Utrecht is een stad die traditioneel wordt gekenmerkt door laagbouw, met de Domtoren als onbetwist hoogtepunt. Met zijn 112,3 meter vormt de toren nog altijd een belangrijk oriëntatiepunt in de stad. Hoewel Utrecht de laatste jaren steeds meer inzet op hoogbouw, blijft het bouwen van gebouwen die hoger zijn dan de Dom omstreden. Ook in het recent aangenomen plan Visie Stedenbouw Utrecht 2040 blijft de Domtoren het iconische hoogtepunt.
Om de Domtoren gelijk maar even in de schaduw te zetten, op dit moment is er toch één bouwwerk in Utrecht dat hoger is: de oude schoorsteen van de elektriciteitscentrale op bedrijventerrein Lage Weide. Met zijn 150 meter is hij aanzienlijk hoger dan de Dom, maar het betreft geen echt gebouw.
Het debat over bouwhoogtes laait regelmatig op in Utrecht en de skyline van de stad is de afgelopen jaren ook daadwerkelijk flink veranderd. Hoogbouw biedt ook mogelijkheden, er kunnen meer woningen of kantoren gerealiseerd worden op een relatief klein oppervlak. Daardoor blijft er ruimte over voor groen en voorzieningen. Ook hoeft de stad zo minder uit te breiden in het buitengebied.
Wat is hoogbouw?
Gebouwen van meer dan 30 meter worden in Utrecht als hoogbouw beschouwd. Een tweede belangrijke grens ligt bij 70 meter; boven deze hoogte gelden strengere technische en veiligheidseisen, waardoor de bouwkosten per vierkante meter aanzienlijk stijgen.
De gemeenteraad van Utrecht heeft deze maand een besluit genomen over bouwhoogtes. Die stonden vermeld in de Visie Stedenbouw Utrecht 2040. Daaruit is op te maken dat de impact van hoogbouw sterk verschilt per locatie. Een gebouw van een bepaalde hoogte kan in het ene stadsdeel als hoog worden ervaren, terwijl het elders nauwelijks opvalt. Daarom is er per gebied bepaald welke bouwhoogte is toegestaan. In naoorlogse wijken zoals Kanaleneiland, Transwijk en Overvecht, evenals in nieuwbouwwijken als Merwede en Papendorp, is de gemeente soepeler met het toestaan van hoogbouw tot 70 meter.
Rond belangrijke OV-knooppunten, zoals het stationsgebied, Leidsche Rijn Centrum en het toekomstige OV-knooppunt Lunetten-Koningsweg mag tot 105 meter hoog worden gebouwd. Ook op het Utrecht Science Park geldt deze maximale hoogte vanwege de goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer. Voor kleinere knooppunten, zoals Galgenwaard en Westraven, hanteert de gemeente een bouwhoogte van 70 tot 90 meter.
140 meter
Hoewel het uitgangspunt is dat er in Utrecht niet hoger wordt gebouwd dan de Domtoren, is er één uitzondering: het project MARK bij station Leidsche Rijn. Hier verrijst een woontoren van maar liefst 140 meter, waarmee dit het eerste gebouw in de stad wordt en daarmee de Domtoren in hoogte overtreft. Deze toren staat op ruime afstand van het historische centrum, waardoor de Domtoren voorlopig het meest beeldbepalende en iconische herkenningspunt van Utrecht blijft.
Hoge gebouwen in Utrecht
1. Domtoren 112,30 meter
2. Wonderwoods 107 meter
3. Rabobank hoofdkantoor 105 meter
4. Central Park 96,40 meter
5. Stadskantoor 94,40 meter
6. De Syp 91 meter
7. Galghenwert 85,60 meter
8. Le Mirage 85,50 meter
9. Rijkswaterstraat 85,10 meter
10. Provinciehuis Utrecht 84,90 meter
Mogelijke locaties voor hoogbouw
Stationsgebied/Beurskwartier 105 meter
Leidsche Rijn Centrum 105 meter
Lunetten/Koningsweg 105 meter
Utrecht Science Park 105 meter
Galgenwaard 90 meter
Westraven 90 meter
Papendorp 70 meter
Rijnsweerd 70 meter
Overvecht 70 meter
11 Reacties
ReagerenMARK in Leidsche Rijn 140 meter, geen probleem, maak het gerust 800 meter hoog. Alles aan de andere kant van het Amsterdam Rijn Kanaal is geen Utrecht.
Lunetten/Koningsweg bouwen?
Vorige week in het nieuws. Eengezins huishouden kunnen zich geen huis veroorloven. Nu dus ook al 2 persoonshuishoudens.
Genoeg stroom en water volgend probleem.
Stikstof nog weer een probleem.
A27 verbreden nee kan niet.
Enz. Enz. Succes
Mooi, buiten het oude centrum gewoon doen, is goed voor de nu toch al oersaaie kleindorps/provinciale skyline. Hop hop, 800+ meter de hoogte in en vooral onmisbare infrastructuur zoals een goed metronet niet vergeten! Even die dorpse fase uit je koppie zetten en nu innoveren en bouwen.
Hier is nooit goed over nagedacht helaas. Het was bijvoorbeeld goed EN mooi geweest voor de stad als vanuit de binnenstad in concentrische cirkels telkens bijvoorbeeld 20 meter hoger ontwikkeld had mogen worden. Daardoor was op de lange duur een soort kom ontstaan met in het midden de oude binnenstad met de kerken als blikvangers. Maar er was langzaam maar zeker ook steeds meer hoogbouw ontstaan richting de nieuwe stadwijken. In Leidsche Rijn kan je de norm dan loslaten en losgaan. Dat is ver genoeg verwijderd van de binnenstad om de goede sfeer van de oudbouw van de binnenstad niet te bedreigen.
Een ander punt is dat we nu lukraak hoog gaan bouwen waar het ‘logisch’ voelt. Op de plaats van het winkelcentrum Overvecht, een gebied van 200×400 meter, wil met 2500 woningen realiseren met zo’n 5000 inwoners. Er wordt naar de wijk gekeken omdat er al hoogbouw is. Maar dat is gekkenwerk. Overvecht, een wijk die zo zijn probleempjes kent, opzadelen met een groei van 33% in inwonersaantal (elders zijn nog 2500 woningen gepland) gaat de problemen van Overvecht niet oplossen, integendeel!
Overvecht moet groeien van 30.000 naar 40.000 inwoners op hetzelfde oppervlak. Alleen omdat Overvecht al flats heeft. Dit is om problemen vragen.
Men wil van de oude wijken afblijven. Maar waarom? Een wijk als Tuindorp functioneerd slecht. Er zijn relatief weinig bewoners op een relatief groot oppervlak. Logistiek is de wijk een drama. Auto’s staan overal en nergens. Straten zijn te nauw. Huizen zijn 90 jaar oud en voor een belangrijk deel slecht geïsoleerd. Voor wat betreft de architectuur is deze wijk niet bijzonder.
Natuurlijk wil je zo’n wijk liever opknappen dan slopen. Maar als er keuzes moeten worden gemaakt is dit een voor de hand liggende keuze. Sloop tuindorp en bouw er een nieuw hoogbouwwijk die aansluit op het station Overvecht en op Overvecht zelf.
Voor de sloop moeten er mensen hun huizen uit. Wat dat aangaat is er geen verschil met het winkelcentrum Overvecht. Ook in dit gebied moeten velen hun huizen verlaten voor vernieuwing.
Alleen kijken waar hoogbouw het beste aansluit, thuishoort is een te eenvoudige richting van denken…
@UUUUUtje, dat werd ook ooit gezegd over de andere kant van het Merwedekanaal. Of de andere kant van de Vecht..
Jammer dat er, mede hierdoor, geen mooie kronen op de gebouwen worden ontworpen. Zijn nu allemaal platte torentjes.
Ten westen van het Amsterdam-Rijnkanaal zijn de slappe veenweidegronden.
De brandweer kan niet hoger dan de 30ste verdieping blussen.
@ Erik
Helemaal mee eens. Utrechtse hoogbouw is verdiepingen stapelen tot de maximale hoogte is bereikt. Geen enkele fatsoenlijke hoogtebeëindiging.
@ ACTK
Mooi out-of-the box. Heel goed 👍.
En verder: suburbia ten westen van het kanaal is zo plat als een dubbeltje. Stedenbouwkundig een gedrocht omdat elk hoogteaccent mist en oriëntatie in dat gebied daardoor onmogelijk is. Daar doet die ene toren van 140 helaas niets aan af.
Ach, groene wensdromen over groene torens.
Netcongestie zorgt er voor dat die dromen dromen blijven want hoogbouw is een enorme energievreter.
Aha.. wordt de Belle van Zuijlen eindelijk gebouwd!!!
Zoals gebruikelijk staat het vol met zg. NIMBY. Bouwen prima, maar niet bij mij in de buurt. Al eens gaan kijken waar die toren van 140 m moet staan? Het gebied rond station Leidsche Rijn staat vol met woonblokken. Voor de toren is een kleine postzegel beschikbaar met als gevolg dat omwonenden worden berooft van zonlicht. Hou toch op met die onzin. Een wethouder die zo graag zijn stempel wil drukken op het geheel. Die toren lost de woningnood niet op.
En voor Mark, prima als Leidsche Rijn geen Utrecht is. Dan hoeven we ook geen Utrechtse belasting meer te betalen