feit dat t huis waar jullie in wonen ook ooit eens “groen” was….. Oh en ik vind dat ze best mooie dingen maken als ik op de website kijk :))
De Reiger heeft mij altijd verbaasd om hun innovatieve en glansrijke projecten. Advies aan de buurtbewoners, geef deze jonge ambitieuze ondernemers een kans! Ze hebben echt super leuke ideeën en ik ben er van overtuigd dat ze hier nog mooier stukje Utrecht van maken!
Wouter
Zie het hakken van de bomen bij de Cremerstraat.
Zie het alvast aanvragen van kapvergunningen voor het Paardeveld.
Allemaal van die ambitieuze partijen die er bij zijn betrokken…
Nog een leuke: http://brugutrecht.nl/nieuws/historische-bomen-weg-1.4938366
Waarom stem ik eigenlijk nog steeds GroenLinks…
@WouterY: is coen visser een vriendje van je? Of zit je in hun PR team? Ik houd hier niet van. Bouwbedrijf De Reiger, hoe innovatief ook, komt in mijn bouwplannen niet meer voor. Hopelijk volgen er velen.
Beste anoniempje,
Nee, ben geen vriend van Coen en/of de Reiger. Ben maar een simpele accountant die toevallig een paar mooie projecten van de Reiger heeft gezien en enthousiast is geworden. Mag dat? Sorry!
Wouter
Ps) ik ben ook niet zijn accountant mocht je dat denken, al zou ik dat wel willen….(eerlijk is eerlijk!)
Dat het wel even gezegd is dat we hier met de bedrijfsjurist van ProRail te maken hebben.. Hij spreekt vast vanuit zijn expertise met historische stadsgebieden in Utrecht. Ik denk dat hij zich beter druk kan maken om andere dingen, want volgens mij loopt het bij ProRail ook nog niet als een trein.. *kuch****
Ik zou er best een appartementje willen hebben op die plek 🙂
@ De postduif,
Het is maar net welke moment opname uit de geschiedenis je laat zien he. 1973, kassen, duidelijk een gebied in verval.
Als er al veel eerder foto’s waren geweest, waren er hele mooie plekken te zien geweest
Het gebied rondom de Minstroom is echter al heel wat langer een gebied waar van alles gebloeid en gegroeid heeft, boomgaarden zonder kassen o.a.. Daarnaast, waarom mag een stadgezicht dat de laatste veertig jaar zo gegroeid is zoals het gegroeid is niet zo blijven zoals het nu is? Is veertig jaar geen historie? Kennelijk wordt het Minstroom gebied zoals het nu is mooi bevonden door de omgeving. De moeite van het bewaren waard dus kennelijk.
@ Vincent, natuurlijk was alle bebouwing ooit groen, echter wil dat niet zeggen dat je al het groen wat nog over is tussen de bebouwing maar vol moet plempen. Mensen moeten ergens wonen, maar mensen hebben ook groen nodig. Daarnaast hebben deze vastgoedjongens/ bouwjongens, noem mij eens het eerste frisse type uit deze sectoren, geen nobele intenties hoor. Dit gebied van Utrecht-Oost hoort tot de duurste van het land, het gaat gewoon om keihard cashen, niet om te voorzien in een behoefte.
Het was een kolere zooi. Een verwilderd struikgewas. Meer niet.
Laten ze er maar een 10 hoog appartementencomplex van maken.
Dat lijkt me beter passen in je achtertuin of op de plek waar je huis nu staat. Laat open ruimtes eens met rust.
Extra informatie
Graag willen we benadrukken dat wij het van belang vinden om aandacht te vragen voor het feit dat de ecologische waarde onvoldoende beschermd wordt met de status van ‘gemeentelijk beschermd stadgezicht’. We hebben dan ook geen rancune tegen de nieuwe eigenaar. De projectontwikkelaar heeft zich gehouden aan de geldende regels. Wij hopen dan ook hij het perceel waarop de oude boomgaard gelegen is gaat gebruiken wat recht doet aan de ecologische en historische waarde van dit unieke stukje oude hoveniersgebied midden in Utrecht. Graag denken we bij de invulling hiervan met de nieuwe eigenaren mee.
Hieronder de context als achtergrond info over de beschermde status in het kort:
· Bij besluit van 23 april 2013 is door B&W het Minstroomgebied aangewezen als ‘gemeentelijk beschermd stadsgezicht’, zoals bedoeld in artikel 12 lid 1 Monumentenverordening.
· Dit is het eerste en enige gemeentelijke beschermde stadsgezicht van Utrecht. Tevens het enige overgebleven stukje hoveniersgebied in de stad Utrecht.
· Bij het aanwijzingsbesluit werd geoordeeld dat dit nieuwe instrument de mogelijkheid biedt om de ‘werking van dit tot nu toe niet eerder toegepaste instrument te verkennen’ (pilot).
· Argumenten voor aanwijzing ‘Vanwege de cultuurhistorische waardevolle structuur van het oude hoveniersgebied en de architectuurhistorische waarden van het gebied’.
· Gemeentelijke beschermde stadgebieden worden obv de Monumentenverordening beschermd. Dit in tegenstelling tot de Rijksmonumenten die obv de Monumentenwet worden beschermd.
· Artikel 14 van de Monumentenverordening stelt dat de gemeente de bescherming van het beschermd stadsgezicht in het bestemmingsplan opneemt.
· Bij het aanwijzingsbesluit oordeelde B&W echter dat het bestemmingsplan niet aangepast hoeft te worden omdat het huidige bestemmingsplan voldoende bescherming beidt.
· De bescherming die nu geboden wordt is, naast de archeologische bescherming, de verbodsbepaling dat het verboden is een bouwwerk af te breken zonder een vergunning (artikel 15 Monumentenverordening). Groen is echter geen bouwwerk waardoor de unieke boomgaard met de status van beschermd stadsgezicht helemaal geen extra bescherming geniet.
Conclusie: De ecologische waarde van het gebied wordt met deze status niet beschermd. Nu zien we de gevolgen. Dit hiaat is destijds ook genoemd in het artikel van DUIC van 24 april 2013 waarin verslag werd gedaan over de benoemding van het gebied tot beschermd stadsgezicht.
Met de aanwijzing van het gemeentelijk beschermd stadsgezicht zonder daarvoor beschermende maatregelen in het bestemmingsplan vast te stellen handelt B&W niet adequaat. Het nalaten van het treffen van ecologische beschermingsmaatregelen is ook moeilijk te rijmen met alle inzet die de gemeente momenteel verricht t.a.v. de reductie van fijn stof (o.a. milieuzone binnenstad, de subsidiering van elektrische scooters voor thuisbezorgingdiensten etc.). Het doel met de status van beschermd stadsgezicht is de historische waarde van het gebied te beschermen. Deze waarde is met name ecologisch. Met deze status wordt dit doel echter helemaal niet beschermd. Dit tot grote teleurstelling van de jarenlange inzet van de bewoners om van dit gebied beschermd stadsgezicht te maken.
Dit was inderdaad een stukje groen waar niks gebeurde, geen beheer. Dat is godvergeten zeldzaam in Nederland. En dat zal gemaakt hebben dat die ijsvogels er zijn gaan zitten. Prachtige beesten, ik weet nog hoe ze over de Minsten vlogen. Nee, gelukkig komen er nog wat lelijke hutten voor rijke homo sapiens, want daar hadden we echt te weinig van
Bovendien stond oorspronkelijk dit driehoekje in het bestemmingsplan aangeduid als groenbestemming. Een buurtbewoner vertelde me dat het gek genoeg verandert was, en hij ging er naar kijken. Er lijkt me gerede twijfel, gezien de enorme winst die men hier gaat maken, dat hier of ambtenaren of politici zijn omgekocht. Kees van Oosten zou dan zeggen “het zijn wittenboorden criminelen”, maar daar wordt je voor veroordeelt, ook al blijkt er later dat er “fouten” zijn gemaakt. Fouten die sommige mensen miljoenen oplevert…Ook dit lijkt me weer een typisch gevalletje verdacht
En als je vindt dat iets klopt omdat “het gaat volgens de regels”, dan zit je fout..Dat slaat immers nergens op als regels falen! Het is je ethische plicht de regels altijd kritisch te blijven bekijken. Mensen zijn ooit afgevoerd en hun huizen leeggehaald volgens de regels.
Ontwikkelaars zetten wel vaker snel de kettingzaag in groen om vervolgens de autoriteiten voor voldongen feiten te plaatsen. Bovendien hebben ze meteen de bewijzen vernietigd van zeldzame populaties. Heel slim. Hopelijk is het wel door buurtbewoners gedocumenteerd en kunnen we ze aanklagen. Ik betwijfel dus of er echt volgens flora en faunawet gehandeld is. Dat zeggen ze wel, maar de autoverkoper zei ook dat mijn auto van een oude vrouwtje was.
Als laatste over de opmerking over groenlinks stemmen. Als je dit kappen onzin vindt, zou ik juist wel groenlinks stemmen. Er is geen groenlinks raadslid die hier achterstaat. En als de regels moeten worden aangepast om ook ecologie te beschermen binnen het bsg, zijn daar nu zeker raadsleden mee bezig. Bij veel andere partijen hoef je dit niet te verwachten. Neem leefbaar die bijna al het groen in de stad wilde laten volbouwen om hun plannetjes te bekostigen…kritiek om het ambtelijk apparaat is mogelijk terecht, vooral gezien dit soort schijnbaar spontane bestemmingsplanwijzigingen (mogelijk met fraude).