In Utrecht start vandaag een wervingscampagne om kamers van particulieren te vinden voor jongeren uit de jeugdzorg: Kamers met Aandacht. Het project van de gemeente en jeugdzorgaanbieders moet, naast meer woonruimte voor jongeren, ook zorgen voor een nieuwe vorm van begeleiding. Het is een primeur in Nederland.

Het idee voor ‘Kamers met Aandacht’ ontstond een jaar geleden bij Bianca van der Neut, eerder werkzaam bij jeugdhulporganisatie De Rading. “We zagen dat het misging bij een derde van de jongeren die uitstroomden uit de jeugdzorg. Die kwamen bijvoorbeeld in de crisisopvang terecht of het ging op een andere manier verkeerd.” Een bekend probleem in de jeugdhulp.

De jongeren in jeugdzorg moeten vanaf hun achttiende jaar uitstromen naar zelfstandig wonen. Ze krijgen dan ambulante begeleiding vanuit zorgorganisaties, maar missen vaak wel een vangnet. “De jongeren hebben vaak een klein netwerk waar ze niet onvoorwaardelijk op kunnen rekenen. Ze hebben iets extra’s nodig”, vertelt Van der Neut. “Dat hoeft niet altijd een hulpverlener te zijn, maar kan gewoon een huisgenoot zijn of een student die stevig in de schoenen staat.”

‘Elke jongere die het huis uitgaat zal herkennen dat het soms met vallen en opstaan gaat’

Vernieuwend

Met ‘Kamers met Aandacht’ wordt er op een vernieuwende manier gezocht naar passende woonruimte. De gemeente en de 6 Utrechtse jeugdhulporganisaties (De Rading, Youké, Leger des Heils, Intermetzo, Lijn 5 en Singelzicht) zoeken kamers in de particuliere sector voor de jongeren. “Waar gewone 18-jarigen al moeite hebben om zich te redden als ze op kamers gaan, is het voor deze jongeren nog lastiger. Ze krijgen hulp via ambulante zorg, maar dat is niet hetzelfde als je moeder bellen met de vraag: ‘Hoe lang moeten de aardappels koken?’. Daar bel je je hulpverlener ook niet voor.”

Wethouder Victor Everhardt (jeugdzorg) is blij met het initiatief. “Elke jongere die het huis uitgaat zal herkennen dat het soms met vallen en opstaan gaat. Bij deze jongeren is het nog belangrijker om er met aandacht mee om te gaan.” In Utrecht is er bovendien een groot tekort aan woonruimte. “We zoeken naar allerlei mogelijkheden om meer huisvesting te creëren, dat geldt ook zeker voor deze jongeren”, aldus Everhardt. “Place2BU is een goed voorbeeld in Utrecht waar allerlei verschillende mensen een gemeenschap vormen. Met dit project kunnen we hopelijk weer nieuwe ruimte aanboren in de stad.” DUIC ging eerder op bezoek bij Place2BU aan het Amsterdam-Rijnkanaal.

Hij benadrukt dat het project vanuit de praktijk is gestart. “Het is niet in het stadskantoor bedacht, maar met de ervaring in de praktijk en de jongeren zelf. Dat ondersteunen wij als gemeente natuurlijk van harte.”

Schaamte

Een jongere (die liever anoniem blijft) met ervaring in de jeugdzorg en het lastig vond om uit te stromen, beaamt de noodzaak van het project: “Ik heb vier jaar bij Stichting Singelzicht gewoond en ging toen op mezelf wonen. Was ik er klaar voor? Ja en nee. Bij veel zaken ging het heel goed, maar ik had weinig ervaring met het betalen van rekeningen.” In zijn periode in de jeugdinstelling werd er veel voor hem gedaan op financieel gebied. Hij miste later vooral iemand die hem advies kon geven. Na een aantal jaar had hij weer contact met zijn vader, maar hij durfde hem niet alle vragen te stellen. “Moest ik hem weer bellen met iets dat ik niet snapte? Dan zou hij ook denken: wat heeft hij eigenlijk geleerd bij die jeugdinstelling. Het is onzin natuurlijk, maar het is een soort schaamte.”

‘Soms hebben jongeren letterlijk niemand die kan helpen om te verhuizen of iemand te bellen als je langs de kant van de weg staat met een lekke band’

“Ik heb wel begeleiding gehad”, vertelt hij verder, “maar ik had makkelijker kunnen praten met iemand die juist geen begeleider was. Iemand net als ik. Het was soms een last om weer te zeuren bij een hulpverlener als ik iets niet snapte.” Het kostte hem veel energie om de gesprekken aan te gaan met begeleiding terwijl hij wel vragen had. “Een soort buddy-idee had mij enorm kunnen helpen. Iemand om wat losser mee te praten en een band mee op te bouwen.”

Klaar om uit te stromen

Everhardt: “Deze jongeren zijn klaar om uit te stromen en hun leven op te pakken, maar ze missen een klein beetje aandacht en daarom lukt het ze niet om die kansen te pakken. Soms zijn vragen heel logisch en stel je die erg gemakkelijk aan je moeder of aan je broer. Alleen die mensen heeft niet iedereen om zich heen.” Van der Neut vult aan: “Soms hebben jongeren letterlijk niemand die kan helpen om te verhuizen of iemand te bellen als je langs de kant van de weg staat met een lekke band.”

Het project moet die leegte opvullen, maar het hangt van de situatie af hoe intensief het contact zal zijn. De verhuurder bepaalt zelf hoeveel ‘aandacht’ hij wil bieden en overlegt samen met de begeleider en de jongere op welke wijze dit gebeurt. Het is ook mogelijk dat iemand een kamer verhuurt zonder ‘aandacht’ te bieden, bijvoorbeeld wanneer iemand niet zelf in het pand woont. In dat geval organiseert de jeugdhulpverlener een ‘buurtvriend’ waar de jongere terecht kan.

Een match

Van der Neut: “Het kan zijn dat je als verhuurder denkt een keer in de week samen eten is voldoende of aandacht op afroep is meer wat voor mij.” Er wordt van de huurder en verhuurder een profiel gemaakt en vervolgens gekeken of er een match is. Aan beiden wordt vervolgens begeleiding aangeboden vanuit jeugdzorg.

De gemeente zoekt verhuurders die de kamer voor minimaal een jaar verhuren en waarbij de huurprijs niet hoger is dan het bedrag dat wordt geadviseerd door de landelijke huurcommissie. Everhardt: “Het is dat kleine zetje dat deze groep nodig heeft. De jongeren zijn helemaal klaar om zelfstandig te zijn en hebben nog wat hulp nodig. Met een klein beetje aandacht en een woonruimte kunnen we mensen echt op weg helpen.”

Meer informatie over Kamers met Aandacht is hier te vinden.