Door: Marit Overbeek
(deel 1 is hier te lezen)

Verbinding, dat blijkt het toverwoord om onze gedroomde wandel- en fietsbrug naar Rotsoord te realiseren. Alle Utrechtse partijen die we het afgelopen half jaar spraken over ons bottom up-initiatief, zochten allemaal op hun eigen manier naar verbinding. Of dat nou contact met buurtbewoners is, aansluiting op de omliggende wijken, een band tussen ontwerpers en gebruikers, een snel en veilig overpad naar het groen of communicatie tussen ondernemers en overheden. Blijkbaar vervult de Rotsoordbrug veel van die verlangens.

Niet vreemd, want verbindingen zoeken is nu eenmaal een oerbehoefte van de mens, aldus Richèl Lubbers, de architect met wie mijn vriend en ik het bottom up-initiatief Rotsoordbrug opstartten. De brug is zijn idee, ontstaan vanuit de missie om meer groen in de versteende Rivierenwijk, de buurt waar wij alledrie wonen, te creëren.Onlangs bekeek hij in Google Maps de fietsroutes in Utrecht en specifiek die in het zuidwestelijk deel van de stad. Terwijl in de binnenstad en de wijken daarboven fietsers zowel van noord naar zuid als van oost naar west kunnen, is Rivierenwijk verstoken van oost-westschakels met de omliggende wijken.

Brug als olifantenpaadje

Op deze kaart oogt Rivierenwijk als een enclave: ingeklemd tussen een drukke autoroute (Rijnlaan) en het water (Vaartse Rijn). Deze bepalen dan ook de voornaamste fietsroutes in de wijk: noord-zuid. De omliggende wijken en de oostkant van het Centraal Station zijn alleen bereikbaar via oost-westverbindingen en die zijn er niet zoveel. Ja natuurlijk kun je omfietsen. Maar is het niet zo dat mensen zelf altijd olifantenpaadjes maken, als de snelste verbinding ontbreekt? vroeg Richèl zich af. En is onze wandel- en fietsbrug, die de kop van Rivierenwijk verbindt met Rotsoord en zo een fietsverbinding realiseert tussen Hoograven en Tolsteeg naar het Centraal Station, dan niet op te vatten als zo’n olifantenpaadje, maar dan over het water van de Vaartse Rijn?

Wensen in praktijk brengen

In ons verlangen naar beter contact met de omliggende wijken staan we niet alleen, blijkt uit de nieuwe vrienden die we maakten bij Rotslab. Rotslab is een creatieve ontmoetingsplek op Rotsoord, waar bewoners worden gestimuleerd samen te kijken naar hun omgeving en hoe ze daarin zelf veranderingen tot stand kunnen brengen. Initiatiefnemers Marijke Reuvers, Henk van Zeijts en Keimpe de Heer doen dit met workshops, educatieprogramma’s en buurtavonden. Eens per maand vertellen bewoners uit de wijken rondom Rotsoord daar over hun ideeën en gaan ze aan de slag om die in de praktijk te brengen.

Tijdens de eerste buurtavond die we bijwoonden, timmerden we met Rikkert Paauw, architect van Stortplaats van Dromen, een bankje voor mevrouw Blok. Deze oudere dame, die naast de watertoren woont, miste op Rotsoord een plek om even uit te rusten tijdens het wandelen. Rotslab organiseerde daarom een workshop, waarin we een romantisch bankje in elkaar zetten van afgedankte materialen en op de plek waar het zou komen te staan, heesters en struiken plantten met ecologisch hovenier Kees van de Laan. Zo deed ik voor het eerst in m’n leven aan ‘guerilla gardening’, want vergunningen waren er niet. De gewaarschuwde politie, die dacht dat we wilden inbreken in de naastgelegen oliebollenkraam, liet ons lachend doorwerken.

Brug bouwen met de buurt

Rotslab kende nog een organisatie die verbinding wil stimuleren: het Vrede van Utrecht-festival, waarmee Utrecht deze zomer de in 1713 gesloten vredesverdragen viert. Onderdeel van dit culturele evenement is het wijkenprogramma Vrede in de Buurt, dat tot doel heeft alle wijken met elkaar te verbinden. Rotslab zag kansen voor ‘onze’ Rotsoordbrug: als we nu tijdens het Midzomerweekend in juni samen met buurtbewoners een tijdelijke verbinding bouwen over de Vaartse Rijn, als start van de feestelijke optocht door de wijken Tolsteeg, Hoograven en Rivierenwijk?

Deze samenwerking met Rotslab geeft ons initiatief een enorme impuls: door een tijdelijke versie (Rotsoordbrug 1.0 genaamd) te bouwen, zullen veel meer buurtbewoners op de hoogte raken van ons plan en het bovendien gevisualiseerd zien, waardoor voor iedereen de brug beleefbaar wordt. We creëren nog meer draagvlak en media-aandacht en dagen daarmee de gemeente uit na te denken over de vergunning en financiële steun.

Crowd sourcing 

Hoe die brug er uitziet? Dat besluiten we samen met buurtbewoners. Samen met Rotslab organiseren we tot juni vier workshops waarin we onze buren uitnodigen na te denken over, mee te praten en te bouwen aan de tijdelijke verbinding. Bruikbare ideeën uit deze sessies nemen we mee in het ontwerp van de definitieve Rotsoordbrug, versie 2.0. ‘Real life crowdsourcing’ zeg maar.

Dat dit ontzettend veel kan opleveren, bleek tijdens de eerste sessie begin maart: vrijwel alle deelnemers uit Rivierenwijk deelden onze behoefte aan meer leuke plekken in de buurt en de wens over te steken naar Rotsoord. Daar staan immers een meubelfabriek (Pastoe), restaurant, poppodium, moestuinencomplex en kinderboerderij, ontmoetingsplekken die onze wijk ontbeert.

Dat de tijdelijke brug op allerlei manieren kan worden vormgegeven, was te zien aan de verbeeldingskracht van de deelnemers: grote schommels, een kanon waarmee je naar de overkant kan worden geschoten, een watertaxi met bijbehorende app of videoschermen met beelden van de wijken op de oevers. Tijdens de drie sessies die volgen (op 21 maart, 25 april en 1/2 juni) zal een definitief ontwerp opdoemen.

Ontwerpers en gebruikers

Op persoonlijk vlak levert de Rotsoordbrug voor mij veel bijzondere contacten op. Niet alleen heb ik veel buurtgenoten leren kennen, en zo mijn eigen wijk als het ware herontdekt, ook word ik benaderd door Utrechters uit andere stadsdelen die hard werken aan het verbeteren van hun omgeving. Zo ontstaan bruggetjes door heel Utrecht. Van Emilie Vlieger, die ijvert voor een aantrekkelijker Merwede, tot Marco Redeman uit Leidsche Rijn die als ex-ambtenaar de gemeente probeert te stimuleren samenwerkingen met bewonersinitiatieven aan te gaan en meer los te laten.

Ook zelf moeten we meer uit handen geven. Astrid Petersen van Vechtclub XL en crowdfundingorganisatie Voor de buurt maakten ons duidelijk dat we meer mensen moeten betrekken bij de realisatie van ons plan, want hoe groter je groep ambassadeurs, hoe breder de kringen waaruit (praktische en financiële) steun zal komen. Dus in plaats van dat we bij de gemeente aankloppen, vragen we aan alle partijen rondom Rotsoord of ze onze Rotsoordbrug zien zitten en willen steunen.

Voormalig Pastoe-directeur en Utrecht Manifest-initiator Harm Scheltens is de eerste supporter. Als zijn fabriek (hij is aandeelhouder en grondbezitter) rond 2015 is getransformeerd tot zijn gedroomde cultuurkerk, die ontwerpers en gebruikers dichterbij elkaar brengt, heeft hij baat bij een aantrekkelijk en gemakkelijk bereikbaar Rotsoord. Als het aan hem ligt, komt die Rotsoordbrug er. Zo breiden de bruggetjes tussen Rivierenwijk en de omgeving zich langzaam uit.

Marit Overbeek is eind/vakredacteur interieur & design bij vakblad ‘de Architect’. Deze blog verscheen eerder op de website van De Architect.

Meebouwen?

Woon je in Hoograven, Tolsteeg of Rivierenwijk en wil je meebouwen aan Rotsoordbrug 1.0? Meld je dan aan voor de 3 workshops die de komende maanden op Rotsoord plaatsvinden: 21 maart, 25 april van 19.30 tot 22 uur en op 1 en 2 juni van 10 tot 18 uur.

De voorbereidingen voor de bouw starten op de avonden van 19 en 20 juni en op 21 juni slaan we aan het bouwen van 8 tot 15.30 uur. Om 16 uur moet Rotsoordbrug 1.0 af zijn voor de feestelijke opening van het Wijkenweekend van de Vrede van Utrecht.

Reacties kun je mailen naar m.overbeek@sdu.nl of Twitteren naar @designmaatje. Alvast hartelijk bedankt!

Kijk ook op:
Facebook en  Rotslab