Moszkowicz – prijkt er in grote zwarte letters op de gevel van een pand aan de Neude. Het is de thuisbasis van ‘de nieuwe generatie’ uit Nederlands beroemdste advocatenfamilie. De jongste telg heet Yehudi (37) en hij is momenteel de enige Moszkowicz die nog als strafpleiter actief is. Een Utrechtse straatvechter die zich heeft opgewerkt tot succesvol advocaat. “Het is geen doel op zich, maar ik voel het wel als een verantwoordelijkheid om de naam van mijn familie in ere te herstellen.”
Een korte tijd geleden heeft hij zijn tweede boek uitgebracht. Ditmaal geen autobiografie, maar een bundeling van verhalen die hij meemaakt als advocaat. Na zijn eerste boek, De Toga van Mijn Vader, had hij de smaak te pakken. “In mijn eigen boekenkast zag ik een aantal bundels van mijn grootvader, Max. Die had onder zijn pseudoniem Meester Raab ook verhalen uit zijn eigen praktijk opgetekend. Ik besloot een selectie te maken van tien tot twaalf van mijn eigen verhalen die zich goed zouden lenen voor zo’n boek.”
Yehudi zit er ontspannen bij in zijn kantoor op de bovenste verdieping van het pand met uitzicht op de Neude. Het is een kamer zoals je die verwacht bij een advocaat. Overal mappen met dossiers, een grote stoel achter een groot bureau én, misschien wel het opvallendst, bokshandschoenen hangend aan de muur. Het toont zijn karakter van harde werker en straatvechter. Hij is de zoon van Robert Moszkowicz, de derde zoon van Max. Robert werd lange tijd gezien als het zwarte schaap van de familie. Hij raakte verslaafd aan heroïne en werd veroordeeld bedrieglijke bankbreuk. In 2006 werd hij uiteindelijk van het tableau geschrapt en mag niet meer als advocaat actief zijn.
Yehudi groeide op bij zijn moeder. Contact met zijn vaders’ kant van de familie had hij niet of nauwelijks. In zijn eerste boek beschrijft hij zijn levensverhaal en de strijd die hij moest leveren om te komen waar hij nu is. Hij zit achter een grote tafel die nog van zijn opa is geweest. Vele dossiers van beroemde zaken hebben op deze tafel gelegen. Nu is de tafel wederom in het gebruik voor grote strafzaken en Yehudi besloot om een aantal van die zaken op papier te zetten in Moord, doodslag en andere zaken.
‘Achter de verdenking en de krantenkoppen rondom een misdaad schuilen verhalen die vrijwel nooit aan de oppervlakte komen’ – zo start het boek. “De mens achter de krantenkoppen. Daar gaat het over”, legt Yehudi uit. “Dat zie je echt alleen maar als advocaat. Mensen zitten in voorlopige hechtenis en jij stapt binnen. Iemand klampt zich dan volledig aan je vast. Je moet daarna aan de hand van de persoonlijke omstandigheden van zo iemand een rechter duidelijk proberen te maken dat het belangrijk is dat zo’n persoon zijn proces in vrijheid mag afwachten.”
Yehudi Moszkowicz schrijft vlot en heeft een aantal zeer spraakmakende zaken beschreven. De heftige verhalen zijn kort en bondig uiteen gezet, maar vertellen vooral de menselijke kant. “Je begint natuurlijk met de vraag of iemand het goed vindt dat hun zaak wordt opgeschreven”, aldus Yehudi. Er waren een aantal gevallen waarin een cliënt het niet wilde. “Degene die ‘ja’ zeiden reageerden eigenlijk direct positief. Juist ook omdat ze het belangrijk vinden dat hún verhaal wordt verteld.”
De moord in Mon Cheri
Het eerste verhaal in het boek is meteen het heftigst – een verhaal van doorzettingsvermogen. Een korte passage uit het boek over de geruchtmakende zaak: Haar ogen vlammen van wilde paniek en ze begint gelijk te praten. ‘Ikhebhetnietgedaanikhebhetnietgedaan,’ ratelt ze in rap tempo tegen me. ‘Ik wilde de politie juist helpen.’ Hoe vaak ik dit moment ook meemaak, het went nooit. Zelfs de meest geharde criminelen kunnen in de cel erg kwetsbaar overkomen. Yehudi vouwt zijn handen voor zijn buik en vertelt: “Kijk, dit is nou een verhaal die echt anders zat dan het OM dacht. Het was een vrouwtje die op het verkeerde moment op de verkeerde plek was. Als er geen camerabeelden waren geweest had ik echt een moeilijke zaak gehad.”
Yehudi spaart zichzelf niet en beschrijft ook zaken waarin hij niet wint
In een orgie van geweld wordt de Griekse eigenaar van de Rotterdamse animeerbar Mon Cheri vermoord en beroofd. De medeverdachte en vriend van de cliënte van Yehudi, John, slaat met een hamer meer dan 30 keer in op de bareigenaar. Zijn vriendin is ook in de ruimte en doet niets om het geweld te stoppen – ze helpt zelfs bij de diefstal. Bovendien wordt zij aangewezen als degene met het plan voor de roof en moord. “Zij was er echter totaal niet van op de hoogte. Je ziet dat ze zich helemaal lam schrikt van wat er gebeurt. Ze wordt gecommandeerd en doet dan wat er wordt gezegd. Dat moest ik duidelijk maken. En ja, daar vecht je dan voor als advocaat.”
De vrouw hoeft uiteindelijk niet naar de gevangenis. Wel moet ze een behandeling voor persoonlijke problemen ondergaan. Een overwinning voor Yehudi en zijn cliënt, maar het boek is geen aaneenschakeling van zijn eigen succesverhalen. Integendeel. Yehudi spaart zichzelf niet en beschrijft ook zaken waarin hij niet wint. Hij schrijft het daar dan niet mee eens te zijn en geeft in enkele gevallen aan naar het hof te gaan. “Zeker in heftige zaken voelt het Openbaar Ministerie vaak als een tegenstander. Als er iemand dood is dan zie je dat het OM er een tandje bij zet om de rechter te overtuigen van hun perspectief. Dan moet je als advocaat honderd procent partijdig zijn. Er is maar één belang en dat is het belang van je cliënt.”
In het verhaal ‘De Utrechtse ontvoering ben je vijf jaar bezig en wordt je cliënt uiteindelijk vrijgesproken. Een grote overwinning?
“Dat is de kers op de taart. Je deelt lief en leed en dan is zo’n uitspraak een mooie overwinning. Je komt heel dicht bij iemand. Iemand die diep in tranen tegenover je zit. Dan moet je professioneel blijven. Ik heb daar ooit een hele mooie zin over gelezen: maximale toenadering met behoud van professionele distantie.”
Ben je wel eens emotioneel betrokken bij een rechtszaak?
“Ja, dat is wel eens voorgekomen. Dat zijn de momenten waarop je moet besluiten om iemand niet te vertegenwoordigen. Als er een emotie bij komt die je belemmert je werk zo objectief mogelijk te doen, dan moet je het niet doen. In algemene zin kan ik zeggen dat zaken waarbij zeden en kleine kinderen in een dossier voorkomen ik op dit moment in mijn leven daar geen zin in heb. Of je komt een cliënt tegen wiens persoonlijkheid je zo tegen de borst stuit dat je zegt ik wil jou niet verdedigen. Dat kan en dan stuur je hem of haar door naar een ander.”
Hoe komen cliënten bij jou terecht?
“Op verschillende manieren. Tegenwoordig ook vaak via de tamtam in de bajes. Ik ben gespecialiseerd in strafrecht. Dat is veelomvattend, maar ik doe wel heel veel levensdelicten. Alleen al op dit moment draaien er volgens mij tien hier op kantoor. Er is een moment gekomen dat men zegt als je van zo’n zwaar delict verdacht wordt: ‘Je moet Yehudi in Utrecht hebben’. Je bouwt een naam op. In het strafrecht is het echt nog zo dat het van mond tot mond gaat.”
Dat heb je op moeten bouwen. Was dat lastig?
“Ik heb in het begin veel geadverteerd. Ik merkte ook dat ik tegen mijn naam aan het opboksen was. In de tijd dat ik dit kantoor opende had de naam Moszkowicz nogal een duw gekregen. Er werd soms ronduit chagrijnig op me gereageerd door rechters, advocaten of andere professionals. Na mijn eerste boek en de documentaire van mijn broer (Wij Moszkowicz, red.) werd onze kant van het verhaal ineens voor het grote publiek duidelijk. Sindsdien word ik in ieder geval met veel meer begrip tegemoet getreden in de rechtszaal. Het was niet per se het doel van het boek, want ik werd benaderd door de uitgever. Maar dat heeft het wel opgeleverd. Ik moet wel stellen dat alles draait om je werk goed doen. Dat is het belangrijkste. En dat gaat nog altijd erg goed.”
Wat is het verschil tussen de boeken die je hebt geschreven?
“Ik denk dat ze niet te vergelijken zijn. Het eerste was autobiografisch. Dan moet je diep gaan en goed over jezelf nadenken. Al schrijvende kom je tot nieuwe inzichten. Dat was toch complexer dan het beschrijven van feiten in een strafzaak.”
Er zijn een aantal verhalen nog niet ‘af’ in Moord, doodslag en andere zaken. Komt er een vervolg?
“Dat zou zomaar kunnen. Dan zou ik de nieuwe stand van zaken kunnen beschrijven.”
En je levensverhaal is uiteraard ook nog niet af. Komt daar ook nog een vervolg op?
“Misschien over dertig jaar. Ik twijfelde bij dat boek of ik niet te jong was voor een autobiografie, maar ik dacht later wie krijgt er nu zo’n kans? Uiteindelijk zag ik weinig bezwaar. Juist omdat ik mijn kant van het verhaal over mijn familie wilde vertellen.”
Je hebt nog wel een akkefietje gehad met je ooms die niet wilden dat je de naam Moszkowicz op je kantoor zou plakken.
“Nee, vonden ze niet leuk he? Hoe ik dat heb beleefd? Ach, ik had wel kunnen verwachten dat er iets zou komen als je kijkt naar hoe de verhoudingen binnen de familie lagen. Op het moment dat je een uitnodiging stuurt voor het openingsfeestje van je kantoor en je krijgt een sommatiebrief terug, tja… Aardig vond ik het niet van ze, maar ik heb daar op dezelfde wijze op gereageerd. Door de procedure te winnen. Hoe zeg ik dat netjes? Nee, ik kan er niet onderuit: een mooiere middelvinger kun je ze niet geven.”
Heb je niet overwogen om een andere naam te kiezen voor je kantoor?
“Nee. Ik ben wie ik ben. Het is jammer dat er een overwinning voor nodig was om het af te dwingen, maar ik draag die naam met trots. Op een gegeven moment heb ik besloten dat ik het niet een doel maar wel een soort verantwoordelijkheid is om die naam in ere te herstellen. Ik kom er ook wel zonder, maar als er weer een positieve connotatie aan de familienaam wordt gegeven doordat ik mijn werk goed doe, is dat fantastisch.”
Er is natuurlijk wel een hoop gebeurd bij je ooms.
”In de tijd van mijn grootvader was hij dé advocaat. Hij had een onaantastbare reputatie. Intussen is die naam volledig afgebroken. Eigenlijk viel de opening van mijn kantoor daarmee samen. De schrapping van Bram heeft de naam echt aangetast. Ik moest toen echt tegen de stroom in mijn eigen naam op een positieve manier in beeld proberen te krijgen en te houden. Ik kan de naam van Bram natuurlijk niet zuiveren. Dat moet hij zelf doen. Persoonlijk ben ik denk ik op de goede weg. Intussen ben ik zelfs een beetje uit mijn jas gegroeid op dit kantoor.”
Hoe nu verder?
“Ik heb op dit kantoor nog ruimte voor twee advocaten. Dan zit ik vol. Een extra filiaal ergens in het land zou leuk zijn. En als ik echt ga dromen dan zeg ik Moszkowicz Lawyers New York. Dat is de stoutste droom, of dat ooit gaat lukken weer ik niet. Ik ben nog wel minstens een jaar of twintig actief. Dus wie weet.”
2 Reacties
ReagerenJa, dat was het pand waar menige radio hobbyist vroeger kwam: Radio Kontakt …
Beste Yehudi,
Dat je als advocaat de goede rechtsgang bewaakt is prima maar wil je menselijker pleiten in de zaak Omar E.? Het leed dat deze man heeft veroorzaakt is gigantisch. Maak van die man geen ‘brave’ burger die voorrang had.