Veel Utrechters zullen hem wel kennen: de enthousiaste en strenge atletiektrainer Juul Acton. Hij is de ontdekker en vroegere trainer van Dafne Schippers en N´Ketia Seedo. Al 23 jaar is Acton trainer in Utrecht en sinds 2003 bij atletiekvereniging U–Track op Maarschalkerweerd. De hele week, van ‘s ochtends vroeg tot ‘s avonds laat, is hij met atletiek bezig. Alleen op zaterdagmiddag gaat hij een paar uur naar de kerk en zit hij daarna tot diep in de avond te Netflixen. Hoewel hij nooit prof is geweest, zit het sprinten wel in hem.

“Toen ik klein was racete ik met mijn vrienden naar de dichtstbijzijnde lantaarnpaal. Ik was altijd de snelste!”, met een glimlach vertelt Acton over zijn vroegere jaren, zittend op een klein bankje naast de atletiekbaan van U-Track.

“Toen ik voor het eerst in Nederland kwam ging ik met een vriend hardlopen naar de Maarsseveense plassen. Die lange afstand was niks voor mij, ik was zo verschrikkelijk moe. Pas toen ik tegen mijn broer ging sprinten merkte ik dat ik snel was. Ik heb hem er helemaal uitgelopen!” Lachend vertelt hij dat zijn hele familie eigenlijk meer van ‘dat klotevoetbal’ was. “Ik deelde deze passie voor voetbal helemaal niet. Het sprinten heeft altijd in mij gezeten, maar ik heb er op jonge leeftijd helaas niets mee gedaan.”

‘Ik kan heel brutaal zijn’

Pas vanaf zijn vijftigste is hij echt begonnen met wedstrijden. “Ik ben nu 66 jaar oud en ben in mijn klasse de een na snelste van Nederland op de honderd meter.” Zaterdag 21 september liep hij op de baan van U-Track nog een wedstrijd tegen allemaal jongere atleten en liet hen zijn hielen zien. Trots haalt hij zijn telefoon tevoorschijn en speelt een video af. “Het lijkt niet snel, maar dat was het wel. Ik heb een nieuwe beste tijd van dit seizoen gelopen: 13.59 op de 100m. 00.17 sneller dan een half jaar geleden. Helaas is het seizoen over een paar weken alweer afgelopen. Ik heb het gevoel dat ik net begin te pieken”, vertelt Acton terwijl hij zijn benen strekt.

(tekst gaat verder onder foto)

“Kijk die mannen die daar rijden. Eentje komt met zijn dochter uit Joure in Friesland en een komt uit Amsterdam. Allebei komen ze met hun kinderen speciaal voor mijn trainingen, twee keer in de week”, vertelt Acton. Zijn passie voor trainen is ontstaan door zijn dochter. Zij begon 25 jaar geleden bij de Utrechtse atletiekvereniging Hellas. “Ik zag de trainers trainingen geven en het interesseerde mij enorm, dus heb ik na een tijdje gevraagd of ik ook trainer mocht worden.”

Hij had in zijn jeugd geen atletiek gehad op school en op 35-jarige leeftijd wist hij helemaal niets van de sport. “De trainers zeiden tegen mij ‘je mag hulptrainer worden, maar meer zal het voorlopig niet worden’. Uiteindelijk bleek er een tekort aan trainers te zijn en hebben ze mij een cursus laten volgen.”

U-Track

Acton vermaakte zich uitstekend met het geven van trainingen en de kinderen die hij trainde ontwikkelden zich snel. De fanatieke trainer wilde zelf ook dieper en verder de atletiekwereld in. “Uiteindelijk heb ik mijn diploma voor atletiektrainer gehaald. Ik mocht daarna tot aan de b-junioren trainingen geven”, vertelt Acton. Voor dit diploma heeft hij veel moeten leren over onder andere kogelstoten, discuswerpen en polsstokhoogspringen. Naast zijn specialiteit, de sprint, kwamen er nu ook allemaal andere sporten binnen de atletiek bij. “Binnen de atletiek kan ik eigenlijk alles, maar ik focus mij vooral op het loopwerk.”

Hij begon als trainer bij atletiekvereniging Hellas, maar maakte vijftien jaar geleden de overstap naar Hermes. In 2003 – 2004 fuseerden de verenigingen Hermes en Vitesse en werden samen U-Track. Daar traint hij tot op de dag van vandaag. Van maandag tot en met vrijdag geeft hij overdag atletiekles aan jongeren op alle middelbare scholen in Utrecht en ‘s avonds komen de leden van de club. “Ik ben elke dag met atletiek bezig. Mijn weekend begint pas nadat ik op zaterdagochtend mijn pupillen heb geholpen met hun krachttraining. De vrije zaterdagmiddag spendeer ik vooral in de kerk. Als ik om zeven uur ´s avonds weer thuis ben, ga ik lekker Netflix kijken.”

Supertalent

Ondertussen lopen de eerste sporters al een paar rondjes om de baan. Supertalent N’Ketia Seedo is er ook. Ze is de snelste B-junior ter wereld op de indoorbanen en liep op de NK Indoor dit jaar naar brons. Dafne Schippers bleef haar maar 0.09 seconden voor. Seedo deed niet mee aan de WK in Doha dat op 27 september van start ging en traint daarom nu voor even met haar Utrechtse trainer Acton.

Sinds kort woont en traint zij namelijk in het Olympisch Trainingscentrum voor de Atletiek in Papendal. “Ze is zo waanzinnig snel, ze had zichzelf makkelijk kunnen kwalificeren voor de WK. Veel van de senioren in Doha lopen minder hard dan zij, maar haar trainers en moeder willen haar even laten rusten”, vertelt Acton die haar ontdekte en van haar zesde tot zestiende jaar onder zijn hoede had. Iedere week zaten zij samen in zijn auto, heen en weer naar de training.

Persoonlijke band

Acton kijkt naar de klok. “Het is bijna vijf uur, de training gaat zo beginnen. Kom, we lopen naar de groep.” Na een paar grapjes en dolletjes zijn de meeste jonge atleten klaar om te beginnen. Een meisje komt nog even naar Acton voor advies, ze heeft een kleine blessure. De trainer neemt uitgebreid zijn tijd voor de pupil. Hij heeft een persoonlijke band met al zijn atleten. Daarom was het voor hem lastig om Seedo na al die jaren naar Papendal te laten gaan. “Vanbinnen weet ik dat toptalenten verder moeten, maar in mijn hart doet het zoveel pijn. De verhuizing naar Papendal zag ik al lang aankomen. Het is een hele stap voor een jonge sporter. Ze moest haar groep in Utrecht achterlaten.” Het gaat Acton aan het hart.

‘Ik weet dat toptalenten verder moeten, maar in mijn hart doet het zoveel pijn’

Seedo is de volgende topper in wording op de Utrechtse banen, na meervoudig wereldkampioene Dafne Schippers. Acton vindt het ook bijzonder dat er in Utrecht zulke goede sporters worden geboren. “En het zijn niet alleen Seedo en Schippers zelf hoor”, zegt hij, terwijl hij een aantal hordes op de baan plaatst. “Ik denk dat het vooral aan de opvoeding ligt. Als ouders niet thuis zijn dan doet het kind wat hij of zij wilt. Ik moet vaak als trainer de ouders van talenten stimuleren.”

Acton ontdekte Seedo al toen ze nog in de crèche zat. Dafne Schippers liep hij tegen het lijf tijdens een training bij atletiekvereniging Hellas. De atletiektrainer heeft een neus voor talent en scout nieuwe pupillen op een bijzondere manier. “Ik kom op zoveel scholen en zie daar tijdens mijn lessen zoveel kinderen rennen en spelen. Als een kind opvalt dan vraag ik aan haar of aan hem ‘wat doe je voor sport?’ Als het kind verder niets doet dan probeer ik ze te overtuigen om bij mij te komen trainen.” Als het kind dan nog twijfelt, dan gaat Acton naar de ouders. “Ik kan heel brutaal zijn. Gisteren heb ik nog met een moeder van een kind gesproken. Dat is nou eenmaal een scoutingmethode van mij.”

Mentaliteit

Een kind moet het sporten op topniveau volgens hem ook mentaal aan kunnen. Drie, vier, vijf keer trainen per week kan lastig zijn als je puber bent. Verschillende factoren moeten dus op zijn plek vallen zodat een kind door blijft zetten. Acton wijst naar de horde op de baan. Hij is van plan om een paar atleten over de hindernis te laten springen. Sommige sporters vinden het hordelopen nog lastig en een beetje griezelig. “Deze jongeren moeten hun angsten overwinnen. Je moet je angsten tegemoet komen en in de ogen kijken.”

‘Met zijn allen grijpen naar de hemel!’

Terwijl de laatste meiden over een horde springen, vertelt Acton dat hij een bijzondere eigen trainingsmethodiek heeft. “Ik heb een hele alternatieve training ontwikkeld. De spieren staan centraal. Explosiviteit is heel belangrijk tijdens een sprint en komt vooral uit je kuiten en je voorvoeten. Maar het allerbelangrijkste zijn je rompspieren”, de atletiektrainer wijst naar zijn buik en rug. “Ik probeer bepaalde technieken zwaarder te maken dan ze eigenlijk zijn. Bijvoorbeeld met extra gewicht of sprintjes trekken met benen onder water.”

De jonge sporters wachten inmiddels geduldig op hun trainer. Hij instrueert iedereen om op een lijn te gaan staan. De atleten weten eigenlijk al over welke oefening Acton het heeft. Met zijn allen lopen zij met hun armen gestrekt over de baan. Hij roept over de baan: “Met zijn allen grijpen naar de hemel!” En hij doet zelf vrolijk mee.