Het wordt binnenkort misschien makkelijker om een woning te kopen in Utrecht. Tenminste, als het voorstel van de PvdA om de erfpacht te versoepelen wordt aangenomen. Raadslid Bart Beerlage verzoekt de gemeente te onderzoeken of de erfpacht ook in termijnen betaald kan worden. De koopdrempel wordt dan wellicht een stuk lager.  

In Utrecht wordt grond door de gemeente sinds 1974 ‘verkocht’ onder een eeuwig durende erfpacht regeling. Door de grond te verpachten en niet te verkopen behoudt de gemeente meer invloed op de bestemming van de locatie, zodat er bijvoorbeeld geen winkels gebouwd worden waar dat niet wenselijk is.

Beter voor starters

De erfpacht, oftewel de prijs van de grond, dient tot nu toe bij aankoop in één keer betaald te worden aan de gemeente. Hoewel deze regeling is ingesteld om de koper te beschermen tegen veranderende prijzen, is het bedrag wellicht een te grote drempel voor starters. Beerlage stelt voor de mogelijkheid te bieden dit bedrag in termijnen te betalen.

Met deze tussenvorm van koop en huur hoopt Beerlage de stagnerende woningmarkt in Utrecht weer aan de gang te krijgen. ‘’Ik hoop dat dit mensen helpt een start te maken op de woningmarkt. In Utrecht heb je veel mensen die bij een eerste baan niet aan een hypotheek kunnen komen. Je koopt het huis maar huurt de grond. Het wordt dan een stuk betaalbaarder.’’

Geen verrassing

Utrecht heeft in het verleden echter expliciet gekozen om de erfpacht in één keer af te laten kopen. Voor die tijd creëerde de regeling financiële onzekerheid, omdat de gemeente de kans had om de jaarlijkse prijs (het zogenaamde canon) elke tien jaar te veranderen. Werkt deze versoepeling niet dezelfde problemen in de hand?

‘’Dat is waarom afspraken gemaakt moeten worden over de spelregels,’’ vertelt Beerlage. ‘’Het doel is om de markt vlot te trekken. Deze maatregel kan weleens heel voordelig uitpakken voor starters. Ik heb ook expliciet gevraagd of we dit kunnen doen binnen de voorwaarden van De Nederlandse Vereniging van Banken. Mensen moeten niet opeens na tien jaar voor een onverwachtse prijsverhoging komen te staan.’’

Geërgerd door de erfpacht

De erfpacht regeling in Utrecht lijkt een langlopende ergernis te zijn van Jan Vrijhof, Lauteslager Makelaars. Hij lijkt niet onder de indruk van het voorstel: ‘’Als ze besluiten om het erfpachtsysteem achter zich te laten dan is dat absoluut geen slechte zaak, maar daar is hier geen sprake van. De eeuwig durende erfpacht neigt naar eigen grondbezit maar is het niet. Laat ik het zo zeggen: je koopt iets en levert daar de volle prijs voor, maar je krijgt niet het eigendom, dan voelt dat niet goed. Drieëneenhalf jaar geleden maakte dit minder uit, maar tegenwoordig zijn mensen een stuk kritischer.’’