In Het Jaar Van interviewen we verschillende Utrechters waarmee we terugkijken op het afgelopen jaar en bespreken we bijzondere gebeurtenissen of ontwikkelingen. Tot en met de laatste dag van het jaar 2019 verschijnen er dagelijks verhalen in deze rubriek.

Tweeënvijftig jaar. Zo lang zat er tussen de laatste en een-na-laatste Varsity-overwinning van het Utrechtse Triton. Waar de roeiende Tritonezen in 1967 nog werden aangestuurd door een man, nam er in 2019 een vrouw plaats op de stuurpositie in de boot. Het bleek een gouden combinatie. Na ruim vijf decennia zonder eindoverwinning, won Triton eindelijk weer de Varsity.

Het scheelde niet veel, of Fiep Warmerdam (22) had zich nooit in het marineblauw van de Utrechtse Studenten Roeivereniging Triton gehuld. Toen de in Amsterdam opgegroeide studente in het voorjaar van 2016 besloot zich in te schrijven bij een roeivereniging om de uren die ze maakte voor haar taaie studie Informatiekunde aan de Universiteit Utrecht te compenseren met wat actie, genoot een lidmaatschap bij de roodgekleurde concurrent en buurman Orca haar voorkeur. Daar was echter geen plek, waarna ze aanklopte bij de Tritonezen. Gelukkig maar, moet men bij de oudste roeivereniging van Utrecht gedacht hebben. Drie jaar later, op zondag 7 april jongstleden, won Triton namelijk voor het eerst sinds 1967 weer eens de Race der Oude Vieren, het hoofdnummer van de Varsity. Met Fiep Warmerdam als stuurvrouw voorin de boot.

Dat details het verschil maken in de roeisport is een understatement, maar of de overwinning van Triton’s Oude Vier dit jaar direct te danken is aan de samenloop van omstandigheden die Fiep drie jaar geleden lid deed worden van Triton? Zo ver wil de bescheiden stuurvrouw niet gaan. “Ik denk dat we het zonder mij ook heel goed gedaan zouden hebben”, vertelt ze aan een tafel in de woonkamer van de sociëteit aan de Verlengde Hoogravenseweg. “Met iemand anders als stuurtje was de kans op winst even groot geweest.”

Klein en licht

Aan het plafond van de ruimte hangt de overwinningskrans die ze op die glorieuze lentedag in april om haar nek gehangen kreeg. ‘Voor alles het hoofdnummer’ prijkt boven de openhaard: het verenigingsmotto, dat dit jaar eindelijk weer eens kracht werd bijgezet met het binnenhalen van het gouden blik – het eremetaal dat hoort bij de eerste plek in de Race der Oude Vieren. Het eerste gouden blik in 52 jaar.

Het was voor Fiep de tweede keer dat ze als stuurvrouw van de Oude Vier deelnam aan de Varsity. Een functie binnen het roeien die ze eigenlijk per toeval is gaan bekleden. “In mijn eerste jaar als Triton-lid kreeg ik een mailtje”, legt ze uit. “Daarin stond iets in de trant van: jij bent klein en licht, wil je stuurvrouw worden? Veel leden vinden dat geen zak aan, maar mij leek het wel leuk.”

Na ruim een jaar lang een eerstejaarsmannenploeg te hebben gestuurd, werd ze gevraagd voor de vacante positie van stuurvrouw van de Oude Vier-ploeg. “Alle geschikte stuurtjes konden een paar keer meetrainen met de ploeg, een soort matchingstraject”, vertelt Fiep. Als tijdens die trainingen blijkt dat het klikt met de roeiers en coaches, wordt ze in het najaar van 2017 tot stuurvrouw van de belangrijkste boot van Triton gebombardeerd. “Dat kwam voor veel leden, inclusief mezelf, als een verrassing. Ik had eigenlijk geluk met mijn postuur. Om zo hard mogelijk te kunnen roeien, wil je als Oude Vier-ploeg een zo klein en licht mogelijke stuurvrouw. Ik zat al in de buurt van het minimum van 55 kilo en werd om die reden gekozen boven een ouderejaars stuurvrouw die eigenlijk beter was, maar te groot om dat streefgewicht te halen.”

Maar niet alleen haar lengte en gewicht maken haar geschikt als stuurtje van de Oude Vier. Fiep: “Het belangrijkste is eigenlijk de klik die je onderling hebt. En je hebt als stuur ruimtelijk inzicht nodig, want je draagt verantwoordelijkheid voor de richting die de boot op gaat. Zo’n boot is al gauw tienduizenden euro’s waard, dus je moet wel een beetje gevoel hebben voor het sturen. Al moet ik bekennen dat ik nog niet eens mijn autorijbewijs had toen ik bij de Oude Vier terecht kwam.”

Opbouwen naar topprestatie

Haar eerste Varsity in 2018 wordt met een tweede plek – het tweede jaar op rij dat Triton op luttele secondes de overwinning misloopt – geen onverdeeld succes. In 2019 moet het daarom gebeuren. Met veel (financiële) hulp van oud-leden wordt alles in werking gesteld om op te bouwen naar een topprestatie op de eerste zondag van april. Al gaat de voorbereiding niet zo soepeltjes als gehoopt. “Omdat een deel van onze ploeg in aanloop naar de Olympische Spelen van 2020 bij de bond aan het trainen was, waren de momenten waarop we met het hele team konden roeien schaars”, blikt Fiep terug. “Daar kwam ook de problematiek rondom het Merwedekanaal bij. Die was en is door de bouw van woningen en bruggen en door de drukte op het kanaal bijna niet bevaarbaar. Logistiek was het dus puzzelen.”

‘Het idee dat je een hele vereniging zo intens gelukkig hebt gemaakt door te winnen is bizar’

Desondanks zijn Fiep en de vier roeiers vol vertrouwen en volledig geconcentreerd op de ochtend voorafgaand aan het hoofdnummer van de 136ste Varsity. Dankzij een streng dieet weegt Fiep op het moment van wegen precies 55 kilo, en zij en de roeiers zijn fit. “Maar de vorm van de dag is allesbepalend. Een paar fouten kunnen je de overwinning kosten. Dat brengt wel wat spanning met zich mee. Al bleef ik wel steeds tegen mezelf zeggen: wat is nou het ergste dat er kan gebeuren? Ja, dat we tegen een boei aan zouden varen.”

Afgetekende overwinning

Maar dat gebeurt niet. Hoewel de start niet optimaal is, roeien de Tritonezen een sterke race. Onder luid gejuich van de meefietsende leden wordt met ferme tred richting de finishlijn gegleden. Als stuurtje ondergaat Fiep het allemaal in een roes, vertelt ze. “In principe was ik alleen maar bezig met coachen en onze afstand ten opzichte van de directe concurrenten doorgeven aan de roeiers. Pas op 1200 meter, toen we onze push inzetten en even alle registers opentrokken, had ik even een gevoel van rust, omdat we een duidelijke voorsprong hadden. Maar in de buurt van de finish nam de stress wel flink toe toen de boot achter ons op kwam zetten. Het zal toch niet weer hè, dacht ik even.”

Eenmaal bij de finishlijn wordt de Oude Vier begroet door een muur van geluid. Als het traditionele kanonschot klinkt, het signaal dat er een roeiploeg gewonnen heeft, duiken de Tritonleden massaal en vrijwel naakt het water in om hun helden te feliciteren met de afgetekende overwinning. “Dat gevoel is onbeschrijfelijk, nog steeds”, besluit Fiep. “Het idee dat je een hele vereniging zo intens gelukkig hebt gemaakt door te winnen is bizar. Je doet daarmee ook echt iets terug voor die vereniging. Het klinkt namelijk cliché, maar die winst is de verdienste van iedereen die bij Triton hoort. We hebben het niet alleen gedaan. Elke Tritonees heeft eraan bijgedragen.”

Wikipedia

Van de ceremonie die later op de avond plaatsvindt in het Academiegebouw in Utrecht herinnert Fiep zich nog maar weinig. “Alles ging eigenlijk een beetje langs me heen. Ik was ook zó moe. Ik heb het feesten op het Janskerkhof niet lang volgehouden. Van de hele ploeg lag ik het vroegst op bed. Wat dat betreft ben ik wel het minst studentikoos.” Terugkijkend op alles is vooral de euforie die het winnen van de Varsity losmaakte bij de oud-leden hetgeen wat haar het meest is bijgebleven. “En ik sta nu op Wikipedia. Dat vindt vooral mijn moeder erg leuk.”

Of Fiep volgend jaar weer als stuurvrouw van de Oude Vier deelneemt aan de Varsity weet ze nog niet. “Je moet stoppen op je hoogtepunt zeggen ze altijd hè?”, lacht ze. Dan, op serieuzere toon: “Ik heb er nog niet echt over nagedacht. Ik vind sturen eigenlijk nog te leuk om mee te stoppen. Volgend jaar heeft Triton qua roeiers een hele nieuwe ploeg. Als de nieuwe Oude Vier mij graag als stuurvrouw wil, dan is nee zeggen niet eenvoudig.”