Bewoners van probleemwijken roepen lang niet zo luid om keiharde maatregelen tegen straatoverlast als politici soms beweren. En hoewel de media-aandacht steeds groter wordt, zijn de problemen niet verhevigd en voelen bewoners zich niet geterroriseerd. De Leidse criminologe Monique Koemans vergeleek de Nederlandse en Engelse aanpak van straatoverlast. Zij deed daarbij onder andere onderzoek naar wijken in Utrecht.

Koemans onderzocht elf probleemwijken in Utrecht, Amsterdam, Rotterdam en Den Haag en dan met name wijken die volgens politici en pers notoir ellendig zijn. Zij liet er 55 studenten observeren en deed interviews met buurtbewoners, agenten, winkeliers en sociaal werkers. In slechts drie van die wijken hadden bewoners echt last van hangjeugd. Conclusie: tussen het beeld en de werkelijke beleving van bewoners gaapt een wijde kloof. Uit het onderzoek naar de waan en werkelijkheid in de wijken blijkt dat veel politici en media elkaar in een houdgreep houden. Politici willen scoren met harde taal, om kiezers over de brug te krijgen. Media overdrijven om gezien en gelezen te worden. Beide reageren weer op elkaar en zo ontstaat een verontrustend beeld dat steeds minder te maken heeft met de feiten.

Overlast door antisociaal gedrag op straat lijkt de afgelopen twintig jaar een steeds omvangrijker en ingrijpender probleem te zijn geworden. Bovendien wordt straatoverlast vaak gekoppeld aan problemen met jonge (Marokkaanse) immigranten. Uit Koemans’ promotieonderzoek blijkt, dat in het politieke debat de bestaande regelgeving en de handhavingpraktijk als niet toereikend worden ervaren. Mede daarom worden nieuwe repressievere maatregelen ingevoerd, zoals de Wet maatregelen bestrijding voetbalvandalisme en ernstige overlast. De politiek beroept zich daarbij op de publieke vraag om actie en de groei van het overlastprobleem. Maar uit Koemans’ analyse van het publiek discours komt naar voren dat bewoners uit probleemwijken overlast als een minder nijpend probleem omschrijven dan politici doen voorkomen.