Omdat woningcorporatie Mitros, na de asbestbesmetting op Kanaleneiland afgelopen zomer, onderdeel werd van de gemeentelijke crisisorganisatie, is haar aanpak om de calamiteiten adequaat af te handelen op sommige terreinen minder effectief gebleken. Dat blijkt uit het vandaag door Mitros gepresenteerde rapport ‘Impact’ van het COT. Hoewel de interne crisisorganisatie naar omstandigheden goed werkte wisten vertegenwoordigers door de ontstane situatie niet goed meer wat ‘gebruikelijk’ was.

Intensieve inspanning Mitros
Tegelijk met de presentatie vandaag van het onderzoeksrapport van de commissie Jansen rond de asbestcrisis op Kanaleneiland, verscheen ook het rapport ‘Impact’ van het COT Instituut voor Veiliheids- en Crisismanagement. Het COT adviseerde na vele rampen en crises, waaronder de vuurwerkramp in Enschede, en onderzocht onder meer de strandrellen bij Hoek van Holland. Met het onderzoek, dat parallel liep met het onderzoek van de commissie Jansen, wil Mitros enerzijds verantwoording afleggen over haar eigen functioneren tijdens de asbestcalamiteit en er anderzijds lering uit trekken. Volgens het COT-rapport heeft Mitros zich na de melding van de asbestbesmetting intensief ingespannen om de calamiteit adequaat af te handelen. Deze aanpak was op sommige terreinen effectief en op andere terreinen minder. Dat kwam mede doordat Mitros onderdeel werd van de gemeentelijke crisisorganisatie en vertegenwoordigers van Mitros niet goed wisten wat ‘gebruikelijk’ was, wat de status van overleggen was en/of wie beslissingsbevoegd was. De interne crisisorganisatie werkte volgens het COT naar omstandigheden goed.

Inventarisaties goed, kwaliteitscontroles niet
Het COT concludeert, dat Mitros in de voorfase van de calamiteit ruime aandacht had voor de aanwezigheid van asbest. Zo zijn er verschillende asbestinventarisaties door gecertificeerde bureaus uitgevoerd en is de sanering gedaan door een gecertificeerd bedrijf. De kwaliteitscontroles op de sanering en de borging daarvan waren echter niet goed genoeg geregeld. Na het ontstaan van de asbestbesmetting zijn volgens het COT veel maatregelen uit voorzorg genomen en was  daarbij onvoldoende inzicht in de uitvoerbaarheid, de complexiteit en de impact van de genomen maatregelen. Mede door de uitstraling van de maatregelen, het afzetten van de hele wijk, de inzet ME, hulpverleners in gaspakken, de afzetting en ontruiming én de berichtgeving, werd de asbestbesmetting voor bewoners en de buitenwereld in de beeldvorming ‘ernstiger’ dan die in werkelijkheid bleek te zijn. Zo ontstond een onbalans tussen de uitstraling van de genomen maatregelen en de (gezondheids)risico’s. Overigens was, zo stelt het COT, de invloed van Mitros op het nemen van die maatregelen beperkt.

Bewoners niet centraal
Dat de publieks- en bewonerscommunicatie niet goed genoeg zijn verlopen komt volgens het COT  mede door de afstemming met andere partijen, wat communiceren per definitie lastiger maakt, en door de aansluiting met Mitros-medewerkers op de opvanglocaties. Ook was er nog veel onduidelijk en waren er begrijpelijkerwijs veel emoties. Daarover concludeerde de commissie Jansen in haar vandaag verschenen rapport dat er tijdens het verloop van de crisis onvoldoende aandacht is geweest voor zowel het perspectief als voor de zorgen en emoties van bewoners. De commissie Jansen concludeerde overigens ook, dat de asbestsanering zelf ondeugdelijk was en dat het asbestsaneringsbedrijf de werkzaamheden eerder had moeten stopzetten. Volgens het rapport moet de zelfregulering door de asbestbranche met marginaal toezicht door de overheid dan ook opnieuw beoordeeld worden.

Mitros betreurt impact
Voor Mitros is het belangrijk dat het COT-rapport met de feitenreconstructie en de analyses, conclusies en leerpunten er is. De calamiteit en de daarop volgende ontruiming hebben immers een enorme impact gehad. Directievoorzitter Henk Peter Kip: ‘Ik denk dat we nauwelijks een inschatting hebben kunnen maken van de enorme impact van al deze maatregelen op de bewoners van de Stanley- en Marco-Pololaan. Voor hen is het een vreselijke tijd geweest en wij betreuren dat enorm.’