Het is al jaren een zorgenkindje van Utrecht: de wijk Overvecht. Tal van initiatieven moesten in de loop der jaren de reputatie en leefbaarheid van het gebied opkrikken. De nieuwe omgevingsvisie van de gemeente moet nog eens een flinke duw in de goede richting geven. Wat houden die aanpassingen eigenlijk in, en wat voor impact moet dat maken op de wijk?

Hoge, onpersoonlijke flats, veel steen en een hoop scheurende auto’s door de wijk: het is op dit moment op veel plekken nog niet bepaald idyllisch wonen in Overvecht. Al jarenlang wordt geprobeerd de problemen in de wijk op te lossen, en ook het aanzicht van de wijk wordt daarin meegenomen. Zo staat Overvecht op het punt om een metamorfose te ondergaan aan de hand van een omgevingsvisie, die de gemeente samen met bewoners heeft gemaakt.

“Ik moet mijn stem verheffen en dat zegt eigenlijk al genoeg”, zegt wethouder Lot van Hooijdonk terwijl ze aan de Carnegiedreef staat. Het is donderdagochtend en de spits is al een tijdje voorbij, maar de auto’s razen nog steeds om de haverklap voorbij, afgewisseld met een verdwaalde fatbike en scooter. Het gaat allemaal goed aan de drukke weg, maar hectisch is het wel. De Carnegiedreef is een schoolvoorbeeld van wat er anders kan in Overvecht, meent de wethouder. In Overvecht gaan namelijk niet alleen de hoofdwegen op de schop, ook een heleboel andere plekken kunnen een opknapbeurt gebruiken. De wijk moet toekomstbestendig worden. Onder andere de gemeente, wijkbewoners en ondernemers uit Overvecht hebben zich gebogen over de toekomstplannen. De resultaten moeten tot op zijn minst 2040 een positief effect hebben.

Tekst loopt door onder afbeelding

Nu de kogel door de kerk is, en om die plannen kracht bij te zetten en grijpbaar te maken, fietst Lot van Hooijdonk samen met de verantwoordelijke stedenbouwkundige, mobiliteitsadviseur, landschapsarchitect en gebiedscoördinator door de wijk om de grootste knelpunten -en overigens ook de meest kansrijke- plekken in de wijk toe te lichten. Aldus Van Hooijdonk tijdens de fietsrit: “Er zijn al plekken in Overvecht waar het de goede kant op gaat, maar er is nog een hoop te doen. Gelukkig kunnen we nu aan de slag.”

Verkeer

Het verkeer is één van de aandachtspunten van Overvecht, vertelt de stedenbouwkundige die het ontwerp van de nieuwe Carnegiedreef heeft gemaakt. Op de weg komt alles waar het nieuwe Overvecht voor staat samen: een groenere, klimaatbestendigere straat waarbij de fietser en voetganger meer vrijuit kunnen. Auto’s moet inleveren op het asfalt; het openbaar vervoer moet een grotere speler worden. De grote, karakteriserende flats moeten meer allure krijgen door op de begane grond woningen te bouwen, waardoor de anonimiteit in de wijk afneemt. Er moeten ten slotte toch meer huizen komen in Overvecht, en dat moet onder andere gebeuren door bestaande gebouwen te transformeren. “Het moet een plek worden waar mensen elkaar kunnen ontmoeten, een plek waar recreatie is”, vertelt de stedenbouwkundige. “In een wijk als Overvecht kan dat goed.”

Tekst loopt door onder afbeelding

De manier waarop auto’s in en rondom Overvecht rijden, lijkt in de omgevingsvisie het meest te veranderen. In Overvecht is namelijk relatief veel autoverkeer, en bestuurders rijden bovendien vaak hard. “Overvecht is een jaren zestig wijk. In die tijd dacht men dat de auto de toekomst was”, vertelt Lot van Hooijdonk terwijl ze op de Theemsdreef staat. “Daar denken we nu anders over. Het is tijd om nog eens goed naar dit soort straten te kijken.” Auto’s moeten minder hard rijden, en bussen moeten voor bewoners een uitkomst bieden. Zo vertelt de mobiliteitsadviseur die zich heeft gebogen over het dossier Overvecht: “We willen auto’s niet verbannen, maar het openbaar vervoer is de toekomst. Daarom focussen we daarop in Overvecht.”

De woonwijken van Overvecht moeten veiliger, en in de toekomst niet meer gelden als binnenweg om de drukkere wegen te vermijden. Veel wegen worden ingericht voor bestemmingsverkeer. Door alle maatregelen moeten er tot wel de helft minder auto’s komen te rijden door straten zoals de Theemsdreef, vertelt de mobiliteitsadviseur.

Tekst loopt door onder afbeelding

Bewoners

De plannen zijn bedoeld om het voor de inwoners van de wijk aangenamer te maken. Een groep die in de toekomst bovendien gemêleerder moet zijn, is te lezen in de ambities die de gemeente heeft. Er moet diversiteit ontstaan in onder andere de sociaaleconomische achtergrond – een punt waarmee Overvecht lange tijd moeite had. Toch moet er verandering komen door huizen in verschillende prijssegmenten aan te bieden. Bijzondere woonconcepten moeten ook meer ruimte krijgen, vertelt de gebiedscoördinator die de Camera Obscuradreef onder handen heeft genomen: “De wijken veranderen langzaam van identiteit. Met nieuwbouwwoningen en meer diverse bewoners zien we een omslag in de buurt, terwijl we het oorspronkelijke karakter behouden.”

Ook voor het straatbeeld betekent dat verandering: De stenige, onsfeervolle binnenplaatsen zoals eerst bij de Camera Obscuradreef moeten verdwijnen. Bewoners moeten elkaar vaker tegenkomen, en de wijk moet leven, zoals de

Gebiedscoördinator trots vertelt: “Vroeger was dit een plek waar men misschien liever niet kwam. Nu zie je hier allerlei mensen rondlopen.”

Tekst loopt door onder afbeelding

Voor het woningaanbod heeft de gemeente als uitgangspunt dat het huidige aantal sociale huurwoningen behouden blijft. De extra woningen zullen vallen in het midden- en hogere segment. Mogelijk wordt er geschoven in de woningen die al bestaan; nieuwe sociale huurwoningen worden gebouwd en bestaande bouw wordt het middensegment. Rondom het station en centrum van Overvecht komt nieuwe hoogbouw, die 50 tot 70 meter hoog mag worden. Qua karakter moet het passen bij de architectuur die de wijk op dit moment al heeft, zegt de gemeente.

Bijsturen

Met de nieuwe visie voor Overvecht hoopt de gemeente een wijk met een problematisch verleden om te vormen naar een toekomstbestendige, afgewogen buurt. Daarin zitten een hoop belangen en ambities, die zaken zoals het verkeer en nieuwbouw overstijgen. Denk aan het gevoel van veiligheid en de transitie naar een buurt die steunt op betrouwbaar openbaar vervoer. Ook de gemeente erkent dat er veel ambities zijn, en dat die bovendien best wel eens haaks kunnen staan op elkaar. De plannen voor het nieuwe Overvecht zijn volgens de gemeente daarom zorgvuldig afgewogen keuzes waarin verbetering en groei centraal staan. Ook voor bewoners, nieuw of geboren en getogen, zal het ongetwijfeld wennen zijn de komende jaren. De gemeente heeft vertrouwen in de plannen, maar zegt ook de voortgang van de transformatie in de gaten te houden. Mochten er bepaalde plannen niet werken, kan er bijgestuurd worden, en toegewerkt worden naar een Overvecht dat voor iedereen plezierig wonen wordt.