DUIC brengt naast elke dag online het laatste nieuws ook achtergronden in de papieren krant. Hieronder kunt u een van de verhalen lezen die de afgelopen week in de krant is verschenen. Wilt u de hele krant nog eens in zijn geheel nalezen? Kijk dan onderaan dit bericht.

De universele mens; de Leonardo Da Vinci die geïnteresseerd is in zowel kunst, cultuur en wetenschap, zich graag verder ontwikkelt en verder kijkt dan zijn neus lang is. deBeschaving is hét festival voor nieuwsgierige mensen. Op de line-up staan – naast Jett Rebel, Dotan en De Likt – ook heel veel theatermakers en wetenschappers. Een hoogtepunt dit jaar is het sociaalwetenschappelijke experiment waarbij bezoekers hun smartphone af laten plakken en zo offline het festival kunnen ervaren.

Wie de Botanische Tuinen weleens vanbinnen heeft gezien, zal zich misschien afvragen waar je in hemelsnaam 7.000 festivalbezoekers kwijt kunt. Dat gaat prima, vertelt Bow Evers. Hij loopt met verende pas door de tuinen en wijst her en der perkjes en veldjes aan. “Straks staat het hier vol met tenten, foodtrucks, performers en bezoekers. De tuinmannen worden er vaak wel even zenuwachtig van. Maar het gaat altijd goed. Zo’n omgeving dwingt respect af. Het is magisch hier.”

De afgelopen twee edities hadden jullie pech met het WK en de Tour. Hoe zijn de verwachtingen voor dit jaar?

“Drie jaar geleden waren we nog uitverkocht, toen was er een jaar dat het WK-voetbal roet in het eten gooide en daarna kwam de Tour naar Utrecht, waardoor we deBeschaving in het weekend van Down the Rabbit Hole moesten organiseren. Dit jaar lijkt onze datum niet gestoord door whatever. Als de weergoden een beetje meezitten lijkt het een prachtige dag te worden. We proberen onszelf ieder jaar opnieuw uit te vinden. De vaste waarden zijn een aantal muziekpodia en de wetenschapstent. De grote namen hebben we, daar komt een deel van het publiek op af, dat is gecoverd. Je hebt altijd mensen die een poster zien met Dotan erop en denken: ja, daar ga ik naartoe. Die bezoekers ontvangen we ook graag. Daarnaast spelen we met de ruimte die er is en willen we de nieuwsgierigheid prikkelen. We zitten bijna op onze maximale capaciteit, we tikken er steeds bijna tegenaan. Maar we willen eigenlijk dat het festival een intiem karakter houdt. Ik heb liever dat we uitverkopen op een capaciteit dat we break even draaien en iedereen gelukkig is, dan dat we het helemaal volstouwen.”

“We proberen onszelf ieder jaar opnieuw uit te vinden”

Het paradepaardje dit jaar is het Go Offline Experiment. Wat gaat er gebeuren?

“Vorig jaar zag ik dat de bestverkochte app in de App Store er een is die je helpt om van je telefoon af te blijven. Dat zette me enorm aan het denken: goh, mensen zijn dus bereid daar geld aan uit te geven. Het is een heel actueel thema waar nog niet genoeg onderzoek naar is gedaan. Het leek me goed om het te gaan bevragen. Sociale onderzoekers van de universiteit leiden het onderzoek. Bij de ingang krijg je de vraag of je je telefoon af wil laten plakken. Je mag nog even een afscheidsselfie maken om je vrienden te laten weten wat er gaat gebeuren, dan gaat hij op de vliegtuigstand en wordt hij afgeplakt. Vervolgens doen de onderzoekers een voormeting, ze stellen wat vragen over het gebruik van je mobiele telefoon en sociale media. Dan krijg je een starttijd. We vragen mensen het minimaal drie uur vol te houden. In die tijd heb je toegang tot de offline area – dat is een exclusief extra gebied op het festivalterrein waar we techniek vervangen door menselijk handelen. We stellen op speelse wijze vragen door middel van installaties en theater. En ook de rest van het festival beleef je waarschijnlijk anders. Je moet uitvinden hoe je je vrienden terugvindt zonder telefoon. Er komt een meeting point, waar je briefjes kunt ophangen voor je vrienden, zoals ze vroeger op grote festivals hadden. Je zal wat minder vaak je telefoon in de lucht houden om een band te filmen. Misschien ook wel relaxed voor de omstanders.

“Je maakt nog een afscheidsselfie en dan ben je offline op het festival”

“De dichter Nico Dijkshoorn, die ook op deBeschaving komt spreken, twitterde laatst: ‘Mensen die filmen met mobiel tijdens een concert, gaan die thuis terug zitten kijken wat ze niet zagen omdat ze filmden?’. Dan denk ik: spot on, wij snappen elkaar nu al. Dijkshoorn krijgt een ereplaats op deBeschaving, wat mij betreft. Hij staat om 15.25 uur op het podium. Als je klaar bent met het experiment, ga je naar de wetenschapstent. Daar laat je je sticker verwijderen en wordt er een eindtijd en een nameting genoteerd. Vervolgens gaan onderzoekers op basis van die data onderzoeken wat het effect van offline gaan was op jouw geluksgevoel, maar ook wat het effect van het festival was. Of er voldoende afleiding was. Het is op een festival makkelijker om geen telefoon te gebruiken dan als je in een bushokje zit te wachten. De resultaten van deBeschaving worden straks gebruikt bij internationale publicaties en congressen over smartphone-verslaving. Het is wel echt een big thing.”

Wat denk je? Hoe erg is het gesteld met onze smartphone-verslavingen?

“Ik denk dat het interessant is om in het diepe te springen en jezelf eens te ondervragen. Dat is het leuke, dat gaan we hier doen. Eigenlijk op een soort less is more-niveau. Door dingen weg te halen, heb je uiteindelijk meer. Meer toevoegen, meer schreeuwen, meer posters, meer programma, meer vuur: het draagt niet altijd bij aan de essentie van een beleving. Een festival is natuurlijk een plek waar van alles gebeurt, en daarom is het de veiligste plek om even te kunnen detoxen.

“Ik zeg altijd tegen de wetenschapsprogrammeurs: het moet wel een beetje sexy zijn, je mag er best een beetje opgewonden van worden. Dat hebben ze heel goed begrepen. Er komen allemaal jonge onderzoekers die hun vakgebied op een TedX of De Wereld Draait Door-achtige manier weten te vertolken. Je kunt op dit festival eigenlijk komen zappen. Dan zie je daar weer even wat en dan kom je weer een theatermaker tegen. Ik zie het festival graag als een laboratorium. De bezoekers zijn zelf onderzoekers die dingen gaan ontdekken, maar zijn tegelijkertijd ook proefkonijnen. Ik vind dat echt belangrijk, dat je de keuze hebt om mee te doen aan onderzoek dat je zelf misschien ook aan het denken zet. We zijn geen Escape Festival – bier erin en weg van hier – maar juist een waarbij je na afloop op de fiets of tijdens de afterparty in TivoliVredenburg denkt: wat heb ik nou weer meegemaakt? Net als bij een theatervoorstelling mag het nog wel even bezinken. Ik hoop dat het festival inspireert.”

Jullie gaan veel samenwerkingen aan op het festival.

“We willen een podium bieden aan mensen die een radar hebben voor wat er speelt. We breiden onze voelsprieten uit, zodat we aan een nieuwe geïnspireerde golf ruimte geven op het festival. Voor bezoekers is dat ook leuk, zeker als je een beetje nieuwsgierig bent. Er valt genoeg te ontdekken. Stiekem is dat het leukste gedeelte van het festival. We werken bijvoorbeeld samen met het Café Theater Festival. Zij weten het best welke jonge theatermakers door gaan groeien naar wat komen gaat. Ze zetten theatermakers op het veld, tussen het publiek. Dat werkt heel goed. Nieuw dit jaar is de samenwerking met Giels Talentenjacht. Singer-songwriters uit zijn talentenjacht komen hier op het podium. Daarnaast werken we samen met The Village. Zij zetten hier een eigen Bedford truck neer en laten er bevriende gitaarbandjes spelen. Ook gaat 3voor12/Utrecht sessies opnemen. Zij gaven al invulling aan de wetenschapstent, maar krijgen nu een eigen area op het fort.”

Wat mogen we verder absoluut niet missen?

“Wat ik vooral echt leuk vind, zijn de makers die iets speciaal bedenken voor deze plek. We hebben creatieve geesten goed op onze radar. Het liefst noem ik dan Wentel. Dat is een kunstzinnig project van de vormgever Sonja Volmer. Ze laat je een spiegel boven je neus plaatsen. Zo zie je wat boven is ineens onder. In de bomen zijn op deBeschaving gekleurde stippen aangebracht, die volg je en zo loop je een route. Door het optische bedrog raakt je hele lichaam in de war. Zo bekijk je de plek waar je bent ineens op een andere manier. Het hier en nu heel intens ervaren: dat is misschien wel het thema. Maar wat ook leuk is, is dat bezoekers uitgenodigd worden om zelf parade-objecten te bouwen. Creatieve pakken, monsters en dingen die de lucht in gaan. En dan komt er een mobiel soundsystem en daarmee lopen we over het terrein om de boel een beetje op te schudden. Het is dus niet alleen maar serieuze, zware kost. Het is juist ook het feest van het leven en de inspiratie.”
deBeschaving staat op zaterdag 2 juli van 12.00 tot 23.00 uur in de Botanische Tuinen. Kijk voor kaarten en meer info op debeschaving.nl.

Tekst: Merel Blom
Foto’s: Robert Oosterbroek, Michael de Louw, Berry Kragten, Gijs van Beucken en Francoise Bolechowski.